NAGANA KA SOWA: O vakašele ga muziyamo wa gore wo tlele ka tso di yagiwweng ku botala. Tsa go tlala tsa wona di na le dikgala, di teyye ke moya le pula fote di khuriye. Tse dingwana go f’lo šala ditlopo. Mara ka ssoši sa tsona, se sa na se le ka mokgonola ne se yagiwwe ka gona. O butsisa ye a go šupetsang poleke yone gore: “Ayitsano yowa go ro ba ya nyuwane?” Ke mokane a fetola ka gore: “Dho!, ke ya botala go phala tsa go tlala fote a sanka ya lukisiwa le ka gonyana.” O butsisa fote gore: “Ne yi ro pasopiwa?” Yene a re: “Awwa, yowa yi teyye ke moya le dipula tse dikgolo. Fote le dikgohlane di liketsiye go yi sinyanya.” Kela o ka šala o yahlamme o tiputsisa gore, ‘Ba ro yi maka ka ying?’

Bhayibele yi fo tshwana le so se yagiwweng ku botala sa gore a se khuri. Ke puku ya botala—go phala tse dingwana tsa go tlala. Nnete ke gore di gona dipuku tse dingwana tsa ku botala. Mara go fo tshwana le tso di yagiwweng ku botala tsa gore di khuriye, tsa go tlala tso di ngwadiwweng ku botala di sinyegiye mo mengwaga yi kene yi ya. Mo re beyisa, dilo tso di ngwadiwweng ku botala a di hlatolle ditaba tsa sayense go tshwana le ka mokgo batho ba di tšibang lekgono. Mo di bolabola ka ditaba tsa go yalafa, mayele ya gona ma ka go gorometsa. Fote tsa go tlala tso di ngwadiwweng ku botala a di sa le ka mokgo ne di le ka gona, go f’lo šala ditlopotlopo.

Mara Bhayibele, a yi tshwane natso. Go ngwadiwa ga yona go thomisiye 3 500 ya mengwaga ya go fela, mara yi sa na yi le ka mokgonola. Fote le mo yi le gore ba liketsiye go fetsa ka yona ga tlele mengwagangwaga—ba yi tšhuba, ba yi rakela ba boya ba yi poyila—mara tso Bhayibele yi di hlayang a sanka dya tšhentšha. Mo re sa yi ka tsa gore ke puku ya botala, Bhayibele yi re botsa ka dilo tsa go tlala tsa gore di ku mahlong.—Lebelela lebhokisi la gore “Ke ya Botala Kela yi ku Mahlong?”

O ka fo ba o tiputsisa gore, ‘Nje tso Bhayibele yi di tšhutisang di ya re berekela matšatši yawa?’ Gore o kraye phetolo, o ka tiputsisa gore: ‘Ke dintshitshire difeng tso batho ba gahlanang natso lekgono? Tsa go tshosa ka matla ke difeng?’ Kela o ka fo ba o nagana ka dintwa, go thilafala ga lefase, bokgohlane kela bošakašakane. Byalo, lebelela ditšhiko tse dingwana tso Bhayibele yi di tšhutisang. Mo o kene o maka ka mokgonone, tiputsise gore, ‘Ayitsano lefase ne le nyoko ba kawone mola batho ba berekisa ditšhiko tsowa mo ba kene ba phela?’

GO KWANA LE GORE GO BEBE

“Go jabola bo ba makang gore go dule go bebiye, ka taba la gore ba nyoko bitsiwa barwayi ba Modimo.” (Matewu 5:9) “Mo di kgonega, nkare le ka fo dula le bebiye ga batho ka mokana ga bona.”—Maroma 12:18.

GO KWELANA GO BABA LE GO SA TSHWARANE KA PELO

“Go jabola bo ba kwelang ba bangwana go baba ka gore le bona ba nyoko kwediwa go baba.” (Matewu 5:7) “Ariyeneng mahlong le kene le lefiselana pelo le tshwarelana tsa mannete le mo go na le sa go kwagala so se makang gore o kokole ka ye mongwana. Ka gore Jehova * o le tshwarele a sa kokole, le lune makaneng ka mokgonone.”—Makolosi 3:13.

GO SA HLAWOLANE

Modimo “o makiye gore ditšhaba ka mokana ga tsona di tšwe ga motho ka wwoši gore di tlatse lefase ka mokana ga lona.” (Mebereko 17:26) “Modimo aa hlawolane, mara mo nkare ga setšhaba sengwana le se sengwana go na le motho wa go mo hlompa fote a maka tsa gabutši, o ko mo yamogeleng.”—Mebereko 10:34, 35.

GO PASOPA LEFASE

“Jehova Modimo o beyye motho gore a dule ga tšhomo ya Edene gore a yi lime a boye a yi pasope.” (Genesi 2:15) Modimo o nyoko “fetsa ka bo ba sinyang lefase.”—Kutullo 11:18.

GO HLOYA DIPAWU LE MEKGWA YA GO SA HLAMATSEGA

“Kganela kgole le dipawu tsa mošaga wo mongwana le wo mongwana, ka taba la gore le mo motho a na le dilo tsa go tlala, dilo tsone a yi tsona tso di mo neyang lephelo.” (Luka 12:15) “Bonghwahla le go sa yela ga mošaga wo mongwana le wo mongwana kela dipawu go sa bolabodiwi ka tsona ho ga lune, ka taba la gore ke sona so se tshwanelang batho ba go hlawolega.”—Maefeso 5:3.

GO TSHEPEGA LE GO KARAKARA

“Re nabela gore re tshepege ga dilo ka mokana ga tsona.” (Maheberu 13:18) “Ye wa go yetswa a sa sa yetswa; mara di nyaka a garagare.”—Maefeso 4:28.

GO TSEYELA GEDIMO TABA YA GO GELEPA BO BA GAYELANG

“Le kgomoletse ba gore ba kgongwele, tiyisaneng bo ba gore baa lelemela fote le lefiselaneneng pelo.” (1 Mathesalonika 5:14) “Pasopa bana ba gore ba kgwele ke babelegi le basadi ba gore ba kgwele ke banna ga tso di ba ghulang.”—Jakobo 1:27.

Bhayibele a yi fo jabodisa ke go re botsa ka ditšhiko tsowa. Gabutšibutši, yi re tšhutisa gore re tseyele gedimo ditšhiko tsowa re boye re di berekise mo re kene re phela. Mo batho ba ka berekisa ditšhiko tso re bolabodiyeng ka tsona, nje mathatha ya magolo yaa batho ba gahlanang nawo ne ma ka sa pomege? Nnete ke gore ditšhiko tsa Bhayibele di ya gelepa fote a di khuri! Mara Bhayibele yi ka go gelepa ka ying gana byalo?

Monna wa gore o hlalefiye go ba phala ka moka o yitseri: “Gore motho o hlalefiye, re bona ka tso a di makang.” (Matewu 11:19) Nje taba yone a yi nnete? Gore taba yi na le go hlalefa ka teng yi ko bonala mo yi go berekela. Byalo, o ka fetsa ka gore: ‘Mo nkare Bhayibele ya bereka, ayitsano yi ka sa di kgone go tšhentšha lephelo laka? Yi n’gelepa ka mokgo mang ga mathatha ya ke gahlanang nawo gana byalo?’ Tseya ka mošupetso ke wowa.

Delphine * ne a jabolela lephelo, a na le tsa go tlala tso a jabolelang go di maka. Jikijiki, o yye a tlela ke tsa go sasamela tsa go lategetsana. Morwediya wage o yye a hlokofala. Mošadho wage wo yye wa thomisa go ba le mathatha. A thomisa go gayela tšheleta. O yitseri: “Ne ke sa sa tšiba ditaba tsaka—ke sa sa na morwediya, monna le mutši. Ke f’lo kwa ke le lephephe nje—ke sa tšibi gore ke tšwa kaye, ke se na matšhika, ke sa tšibi le gore ke ya kaye.”

Delphine o napiye a kwisisa nnete ya mantsu yawa ya gore: “Lephelo la rune le segela ga 70 ya mengwaga kela 80 mo nkare o tiyelele. Mara le tlele ka mohlupego le go kgongwela; le yakgoswa le feta ke mokane gwa fela ka rune.”—Pisalema 90:10.

 Delphine o yye a gelepa ke Bhayibele mo lephelo le thomisa go thathafa. Ka mokgo yi mo gelepiyeng di ro makatsa. Kararo ya dihlogotaba tsa go latela di nyoko šupetsa gore tso Bhayibele yi di tšhutisang di gelepiye batho ba go tlala gore ba thogo lukisa mathatha ya ba gahlanang nawo. Ba di bonne gabutši gore Bhayibele yi tshwana le so se yagiwweng ku botala sa gore re bolabodiye ka sona ku mathomisong. A yi tshwane le dipuku tsa go tlala tsa botala tsa gore di hlagele fote a di sa berekisiwa. Ayitsano ke ka taba la gore Bhayibele yi makiwwe ka selo sa go sa tshwane le dipuku tse dingwana? Ayitsano tso di leng ka ho teng ga yona di tšwa ga Modimo—kela ga batho?—1 Mathesalonika 2:13.

Di ka makega gore le wene o bona lephelo go le le le kopana fote le tlele ka mohlupego. Mo o tlela ke mathatha ya go sa fele, o kgomoletsa king fote mayele ya gore wa ma tshepa o ma kraya kaye?

Tla re lebeleleneng kararo ya dilo tso o ka berekisang Bhayibele ga tsona mo o kene o phela. Yi ka go tšhutisa go

1. kganela kgole le mathatha mo di kgonega.

2. lukisa mathatha mo ma nyarela.

3. tiyisela seyemo sa gore a wo kgone go se tšhentšha.

Dihlogotaba tsa go latela di nyoko bolabola ka kararo ya dilo tsowa.