Kena, maske Biblia amo kichijchijtokej ixtlamatinij, kipia tlamachtili tlen melauak tlen inijuantij momachtijtokej. Ipan ni tlamachtili tikitas kema moijkuilok Biblia maseualmej amo kineltokayayaj tlen nopaya kiijtouayaya uan nojkia tikitas kenke tlen Biblia kiijtoua eli sanse ika tlen ixtlamatinij momachtijtokej. Ma tikitakaj se keski tlamachtili tlen kipia.

•   Nochi tlen onka ipan iluikaktli uan ipan Tlaltipaktli kipixki ipejya (Génesis 1:1). Uejkajkia miakej moiljuiyayaj Tlaltipaktli uan iluikaktli ika yolik mochijchijtiajki ika miak tlamantli tlen ya eltoya uan amo se akajya kichijchijki. Katli euayayaj Babilonia moiljuiyayaj nopa teotsitsij tlen kichijchijkej nochi tlen onka, kiskej ipan ome ueyi atl. Uan sekinok kiijtouayayaj nochi tlen onka yolki ipan se ueyi teksistli.

•   Nochi tlen onka kipia se keski tlanauatili tlen ika moyakana (Job 38:33; Jeremías 33:25). Maske kiampa eli, miakej maseualmej moiljuiaj uelis techpanos tlen amo kuali pampa teotsitsij tlen tlauel mosisiniaj kichiuaj san tlen inijuantij kinekij.

•   Tlaltipaktli san ajakatipa eltok (Job 26:7). Uejkajkia miakej maseualmej moiljuiyayaj ni Tlaltipaktli eliyaya patlachtik uan malakachtik uan kitlanantoya se ueyi tlakatl, se ayotl o se búfalo.

•   Kema nopa ueyi atl mototonilia, ipokyo mochiua mixtli uan nopa kichiua ma tlakiaui, ma uetsi tesiuitl o nieve, kiampa mochiua ueyatl uan ameli (Job 36:27, 28; Eclesiastés 1:7; Isaías 55:10; Amós 9:6). Uejkajkia katli euayayaj Grecia moiljuiyayaj nopa atl tlen ueyi atl yauiyaya tlalijtik uan nopa kichiuayaya ma onka ueyatl. Ipan siglo 18 nojua kiampa moiljuiyayaj.

•   Tepetinij pankisaj uan ixpoliuij, uejkajkia tepetinij tlen nama tikitaj eltoya aijtik (Salmo 104:6, 8). Uan miakej kiijtouaj teotsitsij kichijchijkej tepetinij tlen nama tikitaj.

•   Tlen tepajtianij kiijtouaj techpaleuia amo ma timokokokaj. Nopa tlanauatili tlen Jehová kinmakak israeleuanij kiijtouayaya katli kiitskiyayaj itlakayo katli miktoya monekiyaya mopajpakasej, kiniyokatlalisej katli kipiayayaj se kokolistli tlen temaua uan kitlalpachosej ininkuitl (Levítico 11:28; 13:1-5; Deuteronomio 23:13). Kema toTeotsij kinmakak israeleuanij nopa tlanauatili, egiptoeuanij kichijchiuayayaj pomada ika maseualmej ininkuitl tlen motlaliliyayaj kampa mokokojtoyaj.

 Sekij moiljuiaj Biblia amo kiijtoua tlen melauak pampa amo eli sanse ika tlen ixtlamatinij kiijtouaj. Tlaj kuali timomachtis Biblia tikitas nopa amo melauak. Ma tikitakaj se keski tlamantli tlen ixtlamatinij kiijtouaj:

 Tlen kiijtouaj: Biblia kiijtoua iluikaktli uan Tlaltipaktli kichijchijkej ipan chikuasej tonali tlen uejkaua 24 horas.

 Tlen melauak: Biblia kiijtoua uejkajkia toTeotsij kichijchijki iluikaktli uan Tlaltipaktli (Génesis 1:1). Maske kiampa kiijtoua, amo kiijtoua keski uejkajki nopa tonali kema tlachijchijki kej kiijtoua Génesis capítulo 1. Nojkia ipan Génesis 2:4, kiijtoua toTeotsij kichijchijki iluikaktli uan Tlaltipaktli kejuak ipan se tonali tlen uejkajki miak xiuitl.

 Tlen kiijtouaj: Biblia kiijtoua toTeotsij achtoui kichijchijki kuatinij uan xiuitl uan teipa Tonati. Nopa amo nelia pampa amo uelis mochiuas nopa fotosíntesis tlaj amo kisa Tonati (Génesis 1:11, 16).

 Tlen melauak: Biblia kiijtoua kema toTeotsij ayamo kichijchiuayaya xiuitl uan kuatinij, “kichijki iluikaktli” nopa kiijtosneki kichijchijki nochi tlen onka iluikak kej sitlalimej uan Tonati (Génesis 1:1). Ipan nopa achtoui tonali kema toTeotsij tlachijchijki, Tonati san kentsi tlauiyaya ipan Tlaltipaktli uan ipan nopa eyi tonali nojua kuali tlatlaneski. Kema Tonati pejki tlauia ipan Tlaltipaktli uelki mochiua nopa fotosíntesis (Génesis 1:3-5, 12, 13). Teipa ipan Tlaltipaktli ueliyaya nesi Tonati (Génesis 1:16).

 Tlen kiijtouaj: Biblia kiijtoua Tonati kiyaualoua Tlaltipaktli.

 Tlen melauak: Eclesiastés 1:5 kiijtoua: “Kisa Tonati ika ijnalok uan onkalaki ika tiotlak. Teipa nimantsi sampa peua motlaloua hasta asi kampa kisteua para sampa kisas”. Tlen nikaj kiijtoua, kinextia katli itstokej ipan Tlaltipaktli kiitaj Tonati moojolinia. Maske tijmatij Tlaltipaktli kiyaualoua Tonati, nochi kiijtouaj “kisa Tonati” o “kalaki Tonati”.

 Tlen kiijtouaj: Biblia kiijtoua Tlaltipaktli amo eli tolontik.

 Tlen melauak: Kema Biblia kiijtoua “naui inakastla” amo kiijtosneki Tlaltipaktli kipia naui esquinas. Nopa tlajtoli kiijtosneki nochi Tlaltipaktli (Apocalipsis 7:1; Lucas 13:29).

 Tlen kiijtouaj: Maske Biblia kiijtoua uelis tijmatis iuexka se círculo tlaj expa tijtamachiuas ipatlajka, nopa amo nelia, pampa ipatlajka moneki tijtamachiuas ika pi (π, uelis 3,1416).

 Tlen melauak: 1 Reyes 7:23 uan 2 Crónicas 4:2 kiijtoua nopa “tepospaila para atl” kipiayaya naui metros uan tlajko ipatlajka uan monekiyaya kiilpisej ika se mekatl tlen kipiayaya 13 metros uan tlajko iueueyaka. Tlen kiijtoua nikaj uelis amo nelia ya nopa senkistok itamachijka, pampa uelis kipiuilijkej se kentsi. Uan nojkia uelis kema kitamachijkej ipatlajka nopa tepospaila nojkia kipojkej itilajka uan uelis kema kiyaualojkej san kitamachijkej iijtiko.