Guruka oze aha biriho

Nikimanyisa ki ‘Okukunda Abazigu Baawe’?

Nikimanyisa ki ‘Okukunda Abazigu Baawe’?

Eki Baibuli erikugarukamu

 Yesu omu rubazo rwe orw’aha Rushozi orurikumanywa munonga, akagira ati: “Mukunde abazigu baanyu.” (Matayo 5:44; Luka 6:27, 35) Ebigambo bye nibimanyisa ngu twine kukunda abarikutwanga nari abarikututwariza kubi.

 Yesu akooreka ngu naakunda abazigu be arikusaasira abaamutwariize kubi. (Luka 23:33, 34) Ebi yaayegyeise aha kukunda abazigu nibihikaana n’ebiri omu Byahandiikirwe eby’Oruheburaayo, ebirikukira kumanywa nk’Endagaano Enkuru.—Okuruga 23:4, 5; Enfumu 24:17; 25:21.

 [Mugumizemu nimukunda] abazigu baanyu, kandi mushabire n’abarikubahiiganisa.’Matayo 5:43, 44.

Omu kicweka eki

 Ahabw’enki oine kukunda abazigu baawe?

  •   Ruhanga naatuteeraho eky’okureeberaho. Ruhanga ‘naakorera gye abatarikusiima n’ababi.’ (Luka 6:35) ‘Eizooba rye naarijwisiza ababi.’—Matayo 5:45.

  •   Rukundo neebaasa kuhiga omuzigu kuhinduka. Baibuli neetuhiga kutwariza gye abazigu baitu, erikworeka ngu twakikora, nituba twabaruunda “amakara g’omuriro aha mutwe.” (Enfumu 25:22) Eky’okureeberaho eki nikikwata aha kwotsya amabaare g’obutare gakayaga gakarugamu ebyoma by’omuhendo. Nikyo kimwe, twatwariza gye omuntu orikutwanga, ekiniga kye nikibaasa kuyaga oburungi bwe bureebekye.

 Ni miringo ki emwe oku orikubaasa kukunda abazigu baawe?

  •   “Mukorere gye abarikubanga.” (Luka 6:27) “Omuzigu waawe ku araagire enjara, omugaburire, ku araakwatwe eiriho, omuhe eky’okunywa,” Baibuli nikwo erikugira. (Abarooma 12:20) Noobaasa kusherura emiringo endiijo ey’okworeka ngu nookunda omuzigu waawe, orikugyendera aha buhabuzi oburikugira ngu, “nk’oku mwenda abantu kubagirira, naimwe mube nikwo mwabagirira.”—Luka 6:31.

  •   “Mushabire omugisha abarikubakyeena.” (Luka 6:28) Nitushabira omugisha abazigu baitu tugamba nabo omu muringo gw’embabazi, turikubafaho, n’obu baakuba nibatugambira kubi. Baibuli neegira eti: “Murekye . . . okugarurirana ebijumo. Kureka omu mwanya gw’ebyo mushabirane omugisha.” (1 Petero 3:9) Obuhabuzi obu nibubaasa kutuhwera kuhendera rwango.

  •   “Mushabire abarikubaitsa omwaga.” (Luka 6:28) Omuntu yaakujuma, otamushashura “ekibi ahabw’ekibi.” (Abarooma 12:17) Kureka, shaba Ruhanga kumusaasira. (Luka 23:34; Ebyakozirwe 7:59, 60) Omu mwanya gw’okweshashuza, enshonga zirekyere Ruhanga kukora aha muntu arikwihirira aha mitindo ye ey’oburingaaniza.—Abaleevi 19:18; Abarooma 12:19.

 “Mukunde abazigu baanyu, mukorere gye abarikubanga, mushabire omugisha abarikubakyeena, mushabire abarikubaitsa omwaga.”—Luka 6:27, 28.

  •   ‘Gumisiriza, n’embabazi.’ (1 Abakorinso 13:4) Entumwa Paulo arikushoboorora gye rukundo, akakoresa ekigambo ky’Orugriika (a·gaʹpe) ekiri omu bigambo ebiri omuri Matayo 5:44 na Luka 6:27, 35. Nitworeka abazigu baitu rukundo y’Ekikristaayo turikugira okugumisiriza n’embabazi, tutarikugira eihari, kwetuuriika, nari kugamba kubi.

 Okukunda kugumisiriza, kugira embabazi. Okukunda tikugira eihari, okukunda tikwehimbisa, tikwetunguura, tikukora birikwitsa enshoni, tikwesherurira byakwo, tikurahuka kuguubwa kubi, tikuteekateeka kibi aha muntu, tikushemerererwa kutahikiirira, kureka kushemerererwa amazima. Okukunda kwemera byona, kwikiriza byona, kugira amatsiko ahari byona, kugumisiririza byona. Okukunda tikuhwaho.”1 Abakorinso 13:4-8.

 Oine kuza omu rutaro kurwanisa abazigu baawe?

 Ngaaha. Ahakuba Yesu akeegyesa abakuratsi be ngu tibaine kurwanisa abazigu baabo. Nk’eky’okureeberaho, ku yaabarabwire aha bikwatiraine n’okutaahirirwa kwa Yerusaalemu, tarabagambiire kugumaho bakarwana, kureka akabagambira kuhunga. (Luka 21:20, 21) Kandi Yesu akagambira entumwa Petero ati: “Garura rurara yaawe omu kyobati kyayo, ahakuba boona abatwara rurara, baryaitwa rurara.” (Matayo 26:52) Baibuli n’ebyafaayo by’ensi nibyoreka ngu abakuratsi ba Yesu omu kyasha ky’okubanza bakaba batarikurwanisa abazigu baabo. a2 Timoseo 2:24.

 Okuhabisibwa aha bikwatiraine n’okukunda abazigu baawe

 Okuhabisibwa: Ebiragiro bya Ruhanga bikaba nibigira ngu Abaisraeli baine kwanga abazigu baabo.

 Ekihikire: Omu biragiro hakaba hatarimu kiragiro nk’eki. Kureka, ekiragiro kikaba nikigira ngu Abaisraeli baine kukunda bataahi baabo. (Abaleevi 19:18) N’obu ekigambo ‘omutaahi’ kyabaire nikimanyisa abantu bagyenzi baabo, Abayudaaya bo bakaba nibateekateeka ngu nikimanyisa Abayudaaya bagyenzi baabo bonka, kandi ngu abatari Bayudaaya n’abazigu abu baabaire baine kwanga. (Matayo 5:43, 44) Yesu akatereeza emiteekateekyere yabo egwire arikubagambira ekitebyo ky’Omusamaria omurungi.—Luka 10:29-37.

 Okuhabisibwa: Okukunda abazigu baawe nikimanyisa okwikiriza emitwarize yaabo egwire.

 Ekihikire: Baibuli neeyoreka ngu noobaasa kukunda omuntu kwonka otarikusiima emitwarize ye egwire. Nk’eky’okureeberaho, Yesu akaba naayanga obushaarizi, kwonka akashabira abaamwitsire. (Luka 23:34) Kandi akaba atarikusiima okuhenda ebiragiro nari okukora ebibi, kwonka akahayo amagara ge ahabw’abasiisi.—Yohaana 3:16; Abarooma 6:23.

a Ekitabo The Rise of Christianity ekya E. W Barnes nikigira kiti: “Okushwijuma gye obutumwa bwona oburiho nitureeba ngu, tihaine Mukristaayo owaabaire omuserukare, kandi tihariho muserukare owaagumire omu mahe bwanyima y’okuhinduka Omukristaayo, okuhitsya omu bwire bwa Marcus Aurelius [Omutegyeki Omurooma kuruga 161 kuhitsya 180 Y.AK.”