IT-​THEDDIDA: Ħafna mexxejja politiċi u reliġjużi ħadmu fuq pjanijiet kuntrarji għall-​messaġġ tal-​Bibbja. Spiss, huma użaw l-​awtorità tagħhom biex ma jħallux in-​nies ikollhom, jipproduċu, jew jittraduċu l-​Bibbja. Ikkunsidra żewġ eżempji:

• Madwar is-​sena 167 qabel Kristu (QK): Is-​Sultan Selewkidu Antijoku Epifani, li inforza r-​reliġjon Griega fuq il-​Lhud, ordna li jinqerdu l-​kopji kollha tal-​Iskrittura Ebrajka. L-​uffiċjali tiegħu “qattgħu u ħarqu r-​rombli tal-​Liġi kull meta sabuhom,” kiteb l-​istorjografu Heinrich Graetz, “u qatlu lil dawk li nstabu jieħdu l-​qawwa u l-​faraġ mill-​qari tagħhom.”

• Medju Evu: Xi mexxejja Kattoliċi, imbaqbqin minħabba li nies komuni kienu qed jippritkaw dak li tgħallem il-​Bibbja minflok id-​duttrina Kattolika, ittimbraw bħala eretiċi lil-​lajċi li kellhom xi kotba Bibliċi ħlief il-​ktieb tas-​Salmi bil-​Latin. Kunsill tal-​knisja impona l-​kmand billi ordna lill-​irġiel tiegħu biex “b’mod ħabrieki, leali, u taʼ spiss isibu lill-​eretiċi . . . billi jfittxu fid-​djar kollha u l-​kmamar taħt l-​art li jidhru suspettużi. . . . Id-​dar li fiha jinstab xi eretiku għandha tinqered.”

Kieku l-​għedewwa tal-​Bibbja rnexxielhom jeqirduha, il-​messaġġ tagħha kien ikun mitluf.

KIF IL-​BIBBJA BAQGĦET TEŻISTI: Is-​Sultan Antijoku ffoka l-​kruċjata tiegħu fuq l-​Iżrael, imma l-​Lhud kienu fformaw komunitajiet f’għadd kbir taʼ pajjiżi oħra. Fil-​fatt, xi studjużi jikkalkulaw li sal-​ewwel seklu WK, iżjed minn 60 fil-​mija tal-​Lhud kienu joqogħdu barra mill-​Iżrael. Fis-​sinagogi tagħhom, il-​Lhud żammew kopji tal-​Iskrittura—l-​istess Skrittura li kienet tintuża mill-​ġenerazzjonijiet li ġew wara, inkluż il-​Kristjani.—Atti 15:21.

Matul il-​Medju Evu, nies li kienu jħobbu l-​Bibbja wrew li kienu qalbenin u kuraġġużi waqt il-​persekuzzjoni u komplew jittraduċu u jikkopjaw l-​Iskrittura. Saħansitra qabel l-​istampar bit-​tipi taċ-​ċomb ġie vvintat f’nofs is-​seklu ħmistax, partijiet mill-​Bibbja setgħu kienu disponibbli b’xi 33 lingwa. Minn hemm ’il quddiem, il-​Bibbja ġiet tradotta u prodotta b’rata li qatt ma ntlaħqet qabel.

IR-​RIŻULTAT: Minkejja theddid minn slaten setgħana u membri tal-​kleru żvijati, il-​Bibbja hija l-​iktar ktieb li ġie mqassam u tradott fl-​istorja. Hi fformat il-​liġijiet u l-​lingwi taʼ xi pajjiżi, kif ukoll il-​ħajjiet taʼ miljuni taʼ nies.