Skip to content

Skip to table of contents

Taunimanima Edia Henanadai

Taunimanima Edia Henanadai

Isaia 60:1 ai e herevalaia “hahine” be daika, bona edena dala ai baine “tore isi” bona “diari baine halasia”?

Isaia 60:1 na eto: “[Hahine e,] a tore isi, a diari-diari, badina be emu diari vada e kau, bona Iehova hairaina na emu ai vada e tata dae roha.” Siri ese e hahedinaraiamu, una “hahine” na Siona, eiava Ierusalem e laulaulaia, una nega ai ia na Iuda ena siti badana. a (Isa. 60:14; 62:​1, 2) Ierusalem ese Israel besena ibounai e laulaulaia. Una siri ena hereva dainai ita ese henanadai rua baita haerelaimu. Ginigunana, edena nega ai bona edena dala ai Ierusalem na baine “tore isi” bona laulau dalanai diari baine halasia? Iharuana, edena dala ai Isaia ena hereva na hari dala badana ai e ḡuḡurumu?

Edena nega ai bona edena dala ai Ierusalem na baine “tore isi” bona laulau dalanai diari baine halasia? Iuda taudia na laḡani 70 Babulono ai e nohova lalonai, Ierusalem bona dubu na dounu didika. To, Babulono na Mede bona Parasa ese e hadarerea murinai, Babulono Basileia henunai e nohova Israel taudia na e ruhadia bona edia tano e lou lao, bona tomadiho momokani e haginia lou. (Esera 1:​1-4) Laḡani 537 B.C.E. matamanai, Israel iduhudia 12 amo abidadama taudia oredia na unu e kara toma. (Isa. 60:4) Idia ese boubou ḡaudia na Iehova e henia, aria idauidau e moalelai, bona dubu e haginia lou. (Esera 3:​1-4, 7-11; 6:​16-22) Una negai, Iehova hairaina na Ierusalem o ena taunimanima ediai e hedinarai lou. Iehova asi dibadia taudia ediai idia na diari ta na heto.

To, Isaia ena peroveta herevadia na dala maraḡina ai e ḡuḡuru. Israel taudia momo ese Dirava na asie kamonai henia. (Neh. 13:27; Mal. 1:​6-8; 2:​13, 14; Mat. 15:​7-9) Gabeai, idia ese Mesia, Iesu Keriso e dadaraia. (Mat. 27:​1, 2) Laḡani 70 C.E. ai, Ierusalem bona ena dubu na nega iharuana ma e hadikadia.

Iehova ese unu e vara ḡaudia na idau negai e perovetalai. (Dan. 9:​24-27) To momokani Isaia karoa 60 ai e gwaurai peroveta herevadia iboudiai na dia Ierusalem korikorina enai baine ḡuḡuru.

Hari Isaia ena hereva dala badana ai e ḡuḡurumu, a? Oibe, laulau dalanai, hahine ma ta enai e ḡuḡurumu, ia na e gwauraiamu “atai ai Ierusalemana.” Aposetolo Paulo na e gwa: “Ita sinada bunai.” (Gal. 4:26) Atai ai Ierusalemana na Dirava ena guba oreana, una orea lalonai na abidadama anerudia iboudiai. Una hahine natuna na Iesu bona horoa Kristen taudia 144,000, idia ta be Paulo ia na mai ena guba helarona. Unu horoa Kristen taudia na e gwauraidiamu “hanua helaḡana,” eiava “Dirava ena Israel.”—1 Pet. 2:9; Gal. 6:16.

Edena dala ai atai ai Ierusalemana na e “tore isi” bona ena “diari” e halasia? Ia natuna, tanobada ai e nohomu horoa taudia, edia amo una e karaia. Ediai e vara ḡauna na Isaia karoa 60 ese e perovetalai ḡaudia ida ba haheḡereḡeredia.

Horoa Kristen taudia na e “tore isi” badina aposetolo taudia e mase murinai idia na laulau dalana ai dibura lalonai nonoho. (Mat. 13:​37-43) Una nega ai idia na Babulono Badana, tanobada idoinai tomadiho orea koikoidia iboudiai, ese e biagudia. To laḡani 1914 ai, “tanobada dokona” e hematama neganai, horoa taudia na iḡui lalonai dounu nonoho. (Mat. 13:​39, 40) Se daudau, laḡani 1919 ai, e ruhadia bena maoromaoro haroro ḡaukara amo edia diari e halasia matama. b Laḡani momo lalodiai, bese idauidau bona Dirava ena Israel taudia oredia—idia na Isaia 60:3 ese e gwauraidia “pavapava” danu una diari e mai henia.—Apok. 5:​9, 10.

Vaira nega ai, horoa Kristen taudia ese dala badana ai Iehova ena diari be hahedinaraiamu. Edena dala ai? Tanobada ai be masemu murinai, idia na “Ierusalem Matamatana” eiava Keriso adavana 144,000 taudia ai be laomu bena pavapava bona hahelaḡa ḡaukaradia be karamu.—Apok. 14:1; 21:​1, 2, 24; 22:​3-5.

Ierusalem matamatana ese mai anina bada ḡaukarana be karaiamu, unu amo Isaia 60:1 ena peroveta herevana be haḡuḡuruamu. (Isaia 60:​1, 3, 5, 11, 19, 20 na Apokalupo 21:​2, 9-11, 22-26 ida ba haheḡereḡerea.) Israel edia nega ai, edia gavamani na Ierusalem ai, una heḡereḡerena Ierusalem Matamatana bona Keriso na tanobada matamatana ai be nohomu taudia edia gavamani ai be laomu. Edena dala ai Ierusalem Matamatana na “guba amo e diho, Dirava ena amo”? Edia lohia siahuna ese tanobada taudia na be durudiamu. Bese idauidau amo Dirava e gari heniamu taudia na “ena diari ai bae raka.” Idia na edia kara dika bona mase amo be ruhadiamu. (Apok. 21:​3, 4, 24) Bena dokonai ‘ḡau iboudiai be hamatamatadiamu,’ Isaia bona peroveta taudia ma haida ese e gwauraia heḡereḡerena. (Apos. 3:21) Ḡau iboudiai ihanamodia lou negana badana na Keriso e lohia negana amo e matama bona iena Lohia Laḡanidia 1,000 dokonai be oremu.

a New World Translation lalonai, Isaia 60:1 ai ina hereva “Siona” eiava “Ierusalem” gabunai na ina hereva “hahine” e ḡaukaralaia. Badina Heberu gado ai ini hereva “tore isi” bona “diaridiari” bona “oi” na hahine ta e hereva henia neganai, e gwaurai herevadia. Una hereva “hahine” e ḡaukaralaia ese English gado e duahiamu taudia be durudiamu unu amo idia na bae diba una na laulau dalana ai hahine ta e herevalaia.

b Laḡani 1919 ai, tomadiho momokani e haginia lou, una na Esekiel 37:​1-14 bona Apokalupo 11:​7-12 ese danu e gwauraia. Horoa Kristen taudia iboudiai na laḡani daudau lalonai lauma dalanai e ḡuidia, to Esekiel ese idia bae goada lou herevana e perovetalaia. Apokalupo bukana ese nega sisina lalonai haroro ḡaukara e hadokoa bena gabeai horoa tadikaka orea maraḡina e hamatamaia bona e gunalaia karana e herevalaia. Bena laḡani 1919 ai, idia na e abidia hidi “hesiai tauna mai ena kamonai bona mai ena kara maoromaoro” taudia ai ela.—Mat. 24:45; Pure Worship of Jehovah—Restored At Last! rau 118 ba itaia.