Skip to content

Mate Kia a Iesu he Akau Fakalava?

Mate Kia a Iesu he Akau Fakalava?

Ko e tali he Tohi Tapu

 Tokologa ne onoono ke he akau fakalava ko e fakamailoga fa mahani lahi he faka-Kerisiano. Ne nakai fakamaama he Tohi Tapu e mena ne tamate ai a Iesu, ti nakai fai tagata ne iloa katoatoa e mena nei. Ka e fakamaama he Tohi Tapu e tau fakamooliaga nukua mate a Iesu he pou ka e nakai he akau fakalava.

 Kua fa fakaaoga he Tohi Tapu e kupu Heleni stau·rosʹ ka hagaao ke he mena ne tautau ai a Iesu. (Mataio 27:40; Ioane 19:17) Pete kua fa fakaliliu e kupu nei ko e “akau fakalava,” kua tokologa e pulotu ne talia ko e kakano mooli ko e “pou.” a Hagaao ke he A Critical Lexicon and Concordance to the English and Greek New Testament, ko e stau·rosʹ “ne nakai kakano ko e ua e patu akau ne pao fakalava i luga he taha.”

 Kua fakaaoga foki he Tohi Tapu e kupu Heleni xyʹlon ma e stau·rosʹ. (Gahua 5:30; 1 Peteru 2:24) Ko e kupu nei kua kakano “akau,” “patu akau,” mo e “ka akau.” b Ti pehē The Companion Bible: “Kua nakai fai fakamauaga i loto he vagahau Heleni he [Maveheaga Foou] ne fakakite hagaao ke he ua e patu akau.”

Ko e fakaaoga kia he akau fakalava ma e tapuakiaga kua talia he Atua?

Ko e crux simplex e talahauaga Latini ke he taha e pou ne fakaaoga mo tautau e tagata kolokolovao

 Pete ni ko e heigoa e mena ne fakatautau ai a Iesu he mate, ko e tau tala mooli mo e tau kupu Tohi Tapu ne mui mai nukua fakakite kua nakai lata a tautolu ke fakaaoga e akau fakalava he tapuakiaga.

  1.   Nakai talia he Atua e tapuakiaga ne fakaaoga e tau mena fakatai po ke tau fakamailoga, putoia e akau fakalava. Poaki e Atua ke he tau Isaraela ke nakai fakaaoga ‘ha mena fakatai’ he tapuakiaga ha lautolu, ti kua tala age pihia foki ke he tau Kerisiano “kia fehola kehe ai a mutolu he hufeilo ke he tau tupua.”​—Teutaronome 4:15-19; 1 Korinito 10:14.

  2.   Nakai fakaaoga he tau Kerisiano he senetenari fakamua e akau fakalava he tapuakiaga. c Ko e tau fakaakoaga mo e fakafifitakiaga ne fakatoka he tau aposetolo kua lata e tau Kerisiano oti ke muitua ki ai.​—2 Tesalonia 2:15.

  3.   Ko e fakaaoga he akau fakalava ma e tapuakiaga kua ha ha ai e taofiaga pouliuli. d Totou teau e tau tau tali mai he mole e mate a Iesu, magahala ia ne o kehe e tau lotu he tau fakaakoaga ha Iesu, ko e tau tagata foou he lotu ne “fakaatā ke fakaaoga e tau fakataiaga mo e tau fakamailoga pouliuli,” putoia e akau fakalava. (The Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words) Ka e nakai talia he Tohi Tapu ke fakaaoga e tau fakamailoga pouliuli ke lagomatai ke moua e tau tutaki foou.​—2 Korinito 6:17.

a Kikite New Bible Dictionary, Third Edition, ha D. R. W. Wood, lau 245; Theological Dictionary of the New Testament, Volume VII, lau 572; The International Standard Bible Encyclopedia, Revised Edition, Volume 1, lau 825; mo e The Imperial Bible-Dictionary, Volume II, lau 84.

b Kikite The Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words, lau 1165; A Greek-English Lexicon, ha Liddell mo Scott, Ninth Edition, lau 1191-1192; mo e Theological Dictionary of the New Testament, Volume V, lau 37.

c Kikite Encyclopædia Britannica, 2003, mataulu “Cross”; The Cross​—Its History and Symbolism, lau 40; mo e The Companion Bible, Oxford University Press, apenetiki 162, lau 186.

d Kikite The Encyclopedia of Religion, Volume 4, lau 165; The Encyclopedia Americana, Volume 8, lau 246; mo e Symbols Around Us, lau 205-207.