Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

EPULO 9

Mbela ondi na okwiitaala moevolusi?

Mbela ondi na okwiitaala moevolusi?

OMOLWASHIKE SHA SIMANA OKWIIPULA NGAWO?

Ngele oevolusi oshinima shoshili, nena onkalamwenyo kayi na elalakano lyasha. Ngele eshito oshinima shoshili, nena otatu vulu okumona omayamukulo ngoka tage tu mbilipaleke kombinga yomapulo ge na ko nasha nonkalamwenyo nosho wo nonakuyiwa.

OTO KA NINGA PO SHIKE?

Dhiladhila konkalo ndjika: Alex okwa ngwangwana, oshoka okwa kala aluhe i itaala muKalunga nomeshito. Ihe omulongi gwawo gwobiologi okwe ya longo kutya oevolusi oshinima shoshili, shoka sha konakonwa kaanongononi. Alex ina hala okukala a talika ko a fa egoya. Okwi itompo ye mwene a ti: ‘Ngele aanongononi oyu ulika kutya oevolusi oshinima shoshili, ongame lye, opo ndi shi pataneke?’

Ando ongoye wa li Alex, mbela ando oto ki itaala owala moevolusi, molwaashoka omambo taga ti kutya oyoshili?

MWENA PO E TO DHILADHILA

Aantu ayehe, kutya nduno oomboka yi itaala mOmushiti nenge oomboka yi itaala moevolusi, olundji ohaya popi mbala kutya oyi itaala shike, ihe ihaya kala ye shi kutya omolwashike ye shi itaala.

  • Aantu yamwe oyi itaala owala meshito, molwaashoka osho ya longwa kongeleka yawo.

  • Yamwe oyi itaala owala moevolusi, molwaashoka osho ya longwa kosikola.

OMAPULO GAHAMANO NGOKA TU NA OKWIIPULA

Ombiimbeli otayi ti: “Egumbo kehe oli na omutungi gwalyo, ihe ngoka a tungu ayihe, oKalunga.” (Aahebeli 3:4) Mbela oshi li pandunge oku shi itaala?

Okupopya kutya kapu na ngoka a shita iinima, osha fa owala to ti kutya egumbo ndika kapu na ngoka e li tunga

SHOKA AANTU HAYA TI: Kehe shimwe meshito oshe ya po owala ngeya ohaluka kusho shene.

1. Olye e shi ningitha shi holoke po, nenge osha holoka po ngiini?

2. Oshinipo shi li mondjila? Mbela okutya kehe shimwe oshe ya po kusho shene nenge okutya kehe shimwe oshe ya po she etwa po kugumwe?

SHOKA AANTU HAYA TI: Aantu oya za miinamwenyo.

3. Pashiholelwa, ngele aantu oya za miinamwenyo, moolunkima, omolwashike oondunge dhaantu dhi vule dhoolunkima?

4. Omolwashike iinima mbyoka ya talika ko yanathangwa meshito ya kitakana noonkondo?

SHOKA AANTU HAYA TI: Oevolusi oshinima shoshili.

5. Mbela omuntu ngoka ta popi ngawo okwa ninga ngaa omakonakono e shi imonene?

6. Aantu yangapi yi itaala moevolusi, molwaashoka owala ya lombwelwa kutya aantu ayehe aanandunge oyi itaala muyo?

Julia okwa ti: “Natu tye ando oto ende moshiheke e to mono egumbo ewanawa, oto ka dhiladhila ngiini kombinga yalyo? Mbela oto ka tya: ‘Otali monika nawa shili! Omiti odhi na okukala dha gwile pevi momukalo tagu opalele, e tadhi itungu egumbo kudho dhene.’ Hasho nando, oshoka kashi li pandunge okudhiladhila ngawo. Ano omolwashike tu na okwiitaala kutya kehe shimwe meshito oshe ya po owala kusho shene?”

Gwen okwa ti: “Dhiladhila ando omuntu te ku lombwele kutya mofabulika yimwe moka hamu pilintwa iifo, omwa li mwa topele sha shoka sha ningitha ohinga yi ndwafukile komakuma nomoombuli, nohinga oya nduluka po embwiitya lyi ihwapo. Mbela oto shi itaale?”

OMOLWASHIKE TU NA OKWIITALA MUKALUNGA?

Ombiimbeli otayi tu ladhipike ‘tu ilonge notu igilile okuyoolola shoka shu uka nenge sha puka.’ (Aahebeli 5:14) Ano okwiitaala kwoye muKalunga kaku na okukala owala kwa kankamena

  • KOMAIYUVO GOYE (Ondu uvite ngaa kutya oku na okukala gumwe ngoka e na oonkondo oonenenene)

  • KENWETHOMO LYAYALWE (Aantu momudhingoloko gwetu ohaya yi kongeleka)

  • KOKUTHIMINIKWA (Aavali yandje oya longa ndje ndi kale ndi itaala muKalunga)

Pehala lyaashono, kala wu na omatompelo kutya omolwashike wi itaala oshinima shontumba.

Teresa okwa ti: “Uuna tandi pulakene komulongi gwetu sho te tu yelithile nkene omalutu getu haga longo, ihandi kala ndi na omalimbililo kutya Kalunga oko e li. Oshitopolwa kehe sholutu oshi na oshilonga shasho, kutya nduno oshinene nenge oshishona. Olundji ihatu mono nokuli kutya ohayi shi longo ngiini. Olutu olukumithi shili.”

Richard okwa ti: “Uuna tandi tala komafilitsa omanene, koosikepa, nenge kiihauto, ohandi ipula kutya: ‘Olye a ninga iinima mbika?’ Ohashi pula aantu aanandunge ya nduluke po iinima, ngaashi ohauto, oshoka oyi na uutopolwa owundji uushona mboka wu na okutulwa kumwe, opo yi vule okukala tayi longo nawa. Ngele iihauto ohayi ndulukwa po komuntu, osha yela kutya naantu opu na ngoka e ya shita.”

Anthony okwa ti: “Sho nda konakona muule iinima oyindji yuunongononi, onda mono kutya elongo lyoevolusi kali shi okwiinekelwa.  . . Ondi wete kutya otashi pula ndje ethimbo ndi itaale moevolusi shi vulithe okwiitaala mOmushiti.”

DHILADHILA KWAASHIKA

Nonando aanongononi oya ninga omimvo omathele taya konakona iinima, sigo ongashingeyi inaya tsa kumwe mefatululo li na ko nasha nelongo lyoevolusi. Ngele aanongononi mboka ye li ookapyoko miinima itaya tsu kumwe, mbela osha puka okukala inaatu itaala elongo ndyoka?