Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Mam sak n deega Wẽnnaam tagsg sẽn yaa a soab zɩɩmã wɛɛngẽ wã

Mam sak n deega Wẽnnaam tagsg sẽn yaa a soab zɩɩmã wɛɛngẽ wã

Mam sak n deega Wẽnnaam tagsg sẽn yaa a soab zɩɩmã wɛɛngẽ wã

Logtor sẽn togsd a kibare

MAM da bee logto-yirã tigsg roog pʋgẽ, n wilgd logtoɛɛmb sull bãad sẽn ki tɩ mam vaees n yã bũmb ningã. Sẽn ki-a wã ra bẽeda kansɛɛr sẽn pa nana. Mam yeel-b lame yaa: “D tõe n yeelame tɩ bũmb ning sẽn kʋ-a wã meng-mengã, yaa b sẽn ning-a zɩɩm naoor wʋsgã n kɩt t’a globill ruuz-rãmbã sãame, la kɩt t’a yiimã ra pa le tʋmd sõma ye.”

Logtoɛɛmbã karen-saamb a yembr sũur yikame, t’a tik n yik n zẽk a koɛɛg n sok yaa: “Fo rat n yeelame tɩ tõnd ninga bãada zɩɩm sẽn pa zems ne-a bɩ?” Mam leokame yaa: “Mam gomdã võor pa woto ye.” Mam wilg-b-la sẽn ki-a wã yiimã fot-rãmba, la m paas yaa: “D nee globill ruuz-rãmb wʋsg sẽn sãam sẽn be a yiimã pʋgẽ. Dẽnd d tõe n yeelame tɩ rẽ kɩtame t’a yiimã ra pa le tʋmdẽ ye.” a Zĩig pʋgẽ, rabeem wʋsg n yõk maam. Baraarã yɛlã pa yɩ nana ye. Baa mam sẽn da yaa logtor sẽn yaa bi-bɩɩg bal tɩ yẽ yaool n yaa logtoɛɛmb karen-saambã, m tagsame tɩ m pa segd n lebs m noorã poorẽ ye.

Yel-kãngã sẽn wa n maandẽ wã tɩ m da pa a Zeova Kaset soab ye. Mam doga yʋʋmd 1943, Sendai sẽn yaa tẽng sẽn be Zapõ rɩtg babgã pʋgẽ. M baaba sẽn da yaa logto-kãsengã yĩnga, mam yãka yam n na n karem n lebg logtore. Yʋʋmd 1970 wã, m kẽe kãadem ne pʋg-sad yʋʋr sẽn boond t’a Masuko. Rẽ tɩ mam sẽn sɩng logtoeemdã karengã yaa yʋʋm a yiibu.

Mam sɩnga bãasã zãmsgo

A Masuko ra tʋmdame n get tõnd yelle, sẽn na yɩl tɩ mam tõog n baas karengã. Logtoeemdã ra nooma maam wʋsgo. Ninsaal yĩngã sẽn maan to-to wã ra lingda maam wʋsgo! Baa ne rẽ, mam da zɩ n tags tɩ Naand n be ye. Mam da tagsdame tɩ bãasã zãmsgã tõe n sõng-m lame tɩ m vɩɩmã tall barka. Rẽ n so tɩ mam sẽn wa n karem n lebg logtorã poore, m yãka yam n na n zãms bãasã, rat n yeel tɩ bãasã sẽn yaa to-to, bũmb nins sẽn wat ne-bã la b sẽn namsd bãad to-to wã.

Mam sẽn wa n vaeesd bãad-rãmb kansɛɛr sẽn kʋ, bũmb nins m sẽn yã wã kɩtame tɩ m maand sãmbs zɩɩmã ningrã sã n sɩd sõngdame. Kansɛɛr sã n sãag bãada, a zɩɩmã sẽn mi n yitã tõe n kɩtame t’a zɩɩmã pa le waoogẽ ye. Chimiothérapie wã sẽn kɩtd tɩ zɩɩmã boogdẽ wã yĩnga, logtoɛɛmbã wae n yetame tɩ b ning bãadã zɩɩm. La mam wa n tagsdame tɩ b sẽn ningd bãad-rãmbã zɩɩmã kɩtdame tɩ kansɛɛrã paamd pãnga. Sẽn yaa a soab fãa, rũndã-rũndã logtoɛɛmbã miime tɩ b sã n ning ned zɩɩm, kɩtdame t’a yĩngã sodaasã pa le zabd ne bãasã biis ye. Rẽ tõe n kɩtame tɩ kansɛɛr sẽn sa lebg n wa, tɩ sẽn bẽed-b kansɛɛrã wʋsg me kiidẽ. b

Yɩɩ yʋʋmd 1975 wã la bũmb ning yell mam sẽn gom sɩngrẽ wã maan-yã. Yaa logtoɛɛmbã karen-saambã n da get bãad-kãng yelle, n leb n yaa ned sẽn da tar bãngr wʋsg zɩɩmã yɛl wɛɛngẽ. Rẽnd a sũurã sẽn yik wʋsgo, a sẽn wʋm mam sẽn yeel tɩ yaa b sẽn ning bãadã zɩɩmã yĩng n kɩt t’a ki wã, pa lingr ye! La mam kell n wilga m sẽn yet bũmb ningã võore, la bilf-bilfu, a sũurã wa n sigame.

Bãag wall kũum pa na n le zĩnd ye

Yɩɩ wakat kãng sẽnes la pʋg-yãang a ye sẽn yaa a Zeova Kaset soab wa n kaag mam pagã. A pʋda gom-bil ning sẽn yaa “Zeova” wã a sõsgã pʋgẽ, tɩ mam pagã sok-a “Zeova” sẽn dat n yɛɛlga. Pʋg-yãangã leok-a lame yaa: “Zeova wã yaa Wẽnnaam sɩd-sɩdã yʋʋre.” A Masuko ra sɩng n karemda Biilblã hal a yãadmẽ, la Biibl ning a sẽn da karemdã pʋgẽ, b yãka Wẽnnaam yʋʋrã n ledg ne “ZU-SOABA.” Masã, a bãngame tɩ Wẽnnaam tara yʋʋre!

Zĩig pʋgẽ, a Masuko sɩnga Biiblã zãmsg ne pʋg-yãangã sẽn yaa a Zeova Kaset soabã. Mam sẽn wa n yi logtorã yir n lebg n wa yʋn-sʋk sẽnese, m pagã yeela maam ne sũ-noog yaa: “B yeela Biiblã pʋgẽ tɩ bãasã la kũumã na n sɛɛme!” M leokame yaa: “Rẽ na n yɩɩ bõn-neere!” T’a paase: “Sẽn mik tɩ dũni-paalgã na n waa ka la bilfã, m pa rat tɩ f sãam f sẽkã ye.” Mam tagsame t’a ratame tɩ mam bas logtoeemdã. Rẽ n so tɩ mam sũurã yiki, tɩ tõnd pa le zemsd taab sõma ye.

La mam pagã pa koms raood ye. A ra pʋʋsda Wẽnnaam n kotẽ t’a sõng-a t’a paam Biiblã vɛrse-rãmb nins sẽn na n sõng maamã n wilg-ma. Koɛɛg soab 2:22, 23 goamã kẽe maam sõma. Be b yeelame yaa: “Bõe yõod la ned paamda, tʋʋm-toog ning fãa a tʋlsmã sẽn kɩtd t’a tʋmd wʋsg tẽngã zug ka wã yĩnga? . . . Baa yʋngo, a sũurã pa vʋʋsd ye. Yãoã me yaa zaalem.” Rẽ kell n zemsa ne mam sẽn da maandã. M da tʋmda logtoeemdã tʋʋmd wĩndg la yʋngo, n pa paamd sũ-noog hakɩɩk ye.

Yʋʋmd 1975 sẽoog kiuugã hat daar a yembr yibeoogo, mam pagã sẽn yi n kẽng a Zeova Kaset rãmbã Rĩungã roogẽ poore, mam wa n tiig n yãka yam n na n kẽnge. Mam pagã sẽn yã maam Rĩungã roogẽ wã ling-a-la wʋsgo. Sẽn paase, a Zeova Kaset rãmbã reega maam sõma. Rẽ tɛka, mam da kẽnda tigissã hat fãa. Na maan kiuug poore, a Zeova Kaset soab a ye n sɩng Biiblã zãmsg ne maam. A Zeova Kaset soabã sẽn wa n sõs ne mam pagã kiis a tãab poore, a reega lisgu.

Mam sak n deega Wẽnnaam tagsg sẽn yaa a soab zɩɩmã wɛɛngẽ wã

Pa kaoos la m bãng tɩ Biiblã yeta kiris-nebã tɩ b ‘lak b mens ne zɩɩm’ ye. (Tʋʋma 15:28, 29; Sɩngre 9:4) Sẽn mik tɩ m da zoe n tara sãmbs zɩɩmã ningrã sã n sɩd yaa sõma wã wɛɛngẽ wã, pa yɩ toog ne maam tɩ m sak n deeg Wẽnnaam tagsg sẽn yaa a soab zɩɩmã wɛɛngẽ wã ye. c M tagsa m sũurẽ yaa: ‘Naand sã n beeme, la a sã n yeelame tɩ d lak d mens ne zɩɩm, dẽnd a segd n bee bʋʋm.’

M bãngame me tɩ yaa a Ãdem yel-wẽndã n wa ne bãasã la kũumã. (Rom dãmbã 5:12) Sasa kãng tɩ m da maanda vaeesg bãag b sẽn boond tɩ artériosclérose wɛɛngẽ. Ninsaal sã n kʋʋndẽ, a zɩ-soayã lebgda kãn-kãe la b yõbdẽ, tɩ rẽ wat ne sũur bãase, zugẽ bãase, la yiimã bãase. Rẽ fãa yaa a Ãdem yel-wẽndã sẽn long tõndã yĩnga. Rẽ poore, mam sẽn da tar yẽesem ning logtoeemdã wɛɛngẽ wã sɩnga boogre. Yaa Wẽnnaam a Zeova bal n tõe n kɩt tɩ bãasã la kũumã sa!

Yʋʋmd 1976 tʋʋlg kiuugã, mam basa karengã inivɛrsiteẽ wã. Rẽ yɩɩ mam sẽn sɩng Biiblã zãmsgã kiis a yopoe poore. M da yɛɛsda m pa na n le tõog n tʋm logtoeemdã tʋʋmd ye. La m paama tʋʋmd logto-yir a to pʋgẽ. M deega lisg yʋʋmd 1976 sig-noy kiuugã. M yeela m meng tɩ m sã n kẽes m meng zãng a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ, rat n yeel tɩ n lebg so-pakda, rẽ n na n naf maam n tɩ yɩɩda. Yʋʋmd 1977 sẽoog kiuugã, m lebga so-pakda.

Mam wilga neb a taab a Zeova tagsg sẽn yaa a soab zɩɩmã wɛɛngẽ

Yʋʋmd 1979 sɩpaolg kiuugã, maam ne a Masuko yik n kẽnga tiging sẽn be Zapõ babg a ye b sẽn boond tɩ Siba. Beenẽ, koe-moondbã raab ra yaa wʋsgo. M paama tʋʋmd logto-yir a ye pʋgẽ, n da kẽnd n tʋmd wakat-wakate. Mam sẽn sɩng tʋʋmdã pipi daarã, logtoɛɛmb sẽn maand wopeere n wa n gũbg maam. B ra pẽdgda maam n sokd-m yaa: “Fo sẽn yaa a Zeova Kaset soabã, b sã n tall bãad sẽn baood tɩ b ning-a zɩɩm n wa ka, fo na n maana a wãna?”

Mam maaga m yĩng n wilg-b tɩ m na n tũu bũmb ning Wẽnnaam sẽn yeel zɩɩmã wɛɛngẽ wã. Mam wilg-b lame tɩ tɩbsg buud a taab n be n pa tũud ne zɩɩm, la tɩ m na n maana m sẽn tõe fãa n sõng bãad-rãmbã. Tõnd sõssa na maan lɛɛre. Rẽ poore, sẽn maand-b wopeere wã taoor soabã yeelame yaa: “M wʋmda f sẽn yetã võore. La b sã n tall bãad zɩɩm sẽn daag wʋsg n wa, yaa tõnd bal n na n ges a yelle.” Nebã ra miime tɩ sẽn maand-b wopeere wã taoor soabã yaa ned sẽn yaa dem-deme. La d sõsgã poore, maam ne yẽ moorã lebga noogo. A ra nanda bũmb nins m sẽn tẽedã me.

Mam paama makre, mam sẽn da tũud bũmb ning a Zeova sẽn yeel zɩɩmã wɛɛngẽ wã yĩnga

Tõnd sẽn wa n be Siba wã, b ra meta a Zeova Kaset rãmb biru-paall Zapõ Ebina tẽngẽ wã. Maam ne m pagã ra kẽnda be vugr semen fãa, n tɩbsd a Zeova Kaset rãmb nins sẽn tʋmd be wã. B boonda biru-kãng tɩ Betɛlle. Kiis a wãn poore, b boola tõnd tɩ d wa tʋmd wakat fãa Ebina Betɛllẽ wã. Yʋʋmd 1981 wã, tʋʋlg kiuugã, tõnd tɩ zĩnda rot nins b sẽn me yamleoog tʋm-tʋmdb bãmb kobs-nu la zakã yĩnga pʋgẽ. Yibeoog fãa, m da sõngd n yɩlgda meebã zĩigẽ ko-solsã la we-kɛɛngã zĩisẽ, tɩ zaabr fãa bɩ m tɩpd bãad-rãmbã.

Bãad a yembr yell m sẽn da get yaa a Ilma Iszlaub. Ra yaa misioneer sẽn yi Ostrali n wa Zapõ yʋʋmd 1949. A ra bẽeda zɩɩm bãaga. Logtoɛɛmbã ra yeel-a lame tɩ keta kiis a wãn bal t’a maan kaalem. A Ilma pa sak tɩ b na n ning-a zɩɩm sẽn na yɩl n wogl a yõor ye. A yãka yam n na n vɩɩmd Betɛllẽ wã, hal n tãag a kũum. Wakat kãng tɩ tɩt nins sẽn sõngd n maand globiil ruuz-rãmbã yĩngã pʋgẽ wã ra nan pa be ye. Wala makre, érythropoïétine. Sasa ninga, a emoglobinnã sigdame n ta garam a tã bɩ a naase! (A yaool n segd n zemsa garam piig la a yiib n tar n dabd piig la a nu.) La m maana m sẽn tõe fãa n na n tɩp-a. A Ilma kell n kɩsa sɩd zãng-zãng ne bũmb nins sẽn be Wẽnnaam Gomdã pʋgẽ wã, hal n tãag a kũum yʋʋmd 1988 yʋʋm-vẽkr kiuugã. Yaa na maan yʋʋm a yopoe poore!

Yʋʋm wʋsg poore, a Zeova Kaset rãmb kẽer sẽn tʋmd Zapõ Betɛllẽ wã wa n lʋɩɩ bãag tɩ yɩ tɩlɛ tɩ b maan-b wopeere. Logtoɛɛmb sẽn tʋmd logto-yiy sẽn pẽ ne tõnd n sak n maan wopeere n pa ning zɩɩm ye. B sẽn maan woto wã seka pẽgre. B ra mii n boola maam tɩ m wa ges b sẽn maand to-to. Sasa ning menga, m sõngame n maan wopeere. M pʋʋsda logtoɛɛmb nins sẽn sak n tũ a Zeova Kaset rãmbã raabã zɩɩmã wɛɛngẽ wã barka. M sẽn da tʋmd ne-bã sõng-m lame tɩ m paam segb buud toor-toor n gom bũmb nins m sẽn tẽedã yelle. Sẽn nan pa kaoose, logtor a yembr n deeg lisg n lebg a Zeova Kaset soaba.

Bũmb a to me sẽn yaa sõma, yaa tɩ modgr nins logtoɛɛmbã sẽn maan n tɩp a Zeova Kaset rãmbã n pa ning-b zɩɩmã sõngame tɩ b tõog n bãng bũmb a taab nebã tɩbsg wɛɛngẽ. Wopeere ned n pa ning-a zɩɩmã sõnga logtoɛɛmbã tɩ b bãng tɩ b sã n pa ning ned zɩɩm, tara nafa buud toor-toore. B maana vaeesg n mik tɩ neb nins b sẽn maand wopeere n pa ningd-b zɩɩmã paamda laafɩ tao-tao, b wopeerã poor me, b zu-loeesã pa waoog ye.

Mam ket n bãngda bũmb a taab logto-kãseng sẽn ka to wã nengẽ

Mam modgdame n ket n bãngd bõn-paals nins b sẽn maand logtoeemdã wɛɛngẽ wã. Mam ket n baoodame me n bãngd bũmb a taab a Zeova sẽn yaa logto-kãseng sẽn ka to wã nengẽ. A pa get bũmb ning nif sẽn ne wã bal ye. A geta a soabã sẽn sɩd yaa ned ning buudã. (1 Sãmwɛll 16:7) Mam sẽn yaa logtorã, m modgdame n maand woto. M pa get m bãad-rãmbã bãas yell bal ye. Rẽ sõngda maam tɩ m tõogd n tɩpd-b sõma.

Mam ket n tʋmda Betɛllẽ wã. Sẽn paase, m sẽn sõngd m taabã tɩ b bãngd a Zeova n paasdẽ wã, wala makre, a tagsg sẽn yaa a soab zɩɩmã wɛɛngẽ wã, yaa bũmb sẽn ket n kõt-m sũ-noog wʋsgo. Mam pʋʋsdame n kotẽ tɩ Wẽnnaam a Zeova sẽn yaa logto-kãseng sẽn ka to wã wa kɩt tɩ kũumã la bãasã sa.—Yaa a Yasushi Aizawa n togse.

[Tẽngr not rãmbã]

a A Denise Harmening sẽn yaa porfesɛɛrã yeela a sebr a yembr (Les banques de sang modernes et la pratique transfusionnelle (ne Ãngilindã)) pʋgẽ “tɩ b sẽn mi n ning ned zɩɩm t’a yĩngã wa zãgs zɩɩmã kaoosg zugẽ wã,” tõe n yɩɩ “zɩɩm b sẽn da ning-a tɩ pa zems ne-a yĩnga, a sẽn dɩk pʋg wall b sẽn yãk ned a to yĩng will n ning-a yĩnga.” Sã n wa yaa woto, b sã n maan a soabã ɛgzame-rãmb nins b sẽn maand nand tɩ b ning ned zɩɩmã, “b pa tõe n yã yĩngã sodaas nins sẽn wilgd tɩ zɩɩmã pa zems ne a soabã ye.” Sebr a yembr (Les Notes de Dailey sur le sang (ne Ãngilindã)) yeelame tɩ “b sã n ning ned zɩɩm baa yaa bilf tɩ pa zems ne-a, . . . tõe n kɩtame t’a globill ruuz-rãmbã sãame. Bãad yiim sã n wa pa le tʋmdẽ, a yiimã sẽn pa le tõe n yiis rẽgdã sẽn be zɩɩmã pʋgẽ wã yĩnga, a zɩɩmã lebgda zẽnem, n kʋʋd bãada bilf-bilfu.”

b “Bãad-rãmb nins b sẽn ning zɩɩm b wopeere sasa wã yɛlã tõe n zẽname n yɩɩd bãad-rãmb nins b sẽn maan wopeere n pa ning zɩɩmã.” Journal of Clinical Oncology, yʋʋmd 1988 sa-sika.

c Y sã n dat n bãng bũmb a taab n paas Biiblã sẽn yet zɩɩmã wɛɛngẽ wã, bɩ y ges Comment le sang peut-il vous sauver la vie? borsiirã, a Zeova Kaset rãmbã sẽn yiisã.

[Seb-neng]

“Mam wilg-b lame tɩ tɩbsg buud a taab n be n pa tũud ne zɩɩm, la tɩ m na n maana m sẽn tõe fãa n sõng bãad-rãmbã”

[Seb-neng]

“Wopeere ned n pa ning-a zɩɩmã sõnga logtoɛɛmbã tɩ b bãng tɩ rẽ tara nafa buud toor-toore”

[Foto]

Yĩngrã: Mam sẽn wɛgsd sõsg zamã wã yĩnga

Rɩtgã: Maam ne m pag a Masuko