Skip to content

Uta he Lightbearer e Kupu Mooli ke he Falu Matakavi i Asia

Uta he Lightbearer e Kupu Mooli ke he Falu Matakavi i Asia

Ko e kamataaga he tau tau 1930, ko Indonesia, Malaysia, mo Papua New Guinea, ko e kamata laia e gahua fakamatala he Tau Fakamoli a Iehova ki ai. To hoko fēfē e tala mitaki ke he tau motu nei? Ha ko e manako ke lagomatai, ne fakatau he la ofisa i Ausetalia (la ofisa Australasia mogonei) e posi ne 16 e mita, ne fai enisini mo e ua e fanā. Kua fakahigoa ko e Lightbearer, ha ko e tau paionia * e kau gahua he posi, ke fakaaoga e lautolu ke fakalaulahi e kupu mooli ke he tau motu mamao.​—Mataio 5:14-16.

Fakamatala i Niu Kini

Ia Fepuari 1935, ko e matakau ne tokofitu ne fakatoka mai i Sydney, faahi uta ha Ausetalia, ne fakatoka atu ki Port Moresby, Niu Kini. Futi ika a lautolu he o atu, ti tutū he falu loto ava ke utu, mo e fakatau mena kai foki, mo e fakafoou ai e posi. Ia Aperila 10, 1935, ne fakatoka atu a lautolu ki tahi mai i Cooktown, Queensland. Fakaaoga e lautolu e enisini he posi he holo atu he kaava hagahagakelea he Great Barrier Reef. Ka e kamata e enisini ke fakahohā ti nakai fakaaoga e lautolu. Lata nakai a lautolu ke liliu po ke o atu ki Niu Kini? Ko e ikivaka ko Eric Ewins, ne pehē “nakai lata ke liliu.” Holo atu e Lightbearer mo e hoko haofia mitaki ki Port Moresby ia Aperila 28, 1935.

Matakau he Lightbearer, mai he faahi hema: William Hunter, Charles Harris, Alan Bucknell (i mua), Alfred Rowe, Frank Dewar, Eric Ewins, Richard Nutley

Hane fakafoou he tagata makeniki e enisini, ne ō atu e matakau mo e fakamatala e tala mitaki i Port Moresby, ka e nakai fano a Frank Dewar. Ne talahau he taha tagata, ko Frank ko e “paionia malolō,” ne pehē a Frank, ‘Uta e au loga e tau tohi mo e fano hui ke he molea 32 e kilomita ke fakamatala ke he tau tagata ne nonofo he matakavi ia.’ Ka e kehe e hala ne liu a ia, fano a ia he taha faahi he vailele tote ne nonofo ai e tau kolokataila (crocodiles). Fano fakaeneene a ia mo e hoko atu ke he taone. Monuina e gahua fakamatala he matakau. Falu tagata ne talia e tau tohi faka-Tohi Tapu kua eke mo e Tau Fakamoli a Iehova.

Fakamatala i Java

He mau e enisini, ne toka he Lightbearer a Port Moresby mo e holo atu ke he aelani ko Java i Dutch East Indies (Indonesia mogonei). He tutū fakahaga ke moua falu koloa, ato hoko atu e matakau ki Batavia (Jakarta mogonei) ia Iulai 15, 1935.

Ko e magaaho ia, taha he matakau ko Charles Harris ne toka e Lightbearer mo e nofo i Java, kua gahua fakamakutu mo e matutaki ke fakamatala e tala mitaki. * Pehē a ia: “He tau magaaho ia, ne lahi e gahua he tufatufa e tau tohi faka-Tohi Tapu mo e o atu ke he falu taone. Uta e au e tau tohi he tau vagahau Arapi, Saina, Dutch, Peritania, mo Indonesian. Talia he tau tagata e tau tohi ha mautolu, ti tufatufa e au 17,000 he taha e tau.”

Fakaaoga oti e tau lā he Lightbearer

Ha ko e malolō a Charles he gahua fakamatala, ne mailoga he tau pule fakatufono Dutch a ia. He taha magaaho ne hūhū e leoleo ke he taha Fakamoli, ne fakamatala i Java, ko e tokofiha e tau Fakamoli ne fakamatala i East Java, ne nofo ai a Charles. “Tokotaha ni,” ne talaage he matakainaga taane. Tali vale e leoleo ki a ia “Manatu kia a koe to talia e au e tala ia? Liga tokologa a mutolu he matakavi ia, he loga e tau tohi ha mutolu ne kua tufatufa.”

Fakamatala i Singapore mo Malaysia

Fakatoka mai e Lightbearer i Indonesia mo e hoko atu ki Singapore ia Aokuso 7. He tutū fakahaga, ne fakatagi he tau matakainaga taane e tau lauga ne kua fitā e tapaki mo fakataogo mai he posi. Tokologa e tau tagata ne fanogonogo ke he puhala nei ne fakaaoga ke fakamatala e tala mitaki. Tohi he Singapore Free Press, “kua tomumu mai i tahi e leo lahi . . . he po Lotu . . . mo e lauga ofogia . . . ne fakapuloa mai he posi ‘Lightbearer,’ kua fakaaoga ma e tau fakaholoaga he Watch Tower i Singapore, tali he hoko mai i Ausetalia.” Pehē foki e tala, “ka milino, logona mitaki mai i tahi e tau lauga . . . ne tolu ke he fa e kilomita he mamao.”

He magaaho ne nofo e Lightbearer i Singapore, ne fano a Frank Dewar ke kamata e kotofaaga foou haana. Talahau e ia he magaaho ne fano ai: “Kamata a mautolu ke paionia i Singapore he nonofo agaia he posi. He magaaho ko e fano fai e Lightbearer, ne fakaofo e Eric Ewins a au. Pehē a ia: ‘Haia, mitaki ma Frank, pehē a koe kua fifili e koe a Siam (Thailand mogonei) ke gahua a koe. Ko e fano fai a koe he mogonei. Fano a!’ Ofo au mo e lali ke vagahau: ‘Nakai iloa e au i fe a Siam!’” Talaage a Eric ki a Frank, fano ke moua e tuleni i Kuala Lumpur, ko Malaysia mogonei. Omaoma a Frank mo e fano a ia ki Kuala Lumpur, ti fai mahina ato hoko atu a ia ki Thailand. *

Ne holo atu e Lightbearer he kaukau tahi he faahi lalo ha Malaysia, mo e tu i Johore Bahru, Muar, Malacca, Klang, Port Swettenham (Port Klang mogonei), mo Penang. He tau loto ava oti ia, ne fakatagi he matakau e tau lauga ne kua fitā e tapaki he leo taogo mai he posi. “Mua atu e fia kitia e tau tagata he posi ke he flying saucer ka tu,” ne talahau e Jean Deschamp, ko e Fakamoli ne gahua fakamatala i Indonesia he magaaho ia. He oti e fakatagi he tau lauga, ti o atu e matakau ki uta mo e tufatufa e tau tohi ki a lautolu ne manako ki ai.

Fakamatala i Sumatra

He o mai i Penang, holo atu e matakau ke he taha faahi he Strait of Malacca ki Medan, Sumatra (taha vala ha Indonesia mogonei). Talahau e Eric Ewins: “Fiafia mo e monuina he nonofo a mautolu he matakavi i Medan mo e tokologa e tagata ne fiafia ke fanogonogo ke he tala mitaki.” Toka he tau matakainaga 3,000 e tau tohi he matakavi ia.

He holo atu e Lightbearer ke he faahi toga, ne fakamatala e matakau ke he tau loto ava lalahi he faahi uta a Sumatra. Ia Novema 1936, ne liu e posi ki Singapore ti fano kehe a Eric Ewins. Ti nakai leva ne mau a ia mo Irene Struys, ko e Fakamoli ne nofo i Singapore. Matutaki e paionia ha laua i Sumatra. He magaaho nei kua lata ke fai ikivaka foou he Lightbearer.

Fakamatala i Borneo

Ko e ikivaka foou ko Norman Senior, ne kua fitā e fakaako ke fakaholo e toga. Ne hau a ia i Sydney ia Ianuari 1937. Holo atu e matakau mai i Singapore ki Borneo mo Celebes (Sulawesi mogonei), mo e lahi e matakavi ne fakamatala a lautolu ki ai, ti o atu foki a lautolu 480 e kilomita ke he uhomotu.

He magaaho ne hoko e Lightbearer ke he loto ava a Samarinda i Borneo, ko e leveki he uaafo ne nakai fakaatā e matakau ke fakamatala kia lautolu ne nonofo i ai. Ka e fakamaama e Norman hagaao ke he gahua fakamatala ha tautolu, ti talia he tagata mo e uta e ia e falu tohi.

Taha magaaho, ne uiina he akoako a Norman ke lauga he fale tapu haana. Ka e nakai lauga a ia, ne fakatagi e ia lima e lapa kofe he tau lauga faka-Tohi Tapu mo e fiafia e akoako ke fanogonogo. Talia e ia e tau tohi ke age ke he tau kapitiga haana. Ko e akoako e ne kehe mai he falu takitaki lotu, he fiafia a ia ke he tala mitaki. Nakai fiafia e tau takitaki lotu ke he gahua he Tau Fakamoli a Iehova. Ita lahi a lautolu ke he matakau ne o mai he malolō he gahua fakamatala, mo e peehi foki a lautolu ke he tau pule he motu ke ua fakaatā e Lightbearer ke fano ke he falu loto ava.

Ko e tau fenoga he Lightbearer, ne fakakite e tau higoa he tau motu he magaaho ia

Liliu ki Ausetalia

Kua pa he tau takitaki lotu e gahua fakamatala, ti liu e Lightbearer ki Ausetalia ia Tesemo 1937. Hohoko e matakau ki Sydney Harbor he magaaho ne latatonu mo e fonoaga he Tau Fakamoli a Iehova ia Aperila 1938. Kua molea he tolu e tau ne fano kehe e Lightbearer i Sydney. Ne sela e posi he kamataaga he tau tau 1940, he magaaho ne pa e gahua he Tau Fakamoli i Ausetalia. “Kua lahi e fakaaoga mitaki he posi,” ne talahau he Matakainaga Ewins, mo e talahau foki e ia e magaaho ne gahua a ia he Lightbearer, “ko e tau tau fiafia lahi a ia haaku he moui.”

Tau Tala Mahuiga he Lightbearer

Ko e matakau he Lightbearer ne fakamatala e tala mitaki ke he matakavi lahi mo e tokologa e tau tagata. Pete kua lauia he tau totoko, ko e gahua ha lautolu ne maeke fakahaga e falu tagata ke eke mo Tau Fakamoli. (Luka 8:11, 15) Mooli ai, ko e tau motu ne fakamatala e tau paionia he vahā fakamua, ko e mogonei kua molea e 40,000 ha lautolu ne fakapuloa e tala ke he Kautu. Ko e tala mahuiga ke he gahua he tau tagata taane loto malolō nei mo e posi ha lautolu ko e Lightbearer, ka atihake a tautolu he vahā nei.

^ para. 1 Ko e tau paionia ko e tau fekafekau gahua fakamatala tumau he Tau Fakamoli a Iehova.

^ para. 5 Ko e tala he moui ha Charles Harris ne fakamau he fufuta he The Watchtower ia Iuni 1, 1994.