MAM doga yʋʋmd 1926, Gɛrɛs tẽn-bil b sẽn boond tɩ Karítsa. Mam roagdbã paama kamb a nii, maam la yopoe soaba. Mam roagdbã ra tʋmda wʋsgo.

Yʋʋmd 1925 wã, mam roagdbã sõsa ne a John Papparizos. A ra yaa Biiblã Zãmsdbã nin-yende. Yaa woto la b ra boond a Zeova Kaset rãmbã. A ra tara yẽesem wʋsgo. A sẽn wɛgs Biiblã vɛrse-rãmbã to-to wã yɩɩ m roagdbã noogo, tɩ b sɩng n kẽnd Biiblã Zãmsdbã tigissã b sẽn da maand tõnd babgẽ wã. M ma tẽebã ra tara pãng wʋsgo. Baa a sẽn da pa kẽ lekollã, a sã n da paam segb fãa, a moonda koɛɛgã. Zu-bʋko, m baaba basame tɩ neb a taabã pãn-komsmã kɩt t’a wa bas tigissã kẽnde.

Maam ne n yaoã la m kẽem-dãmbã ra nonga Biiblã, la d sẽn da yaa kom-bɩɩsã, reemã n da pak tõndo. La yʋʋmd 1939 wã, dũni gill zabr a yiib-n-soabã sẽn wa n paamd pãng Eropã, yell n maan tɩ sãam d sũuri. Gɛrk sodaasã wa n yõka a Nicolas Psarras sẽn da reeg lisg paalmã n na n kẽes sodaare. A ra tara yʋʋm 20. Ra yaa tõnd yaka, n leb n yaa m baaba kãseng biiga. Ne raoodo, a yeela sodaasã yaa: “M pa tõe n kẽng zabr ye. Bala m yaa Kiristã sodaaga.” B tall-a lame n kẽng sodaasã bʋ-kaoodb taoore, n yeel tɩ b na n kẽes-a-la bãens yʋʋm piiga. Sãama d sũur wʋsgo.

Zu-noogo, sodaas a taab n wa n na n sõng Gɛrɛs tẽngã, tɩ b yiis a Nicolas bãens-roogo. A lebg n waa Karítsa. M kẽem a Ilias sok-a-la sogsg wʋsg Biiblã zugu. M maaga m yĩng n kelge. Rẽ poore, maam ne yẽ la d yao bi-pugl a Efmorfia  sɩngame n kẽnd tigissã n pa vaandẽ ye. Vẽk-n-yʋʋmdã, d rɩka d mens n kõ a Zeova n deeg lisgu. M kẽem-dãmb a naas me wa n lebga a Zeova Kaset rãmba.

Yʋʋmd 1942, Karítsa tigingã pʋgẽ, saam-biis la saam-bi-pogs sẽn yaa kom-bɩɩs ra yaa b wɛ, tɩ d yʋʋmã zems 15 ne 25. D fãa ra miime tɩ nams-toaag n wate. Sẽn na yɩl n keng d mense, d sã n da paam segb fãa d ra tigimda taab n zãmsd Biiblã, n yɩɩndẽ la d pʋʋsdẽ. Sɩd me, d tẽebã pãng paasame.

Dũni gill zabr a yiib-n-soabã sẽn wa n kolg saabo, Gɛrk-rãmb kẽer sẽn da teend kominiismã yikame n kɩɩsd goosneemã, tɩ rẽ kɩt tɩ tẽngã neb yik zabr ne taaba. Kominiismã nebã ra gilgda tẽn-kɩremsã n modgd nebã tɩ b wa naag-ba. B sẽn wa n kẽ Karítsa wã, b yõga a Zeova Kaset rãmb a tãabo. Yɩɩ maam ne a Ilias la a Antonio Tsoukaris. D yeel-b lame tɩ d yaa kiris-neba, n pa kẽesd d toog zab pʋsẽ ye. Baasgo, b kɩtame tɩ tõnd kẽn n kẽng tãng ning b sẽn boond tɩ Olympe. Kẽndã taa lɛɛr piig la a yiibu.

B sodaag a ye wa n yeela tõnd tɩ d tɩ naag sẽn gilgd-b n yõgd nebã. Tõnd yeel-a lame tɩ d yaa kiris-neb hakɩɩka, la tɩ d pa tõe n kẽes d toog zabr pʋgẽ ye. A sũurã yikame t’a tall tõnd n kẽng b soda-naabã nengẽ. D togsa yẽ me d sẽn yaa neb ninsi. A kõ-d-la tʋʋmde, n yeel tɩ d rɩk wed-moaag ne sarɛt n kẽng zabrã zĩigẽ n tɩ rɩk sodaasã sẽn poglã n kẽng logtor-yiri.

La d yeel-a lame yaa: “Goosneemã sodaas sã n yõk tõndo, b pa na n tẽ tɩ tõnd me naaga zabrã pʋgẽ sɩda?” A yeelame tɩ sã n yaa rẽ bɩ d tɩ kõ sẽn be-b zabrã zĩigẽ wã buri. La d sok-a lame tɩ soda-naab a to sã n yeel tõnd tɩ d wʋk bug-raad n kẽng zabrã zĩigẽ, d maanda wãna? A yals n tagsame, n wa baas n yeele: “Yet tɩ y mii piis gũub wɛ? Kẽng-y tãngẽ wã n tɩ gũ piisã.”

Sẽn mik tɩ yaa zabr sasa wã, d tagsame tɩ piisã gũub pa na n kɩt tɩ d sũur-kasetã ning-d taal ye. Yʋʋmd poore, b basa a Ilias sẽn yaa kẽemã t’a lebg n kul n na n tɩ ges d ma wã sẽn yaa pʋg-kõorã yelle. A Antonio lʋɩɩ bãaga, tɩ b bas yẽ me t’a looge. La b pa bas maam ye.

Rẽ tɩ Gɛrk sodaasã ra tara kolgre, n na n yõg kominiismã sodaasã. Sẽn da yõk-b maamã zoe n tũu tãensẽ wã n tees Albani sẽn yaa tẽn-yakã. D sẽn wa n kolg toadgã, Gɛrk sodaas n tiig n gũbg tõndo. Kominiismã sodaasã yɛɛsame n zoe n bas maam. M tɩ solga tɩɩg sẽn lʋɩ poore. Rẽ n kɩt tɩ m wa be yell ning pʋgẽ m sẽn togs sɩngrẽ wã.

M sẽn togs Gɛrk sodaasã tɩ yaa kominiismã sodaas n yõk maamã, b talla maam n kẽng b sodaasã sik zĩig sẽn pẽ Véroia wã, n sok maam sogsgo. Pĩnd wẽndẽ, b ra boonda tẽn-kãng tɩ Beere. D sẽn ta be, b yeela maam tɩ m tu bogd sodaasã yĩnga. M zãgsame, la soda-naabã kɩtame  tɩ b tall maam n kẽng Makrónisos. Yaa ko-sʋk tẽng b sẽn namsd nebã wʋsgo.

Makrónisos bee Attik. A zãrmã ne Atɛn zemsa kilo 50. Beenẽ vɩɩmã yaa toogo, bala yaa zĩ-koɛɛnga, koom kae tɩ wĩntoogã me zabd wʋsgo. Tẽngã woglem zemsa kilo 13, t’a yalmã kolg kilo a 3. Baa ne rẽ, yʋʋmd 1947 n tãag 1958 wã, sẽn yɩɩd neb 100000 la b pag bãens-roog beenẽ. Yaa neb sẽn da kɩɩsd goosneema wã, ne kominiismã neba, la neb b sẽn da tẽed tɩ b teenda kominiismã, n paas a Zeova Kaset rãmb wʋsgo.

B sẽn tall maam n kẽng be yʋʋmd 1949 wã, m mikame tɩ b pʋɩɩ neb nins b sẽn da kẽes bãensã sul wʋsgo. B sẽn ning maam sull ningã yaa rap kobse. B ra pa weoogd tõnd wʋsg ye. Tõnd 40 n da gãe fu-roog sẽn tõe n deeg neb 10 pʋgẽ, la d ra gãee tẽnga. Tõnd sẽn da yũud koom ningã yaa rẽgdo, tɩ naoor wʋsgo d rɩɩb yaa bɛng la obɛrzĩndi. Sebgã ne wubsgã sẽn da be wakat fãa wã ra namsda tõnd wʋsgo. La zu-noogã, b ra pa kɩtd tɩ d kẽnd n wʋkd kug-bɛd n watẽ la d wʋkd n lebdẽ ye. Tʋʋm-kãng kɩtame tɩ wʋsg lebg gãeemse, bɩ n komse.

Daar a ye, m da kẽnda mogrã noore, n sɛg a Zeova Kaset rãmb sẽn be sul a taabẽ. Yɩɩ sũ-noog tɛkẽ! D sã n da paam weere, d segda taaba, la d ra gũusdame tɩ ned ra yã-d ye. D ra soosd n moonda bi-bees a taab koɛɛgã. Kẽer wa n lebga a Zeova Kaset rãmba. Koɛɛgã moonegã la d sẽn da pʋʋsd a Zeova ne d sũy fãa wã sõng-d lame tɩ d tall d tẽebã kãen-kãe.

Kiis piig poore, sẽn tall-b maam n wa bãensã roogẽ wã yeelame tɩ wakat taame tɩ m tog n yeelg soda-fuugu. M zãgsame, tɩ b tall maam n kẽng sikã soda-naab nengẽ. M gʋlsa sebr n kõ-a, n wilg tɩ m sẽn dat bal yaa m yɩ Kiristã sodaaga. A gom n bugsa maam, la a tall maam n kẽng sodaag ning sẽn pʋgd yẽ wã nengẽ. Yaa Gɛrk ortodogs tũudmã taoor soab a yembre. A ra ninga a tũudmã futu. A soka maam sogsgo, tɩ m tik Biiblã n leok-a. A sũurã yikame t’a tãse: “Tall-y-yã-a n looge. Tũudum yell bal n pak-a.”

Vẽkembeoog yibeoogã, sodaasã le yeela maam tɩ m yeelg soda-fuugã. Mam sẽn zãgsã, b pãba maam nug-gila la ne raoogo. Rẽ poore, b talla maam n kẽng sodaasã tɩbsg roogẽ, n na n tɩ ges mam kõabã sã n pa kao, la b tall maam n wa fu-roogẽ wã. Daar fãa b ra maanda maam woto hal n kaoos kiis a yiibu.

Mam sẽn kell n zãgs tɩ m pa na n maan bũmb sẽn kɩɩsd Wẽnnaam noyã, sodaasã baoo manesem a to n na n nams maam. B sẽba mam nusã m poorẽ, n dɩk wĩy n pãb mam kar-pʋsã ne b pãng fãa. M toogã pʋgẽ, m tẽega a Zeezi sẽn da yeelã: ‘Bark bee yãmb zutu, nebã sã n gomd yãmb wẽnga, la b namsd yãmba . . . Maan-y sũ-noog n kɩdme, yãmb keoor sẽn na n yɩ kãseng saasẽ wã yĩnga. Bala, b rag n namsa Wẽnnaam no-rɛɛsdbã sẽn deng yãmbã me a woto.’ (Mat. 5:11, 12) B sẽn da tar maam pãbr n pa satẽ wã, m wa n sobgame.

M sẽn wa n nekã, m da bee ro-maasg pʋgẽ, tɩ rɩɩb ne koom la fu-goabg kae ye. Baa ne rẽ, m da pa yɛɛsd ye. Wa Biiblã sẽn yeelã, “Wẽnnaam laafɩ” wã ra ‘gũuda mam sũurã ne m tagsa wã.’ (Fili. 4:7) Vẽkembeoogã, sodaag n wa n kõ maam bur ne koom la waood-fuugu. A to me n kõ maam a rɩɩbo. Yel-kãngã la yɛl a taab pʋsẽ, m yãa vẽeneg t’a Zeova geta m yelle.

Taoor-dãmbã gesame tɩ m yaa tõata, n tall maam n kẽng sodaasã bʋ-kaoodb taoor Atɛn. B kaoo m bʋʋdo, n yeel tɩ b na n kẽesa maam bãens-roog yʋʋm a tãab Yíaros. Yaa ko-sʋk tẽng sẽn be Makrónisos yaanga, tɩ zãrmã zems kilo 50.

B mee Yíaros bãensã roog ne tãn-koe-miidu, t’a yaa bed-kẽenga, tɩ bi-beesã ka tõe n yi ye. Sẽn yɩɩd neb 5 000 la b ra kẽes be politikã yĩnga. Tõnd a Zeova Kaset rãmbã ra yaa a yopoe. B kẽesa tõnd be, d sẽn pa kẽesd d toog zabã pʋgẽ wã. Baa b sẽn da gɩdg tõnd tɩ d ra naag taab n zãms Biiblã, tõnd d yopoe wã ra soosdame n maand rẽ. Saam-biisã ra solgda Gũusg Gasgã n wat n kõt tõndo, tɩ d  reegd n get n gʋlsd ne nugu, n segd taab n zãmsdẽ.

Daar a ye, tõnd da solgame n zãmsd Biiblã tɩ sodaag wa ling-du, n deeg d sɛbã. A talla tõnd n kẽng bãensã roog taoor-soab nengẽ. D ra kɩsa sɩd t’a na n wogla yʋʋm nins d sẽn na n zĩnd bãensã roogẽ wã. La a yeela tõnd yaa: “D pa na n modg-y tɩ y kɩɩs y sẽn yãk yam ningã ye. D kɩs-y-la sɩda. Kẽng-y n tɩ tʋm-y-yã.” A pʋd n kõo tõnd neb kẽer tʋʋm sẽn yaa nana. D sũy yɩɩ noog wʋsgo. Baa bãens-roogẽ, d sã n tall manesem sõngo, tõe n kɩtame t’a Zeova paam pẽgre.

D sẽn kell n sak Wẽnnaamã woma bi-sõma a taaba. Matematik karen-saamb a ye sẽn da be bãensã roogẽ maaga a yĩng n ges d manesem sõngã, tɩ rẽ kɩt t’a sok tõnd sogsg wʋsg d sẽn tẽed bũmb ninsã wɛɛngẽ. B yiisa tõnd a Zeova Kaset rãmbã yʋʋmd 1951 wã, la b yiis yẽ me. A wa n deega lisg n lebg a Zeova Kaset soaba. A wa n lebga so-pakd me.

B sẽn yiis maam bãensã roogẽ wã, m leba m zakã rãmb nengẽ Karítsa. Maam ne tẽngã neb wʋsg wa n looga Mɛlburn sẽn be Ostrali wã. Beenẽ, mam kẽe kãadem ne saam-bi-poak sẽn nong a Zeova wʋsgo. A yʋʋr la a Janette. D paama bi-ribla, la kom-pugli a tãabo. D wub-b lame tɩ zems ne Biiblã saglse.

Mam tara yʋʋm 90 la zak masã, n ket n yaa kãsem-soaba. B sẽn nams maam pĩndã yĩnga, m naoã ne m yĩnsã fãa mi n zabdame, sẽn yɩɩd fãa m sã n wa moon koɛɛgã n sa. Baa ne rẽ, m yãka yam n na n kell n yɩ Kiristã sodaaga.—2 Tɩm. 2:3.