၂၀၁၂ ခုနှစ်မှာ တူးဖော်​တွေ့ရှိ​ခဲ့တဲ့၊ နှစ်ပေါင်း ၃,၀၀၀ ကျော်​သက်တမ်း​ရှိတဲ့ အိုး​ခြ​မ်း​ကွဲ​တွေကို ရှေးဟောင်း​သုတေသန​ပညာရှင်တွေ စိတ်ဝင်စား​ခဲ့ကြတယ်။ ဒီ​တွေ့ရှိမှု​ဟာ ဘာကြောင့် သိပ်​ထူးခြား​သလဲ။ အိုး​ခြ​မ်း​ကွဲ​တွေ​ပေါ်မှာ ရေး​ထားတာ​တွေကြောင့်​ပဲ။

ရှေးဟောင်း သုတေသန​ပညာရှင်တွေဟာ အိုး​ခြ​မ်း​ကွဲ​တွေကို ဆက်စပ်​လိုက်​တဲ့အခါ ရှေးဟောင်း ခါနာန်​အက္ခရာ​ကို အဓိပ္ပာယ်​ဖော်​နိုင်​ခဲ့ကြတယ်။ “ဗေဒ​ရဲ့ သား ဣရှ​ဗာလ ဗ​န်” ဆိုပြီး ရေး​ထားတယ်။ ရှေးဟောင်း​စာမူ​မှာ ဒီ​နာမည်ကို ဦးဆုံးအကြိမ် တွေ့ရှိ​ခြင်း​ပဲ။

တကယ်တော့ ဣရှ​ဗာလ နောက်တစ်ယောက်​ကို ကျမ်းစာမှာ ဖော်ပြထားတယ်။ ဘုရင်​ရှောလု​ရဲ့ သားတစ်ယောက် ဖြစ်တယ်။ (၅ ရာ. ၈:၃၃။ ၉:၃၉) တူးဖော်​မှုမှာ ပါဝင်​ခဲ့တဲ့ ပါမောက္ခ ယိုးဇက် ဂါဖင်​ကယ် ဒီလိုပြောတယ်– “ဘုရင်ဒါဝိဒ်​ခေတ်​က ဣရှ​ဗာလ​ဆိုတဲ့​နာမည် ကျမ်းစာမှာ ပါ​တာ၊ ရှေးဟောင်း​သုတေသန မှတ်တမ်း​မှာလည်း ပါ​တာဟာ စိတ်ဝင်စား​စရာ ကောင်းတယ်။” အဲ​ဒီ​နာမည်ဟာ အဲဒီခေတ်​နဲ့​ပဲ ဆိုင်​တယ်လို့ တချို့​ထင်ကြ​တ​ယ်။ ကျမ်းစာမှာ​ပါတဲ့ အသေးစိတ် အချက်အလက်​တွေကို ရှေးဟောင်း​သုတေသန အထောက်အထားတွေ​က ထောက်ခံ​တ​ယ်။

ကျမ်းစာမှာ ရှောလု​ရဲ့​သား ဣရှ​ဗာလ​ကို ဣရှဗောရှက်​လို့လည်း ခေါ်တယ်။ “ဗာလ” ကို “ဗော​ရှက်” နဲ့ ဘာကြောင့် အစားထိုး​ထား​သလဲ။ (၂ ရာ. ၂:၁၀) “ဣရှ​ဗာလ​ဆိုတဲ့ နာမည်ဟာ ခါနာန်​တွေရဲ့ မုန်တိုင်း​ဘုရား ဗာလ​ကို အမှတ်ရ​စေတဲ့​အတွက် ဓမ္မရာဇဝင် ဒုတိယစောင်​မှာ မ​သုံး​ထားတာ ဖြစ်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ရာဇဝင်ချုပ် ပထမ​စောင်​မှာတော့ မူလ​နာမည်ကို ထည့်သွင်းထားတယ်” လို့ ပညာရှင်တွေ ရှင်းပြ​တ​ယ်။