Katli monamiktijtokej o mosiuajtijtokej amo uelis yolpakisej tlaj amo motemachiaj ipan ininnamik o moiljuiaj kinkajkayauaj. Uajka, ¿tlake uelis kinpaleuis tlaj kiampa moiljuiaj?

Ipan ni tlamachtili tikitasej:

•  ¿Tlake kiijtosneki titetlasojmatis?

•  ¿Tlake ueliskia kichiuas se akajya ma peua tetlasojmati?

•  Tlaj ta titetlasojmati ¿tlake mitspaleuis ayokmo kiampa tijchiuas?

•  Tlaj moueue o mosiua mitstlasojmati

•  Tlen uelis inkipouasej sansejko

 ¿Tlake kiijtosneki titetlasojmatis?

 Nopa tlajtoli “titetlasojmatis” amo san kiijtosneki san se tlamantli. Ipan ni tlamachtili kiijtosneki kema se akajya tlen monamiktijtok moiljuia isiua o iueue kiixtoka seyok o moiljuia se akajya kiixtoka isiua o iueue. Tlaj kena panotok tlen timoiljuia, uajka amo kenijki tlaj tijtlasojmati monamik. Pampa kema se monamiktia o mosiuajtia tlauel ipati pampa san nopa omej tlauel kuali mouikaj o mouampojchijtokej. Yeka amo kinamiki kikauasej yon se tlamantli ma kinxelo.

 Tlen Biblia tetlajtolmaka: “Ayokmo elij omej, nama elij san se inintlakayo. [...] Tlen Dios kisansejkotilijtok, amo aka ma kixelo” (Mateo 19:6).

 “Sanse kej kema se alarma tsilini kema se tlamantli tlatlasneki, nojkia kiampa pano kema peua tijtlasojmati mosiua o moueue, kejuak mitsiljuia para se tlamantli tlen amo kuali panos” (Benjamin).

 Se katli tetlasojmati peua kema peuas timoiljuis pano se tlamantli maske amo nelia uan kichiua xijmakasi nelia panos. Pero tlaj nelia tikiknelia monamik, amo kiampa timoiljuis pampa ni ueliskia inmechtlanauis (1 Corintios 13:4, 7). Nopa psicólogo Robert L. Leahy kiijkuilok kema se maseuali peua tetlasojmati san pampa moiljuia tlen amo nelia panotok “peuas kichiuas tlamantli tlen amo kuali uan nopa kichiuas ayokmo kuali ma itstokaj”. a

 ¿Tlake ueliskia kichiuas se akajya ma peua tetlasojmati?

 Uelis titletlasojmati pampa uelis nopa achtoui monamik mitskajkayajki. O uelis pampa motatauaj nojkia kiampa kinpanok. Uan tijmakasi nojkia kiampa mitspanos.

 “Kema nieliyaya niichpokatl notata kikajkayajki nonana. Nopa tlauel nechyolkokok. Yeka tlauel ouij nijmati nimotemachis ipan sekinok. Uan nama pampa ya nimonamiktijtok kemantika tlauel ouij nijmati nimotemachis ipan noueue” (Melissa).

 Tlaj tieli se akajya katli amo timotemachia ipan sekinok, uelis tikinitas sekinok kejuak mitskuilisnekij mosiua o moueue. Uan uelis nojkia peuas timoyoliljuis tlaj se tonali mosiua o moueue kiixmatiskia se akajya mitskauaskia.

 “Noueue kitlanejki iuampo katli mosenkauaskia, ma kipaleui ipan se keski tlamantli kampa monekiskia mijtotis iuaya seyok siuatl. Nopa amo nechpaktik. Uan nikiljui noueue, amo ma kichiua” (Naomi).

 Ipan se altepetl amo sanse kichiuaj kema mosenkauaj, yeka Cristo itokilijkauaj moneki timoyakanasej ika tlen Biblia kiijtoua. ¿Kuali kej Naomi moiljuiyaya? Kema Naomi kiilnamiki tlen panok, kiita amo kuali pampa kinextik tlauel kitlasojmatiyaya iueue. Ya kiijtoua: “Nimoiljuiyaya amo nechpatiitayayaj. Uan nimoiljuiyaya noueue kinekiyaya ma nieli kej sekinok siuamej, pero nopa san na nimoiljuiyaya”

 Uajka tlaj titetlajsojmatis peuas timoiljuis tlen ueli tlamantli uan peuas tikijtos monamik mitskajkayaua. Tlaj kiampa tijchiuas inmechtlanauis uan nojkia uelis timokokos.

 Tlen Biblia tetlajtolmaka: “Katli tetlasojmati, kejuak palanis iomiyo” (Proverbios 14:30, TNM).

 Tlaj ta titetlasojmati ¿tlake mitspaleuis ayokmo kiampa tijchiuas?

 Xijchiua kampeka timotemachis ipan monamik. Tlauel kuali tlaj timoiljuis tlen moueue o mosiua kichijtok uan kiampa timotemachis ipan ya. Uan amo san ximoiljuijto mitskajkayaua.

 “Nimoiljuia ipan nopa kuajkuali tlamantli tlen kinextia noueue. Kema kuali kinnojnotsa sekinok amo kiijtosneki kineki nechkajkayauas. Nopa kichiua pampa kitekipachoua tlen sekinok kinpano. Amo kinamiki nimoiljuis tlen notatauaj kinpanok na nojkia nechpanos” (Melissa).

 Tlaj timoiljuia panotok se tlamantli, amo nochipa xijneltoka tlen timoiljuia. Nopa psicólogo Leahy, nojkia kiijtoua: “Kemantika timoiljuiaj panotok se tlamantli san pampa tojuantij timoiljuiaj. Uan pampa timoiljuiaj nelia panotok ni tlamantli tijneltokaj. Pero amo kiijtosneki nelia panotok se tlamantli san pampa ta tijneltoka. Uajka, kema timoiljuis panotok se tlamantli, amo kiijtosneki kinamiki xijneltoka”. b

 “Kemantika uelis tijchiuasej se kualantli kema peuaj tijkauiliaj tosiua o toueue kichijtok se tlamantli tlen amo nelia” (Nadine).

 Xikijto tlen mitstekipachoua. Xikiljui moueue o mosiua tlake tlamantli kichiua xijtlasojmati uan tlen mitskuesoua. Kiampa uelis inkiijtosej tlake tlamantli inkichiuasej uan tlake amo, uan kiampa kuali inkiyolmatisej.

 “Kema inkamanaltisej amo ximoiljui moueue o mosiua kineki mitsyolkokos. Ximoiljui ya nojkia kineki kuali xiitstokaj. Amo san nima xijkauili se tlamantli. Uelis inyolkentsitsij o uelis mosiua o moueue amo kimati tlake tlamantli mitspaktiskia ma kichiua” (Ciara).

 Tlen Biblia tetlajtolmaka: “Axaka ma kitemo tlen kuali para ya iselti, pero ma tijchiuakaj tlen kinpaleuis sekinok” (1 Corintios 10:24).