Yeqa uye kokuphakathi

OKUNCEDA IMULI | UKUKHULISA ABANTWANA

Nxa Umntanakho Angenza Into Ezakwenza Ungasamthembi

Nxa Umntanakho Angenza Into Ezakwenza Ungasamthembi

 Abanye abantwana bangena endlini ngesikhathi sabo. Abanye baqila abazali babo ngokubatshela amanga kumbe bayaphuma endlini baye kubangane babo abazali babo bengakwazi. Kumele wenzeni nxa umntanakho angenza into ezakwenza ungamthembi?

 Umntanami uselihlongandlebe yini?

 Hatshi. IBhayibhili lithi: “Ubuthutha bubotshelwe enhliziyweni yomntwana,” futhi indlela abantwana abenza ngayo itshengisa ukuthi amazwi la aliqiniso. (IZaga 22:15) Udokotela uLaurence Steinberg wabhala wathi: “Abasakhulayo bayajaha ukwenza izinqumo bengacabangisisanga futhi ziyabe zingelangqondo. Ngakho khangelela ukuthi bazaphambanisa.” a

 Kumele ngenzeni nxa umntanami engiqilile?

 Ungacabangi ukuthi umntanakho uhlose ukungakulaleli. Ukuchwayisisa okwenziweyo kutshengisa ukuthi abasakhulayo balendaba lokuthi abazali babo bacabangani ngabo lanxa besenza angani kabalandaba. Lanxa umntanakho engatshengiseli, kungenzeka uyazisola njalo ukhathazekile ngokuthi ukudanisile.

Ithambo eliqamukileyo lingaphinda lihlangane. Yikho kuyenzakala ukuthi lithembane nxa like laba lohlupho

 Ngubani okumele asolwe?

  •    Yindawo ahlala kuyo yini? IBhayibhili lithi: “Ukuba lobudlelwano labantu ababi kona imikhuba emihle.” (1 KwabaseKhorinte 15:33) Abantwana bajayele ukwenza lokho okwenziwa ngabangane babo. Okunye okungabaphambanisa ngezempucuko kanye lezokubukisa. Okunye njalo yikuthi abantwana abalalo ulwazi olunengi ngempilo yikho besenza izinqumo ezingaqondanga. Lanxa kunjalo kumele bafunde ukwamukela impumela yezinqumo abazenzayo ukuze kusasa babe ngabantu abadala abathembekileyo.

  •    Yimi engiphambanisileyo yini? Ungacabanga ukuthi ubungamniki inkululeko eyeneleyo umntanakho futhi ubusucabanga ukuthi lokhu yikho okumenze wacina esenza okungaqondanga. Kumbe ungacabanga ukuthi ubumyekelela kakhulu wamnika lenkululeko enengi. Kulokuthi ucabange ngalokho owehluleke ukukwenza, cabanga ngokuthi ungenzani ukuze ulungise uhlupho oselukhona.

 Ngingenzani ukuze ngincedise umntanami enze izinto ezizakwenza ngimthembe?

  •   Zibambe. Umntanakho uyabe ekhangelele ukuthi uzazonda. Yenza lokho abengakukhangelelanga. Xoxa laye kuhle uzwe ukuthi kuyini okumenze wenza akwenzileyo. Ubefuna ukubona ukuthi kuyahamba njani yini? Ubeswele okokwenza? Ubelesizungu? Ubefuna abangane? Lokhu akutsho ukuthi lokho akwenzileyo kuqondile kodwa kunganceda wena lomntanakho lizwisise ukuthi kuyini okubangele lokho akwenzileyo.

     Isimiso esiseBhayibhilini: ‘Kumele siphangise ukulalela, siphuze ukukhuluma, siphuze lokuzonda.’—UJakhobe 1:19.

  •   Nceda umntanakho acabangisise ngalokho okwenzakeleyo. Buza imibuzo enjengokuthi: Ufundeni kulokho okwenzakeleyo? Uzakwenzani ngesikhathi esizayo nxa ususesimeni esifananayo? Imibuzo enjengale izanceda umntanakho ukuthi enze izinqumo ezingcono ngesikhathi esizayo.

     Isimiso esiseBhayibhilini: “Khuza, usole, ukhuthaze, ngokubekezela konke langobungcitshi bokufundisa.”—2 KuThimothi 4:2.

  •   Mjezise ngendlela efaneleyo. Kumele umjezisele lokho akwenzileyo. Ngokwesibonelo nxa umntanakho angasebenzisa imota ungamphanga imvumo, mfakele umthetho wokuthi kumele ayisebenzise nini.

     Isimiso esiseBhayibhilini: “Loba yini umuntu ayihlanyelayo uzavuna yona futhi.”—KwabaseGalathiya 6:7.

  •   Zama ukuphinda umthembe umntanakho. Kuliqiniso ukuthi kuzathatha isikhathi kodwa umntanakho kumele akwazi ukuthi lanxa wawungasamthembi, liyenelisa ukulungisa lapho okonakale khona liphinde lithembane futhi. Nxa umntanakho angacabanga ukuthi awusoze uphinde umthembe angacina ekhalala.

     Isimiso esiseBhayibhilini: “Lingabazondisi abantwabenu ukuze bangadani.”—KwabaseKholose 3:21.

a Kuthethwe ebhukwini elithi You and Your Adolescent.