Ix-xjenza u l-Bibbja jaqblu?
It-tweġiba tal-Bibbja
Iva, għax għalkemm il-Bibbja mhijiex ktieb tax-xjenza, hija eżatta meta ssemmi affarijiet xjentifiċi. Ikkunsidra xi ftit eżempji li juru li x-xjenza u l-Bibbja huma fi qbil. Ukoll, ara xi eżempji li l-Bibbja fiha fatti xjentifiċi li huma differenti ferm mit-twemmin taʼ ħafna nies li kienu jgħixu fl-istess żmien li nkitbet.
L-univers kellu bidu. (Ġenesi 1:1) B’kuntrast, ħafna ħrejjef antiki ma jiddeskrivux l-univers bħala li ġie maħluq, imma li ġie organizzat mid-diżordni li kien hemm. Il-Babiloniżi kienu jemmnu li l-allat li welldu l-univers ġew minn żewġ oċeani. Ħrejjef oħra jgħidu li l-univers ġie minn bajda enormi.
L-univers huwa mmexxi minn liġijiet tan-natura raġunevoli, u mhux minn dak li fettlilhom dak il-ħin l-allat. (Ġob 38:33; Ġeremija 33:25) Ħrejjef minn madwar id-dinja jgħallmu li l-bnedmin huma taħt il-kontroll tal-allat li ma tobsorx x’jaslu jagħmlu u li xi kultant ikunu bla ħniena.
L-art hija mdendla fuq ix-xejn. (Ġob 26:7) Ħafna nies fl-antik kienu jemmnu li l-art kienet ċatta u sserraħ fuq ġgant jew annimal, bħal barri jew fekruna.
Is-sors tax-xmajjar u n-nixxigħat huwa ilma li ġie evaporat minn oċeani u sorsi oħrajn u li mbagħad jaqaʼ lura lejn l-art bħala xita, borra, jew silġ. (Ġob 36:27, 28; Ekkleżjasti 1:7; Isaija 55:10; Għamos 9:6) Il-Griegi tal-qedem kienu jaħsbu li l-ilma tax-xmajjar kien jiġi minn oċean taħt l-art, u din l-idea baqgħet titwemmen sas-seklu 18.
Il-muntanji jitilgħu u jinżlu, u l-muntanji tal-lum xi darba kienu taħt l-oċean. (Salm 104:6, 8) B’kuntrast, ħafna ħrejjef jgħidu li l-muntanji ġew maħluqin kif inhuma llum mill-allat.
Prattiki li jżommu l-indafa jipproteġu s-saħħa. Il-Liġi mogħtija lill-ġens t’Iżrael inkludiet regolamenti għall-ħasil wara li jintmess ġisem mejjet, kwarantina għal dawk b’marda li tittieħed, u l-aħjar mod kif għandu jintrema l-ħmieġ tal-bniedem. (Levitiku 11:28; 13:1-5; Dewteronomju 23:13) B’kuntrast, mezz taʼ kura li kien jintuża mill-Eġizzjani meta ngħataw dawn il-kmandamenti kien jinvolvi l-applikar taʼ taħlita li tinkludi l-ħmieġ tal-bniedem fuq ġerħa.
Hemm żbalji xjentifiċi fil-Bibbja?
Eżami raġunevoli tal-Bibbja juri li t-tweġiba hija le. Issa se nikkunsidraw fehmiet komuni li huma żbaljati dwar l-eżattezza xjentifika li hemm fil-Bibbja:
Ħrafa: Il-Bibbja tgħid li l-univers ġie maħluq f’sitt ijiem t-24 siegħa.
Fatt: Il-Bibbja ma tispeċifikax id-data eżatta fil-passat meta Alla ħalaq l-univers. (Ġenesi 1:1) Kif ukoll, il-ġranet tal-ħolqien imsemmijin fl-ewwel kapitlu taʼ Ġenesi kienu perijodi taʼ żminijiet li t-tul tagħhom mhuwiex speċifikat. Fil-fatt, il-perijodu sħiħ li fih inħalqu s-smewwiet u l-art huwa wkoll imsejjaħ ġurnata.—Ġenesi 2:4.
Ħrafa: Il-Bibbja tgħid li l-ħxejjex u s-siġar ġew maħluqin qabel ma eżistiet ix-xemx biex tgħin fil-fotosinteżi. Din tgħin biex is-siġar u l-pjanti jkollhom l-enerġija.—Ġenesi 1:11, 16.
Fatt: Il-Bibbja turi li x-xemx, waħda mill-istilel li tagħmel parti “mis-smewwiet,” ġiet maħluqa qabel il-ħxejjex u s-siġar. (Ġenesi 1:1) Ftit mid-dawl tax-xemx laħaq wiċċ l-art waqt l-ewwel “jum,” jew perijodu taʼ żmien, tal-ħolqien. Hekk kif l-atmosfera ċċarat, mat-tielet “jum” tal-ħolqien, id-dawl kien qawwi biżżejjed biex jgħin fil-fotosinteżi. (Ġenesi 1:3-5, 12, 13) Kien aktar tard li x-xemx saret viżibbli ħafna minn wiċċ l-art.—Ġenesi 1:16.
Ħrafa: Il-Bibbja tgħid li x-xemx iddur mad-dinja.
Fatt: Ekkleżjasti 1:5 jgħid: “Ix-xemx ukoll iddiet, u x-xemx niżlet, u ġejja tilheġ f’postha minfejn se tiddi.” Però, din l-istqarrija sempliċement tiddeskrivi kif tidher li timxi x-xemx minn hawn fuq l-art. Illum il-ġurnata stess, individwu jistaʼ juża l-kliem “tlugħ ix-xemx” u “nżul ix-xemx,” minkejja l-fatt li jkun jaf li d-dinja ddur max-xemx.
Ħrafa: Il-Bibbja tgħid li d-dinja hi ċatta.
Fatt: Il-Bibbja tuża l-frażi “sa truf l-art” biex tfisser sal-iktar parti mbiegħda tal-art; din ma tfissirx li l-art hija ċatta jew li għandha tarf. (Luqa 11:31) Bl-istess mod, l-espressjoni “l-erbat itruf taʼ l-art” ma tfissirx li letteralment l-art għandha erbat itruf. Meta naqraw din l-espressjoni, aħna nifhmu li tfisser id-dinja kollha.—Isaija 11:12; Luqa 13:29.
Ħrafa: Il-Bibbja tgħid li d-dawra taʼ ċirku hija eżatt tliet darbiet id-daqs tal-wisaʼ, imma fil-fatt hi pi (π), jew 3.1416.
Fatt: Il-qisien tal-“baħar minn metall imdewweb” mogħtijin fl-1 Slaten 7:23 u t-2 Kronaki 4:2 jindikaw li l-wisaʼ tiegħu kien taʼ 10 kubiti u li “kien jeħtieġ ħabel taʼ tletin kubitu biex idur miegħu dawramejt.” Dawn il-qisien setgħu kienu sempliċement l-eqreb figuri bejn wieħed u ieħor. Jistaʼ jkun possibbli wkoll li d-dawra u l-wisaʼ rrappreżentaw qisien taʼ ġewwa u taʼ barra tar-reċipjent rispettivament.