Skip to content

Skip to table of contents

Mauri Sivaraina

Lalogu Na Hadaia Keriso Ena Tuari Tauna ta ai Bainala

Lalogu Na Hadaia Keriso Ena Tuari Tauna ta ai Bainala

Ipidi buledidia ese e misiguva neganai, lau na metairametaira muko kurokoruna ta na abia isi. Bena soldia ese e boi heniguva na komuva gabuna amo baina raka lasi. Lau na mai garigu ida idia dekedia na raka laova, asi dibagu baina mauri eiava lasi. Dahaka dainai una na lauegu ai e vara?

LAU na laḡani 1926 ai na vara. Ai taumai eit amo lau na namba seven. Tamagu bona sinagu na Karítsa hanua amo, una na Greece ena hanua maragina ta, bona idia na ḡaukara goada taudia.

Tamagu bona sinagu ese John Papparizos e hedavari henia, ia na haroro goadagoada bona e herevahereva momova Bible Student tauna ta, una nega ai Iehova ena Witnes taudia na unu e gwauraidia tomava. John ese Baibul e ḡaukaralaia namonamova karana ese tamagu bona sinagu lalodia e veri dainai, idia na emai hanua ai Bible Student edia hebou ela matama. Lau sinagu na Iehova Dirava e abidadama henia goadava, bona ena be duahiduahi bona toretore na asi dibana, to dala e hekehova negadiai ia na ma haida e haroro henidiava. To, tamagu na taunimanima edia kerere e lalo momova dainai, Kristen heboudia ilao henidia karana e hadokoa.

Lau, tadigu bona kakagu ese Baibul na a matauraiava, to a tubu daeva neganai memero kekeni ese e moalelaiva ḡaudia ese lalomai e veriva. Laḡani 1939 ai, Tanobada Tuarina Iharuana na Europe tanona ai e vara neganai, emai hanua ai e vara ḡauna ta dainai a hoa. Emai kasen Nicolas Psarras na bapatiso matamata Witnes ta, ia na Greek edia ami taudia ese e hamaoroa tuari ai baine vareai. Nicolas, laḡanina 20, na mai lalo goadana ida ami taudia e hamaorodia, eto: “Lau na basina tuari badina lau na Keriso ena tuari tauna ta.” Ia na ami taudia edia kota ai e hahemaoro henia bona e siaia laḡani 10 dibura ruma ai baine noho. Ai na a hoa!

To, laḡani 1941 ai, Tuari oreana ta na Greece tanona ela, una negai Nicolas na dibura ruma amo e ruhaia. Ia na e lou Karítsa neganai, unuseniai kakagu Ilias ese Baibul henanadaidia momo e henia. Bona lau na idia edia herevahereva na kamonaiva. Una murinai lau, Ilias bona tadimai kekenina Efmorfia ese Baibul a stadilaia matama, bona hanaihanai Witnes taudia ida hebou a laova. Laḡani ta murinai, ai taumai tatoiosi ese emai mauri na Iehova enai a gwauhamatalaia bona a bapatiso. Gabeai, kakamai haniosi danu Witnes taudia ai ela.

Laḡani 1942 ai, Karítsa Kongrigeisen ai na eregabe taudia 9 nonoho, laḡanidia na 15 bona 25 padadiai. Ai na a diba gabeai hahetoho momo na be varamu. Una dainai baia hahegoada heheni totona, ai na Baibul a stadilaia hebouva, tomadiho anedia a abiva, bona a ḡuriḡuri hebouva. Unu a kara tomava dainai emai abidadama na e goada.

Demetrius bona bamona Karítsa ai

TUARI E VARA

Tanobada Tuarina Iharuana dokona kahana ai, Greek communist taudia ese Greek gavamanina e gwau-edeede henia dainai tuari e vara. Communist taudia na uda hanuadia ai e vareai, bona hanua taudia e doridiava idia bae durudia. Emai hanua ai e vareai neganai, Witnes eregabedia tatoi e abidia—lau, Antonio Tsoukaris, bona Ilias. Ai ese a hamaorodia ai na Kristen taumai dainai tuari ai na basia vareai; to idia ese e dorimai baia raka ela bona Olympus Ororona, emai hanua amo ena daudau na hora 12 heḡereḡerena.

Gabeai, communist edia ofesa ta ese e haḡanimai gavamani e tuari heniamu oreana ta baia durua. Ai ese a hamaoroa Kristen taudia momokanidia ese tadikakadia na basie tuari henidia neganai, una ofesa na mai baduna ida e verimai lao edia general dekena. Emai sivarai na general vairanai ma a gwauraia lou neganai, ia na ini e gwau toma: “Doniki ta hari bavabia bona tuari ai e bero taudia na ba laohaidia hospital.”

Ai na a haere, ato: “To bema gavamani edia soldia ese be ḡuimaimu neganai, be laloamu ai na tuari taudia, ani?” Bena ia na e gwa: “Vada tuari taudia edia parao ba laohai.” Ai na ma a gwa: “To bema ofesa ta ese be ita maimu ai na doniki ta a laohaiamu, be hamaoromaimu tuari taudia edia ipidi baia laohai be ede bamona?” Bena general na e lalohadai daudau. Dokonai, ia na e gwa: “Vada mamoe ba naridia diba! Ororo ai ba noho bona mamoe seridia ba regudia.”

Tuari e bada e laova dainai, ai tatoiosi na a lalo mamoe baia naridia hari namo. Laḡani ta murinai, IIias na roboa dainai, ia na e ruhaia bena e lou sinamai vabuna baine naria. Antonia na e gorere dainai e ruhaia. A lau be se ruhagu.

Gabeai, Greek edia ami taudia ese communist taudia e ḡeḡedia neganai, lau e ḡuigu oreana na Albania badina ororodia e heau lao. Boda badinai a kau neganai, Greek edia ami taudia ese e koumai heḡeḡe. Lau e ḡuigu oreana na e gari bona e heau. A lau na e moru auna ta murinai na komu, bena soldia taudia ese e davarigu matamanai na herevalaia heḡereḡerena.

Greek edia soldia na hamaorodia lau na communist oreana ese e ḡuigu neganai, idia ese edia tuari kamepana e laohaigu, una na Véroia hanuana badinai, Baibul negadiai una hanua na e gwauraiava Berea hanuana. Unuseniai e hamaorogu tuari taudia bae komu guridia baina gei. Asina ura neganai, edia ami igunalaidia tauna ese Makrónisos (Makronisi) motumotuna e siaigu lao, una na dibura taudia e panisidiamu gabuna.

MOTUMOTU DIKANA

Asi ranuna bona dina siahu motumotuna ladana Makrónisos na Attica konena badinai, bona Athens amo ena daudau na 50 kilomita heḡereḡerena. Una motumotu ena lata na 13 kilomita heḡereḡerena, bona ena lababa na 500 mita heḡereḡerena. To, laḡani 1947 ela 1958 ai, unuseniai e hadiburadia taudia na 100,000 heḡereḡerena, idia haida na communist taudia, haida na tuari ai asie vareai taudia, bona momo na Iehova ena abidadama Witnes taudia.

Laḡani 1949 ai unuseniai na kau neganai, dibura taudia na e haridia bena kamepa ta ta ai e atodia. Lau bona tatau ma haida na gadi taudia dia momo kamepana ai e atomai. Ai taumai 40 heḡereḡerena na taunimanima 10 bae mahuta diba palai rumana ta ai a mahutava. Ai na ranu mirona a inuava bona nega momo bini bona eggplant a aniva. Kahu bona lai na bada herea dainai, emai mauri na e auka. To una na asia laloa badina ai na dia nadi a hua laova bona a hua maiva, una nadi ihuadia karana ese dibura taudia momo na e haberodiava.

Witnes taudia ma haida ida Makrónisos Motumotuna ai

Dina ta kone amo na raka na laova lalonai, kamepa ma haida ai e nohova Witnes taudia ida a hedavari. Una dainai a moale dikadika! Ai na asia urava ma haida ese bae davarimai dainai, dala e hekehova negadiai a hedavariva. Danu ai na aonega dalanai dibura taudia ma haida a haroro henidiava, idia haida na gabeai Iehova ena Witnes taudia ai ela. Unu kara bona emai ḡuriḡuri loulou karana ese ai na e durumai lauma dalanai baia goada totona.

DAḠEDAḠE NA DAVARI

Hua 10 dibura ruma ai na noho murinai, e ḡuigu taudia na e ura lau na ami edia iunifom baina hahedokilaia. Lau asina ura neganai, ami e gunalaidiava tauna dekena e laohaigu. Lau ese na torea revarevana ta na ia na henia, ini e gwau toma, “Lau na na uramu Keriso ena tuari tauna ai bainala.” Ami igunalaina tauna ese e hagarigu murinai, e siaigu ia e duruava tauna ta dekena, ia na Greek Otodoks edia haroro tauna bona tomadiho dabuadia e hahedokilai. Lau na mai lalo goadagu ida Baibul amo ena henanadai na haerelaidia neganai, ia na mai baduna ida e gwa: “A sirilaia. Ia na lalo auka tauna!”

Murina dinana ai, soldia ese ma e hamaorogu ami edia iunifom baina hahedokilaia. Lau asina ura neganai, e dadabagu bona au amo e kwadigu. Bena hospital maraḡina e laohaigu, badina e urava bae diba turiagu haida e kwaidu eiava, gabeai egu kamepa ma e laohaigu. Hua rua lalodiai unu e kara henigu tomava.

Lau na asina urava egu abidadama baina rakatania dainai, ami taudia na dala matamatana ma ta e ḡaukaralaia. Idia ese imagu na murigu ai e kwatu, bena varo amo aegu palapaladia e kwadidia lalodikava. Egu hisihisi lalonai, Iesu ena hereva na laloa lou, eto: “Lau daigu ai umui bae uduguiraimui, bae daḡedaḡe henimui . . . negadia ai na do ba namo. Ba moale, ba moale hisi dae, badina be guba ai davamui baine bada; badina be e gunalaimui taudia, peroveta taudia, na unu e daḡedaḡe henidia tomava.” (Mat. 5:11, 12) Lau na e kwadigu daudau dainai na maserea.

Na noga neganai, lau na dibura ruma parakana ta lalonai noho, parao, ranu bona hetaru na lasi. Ena be unu bamona, to lalogu na moale. Badina Baibul ena hereva heḡereḡerena ‘Dirava ena maino ese lalogu bona daragu e gimadia.’ (Fili. 4:7) Murina dinana ai, soldia ta ese e bogaguhisi dainai parao, ranu bona kouti badana ta e henigu. Bena soldia ma ta ese ena aniani e henigu. Dala unu bamodia amo Iehova ena hebogahisi na mamia.

Siahu taudia na e laloava lau na gwau-edeede taugu bona egu kara na basina haidaua diba dainai, ami taudia edia kota gabuna Athens e laohaigu. Unuseniai lau na Yíaros (Gyaros) dibura rumana ai e atogu laḡani toi baina noho, una na motumotu ta bona ia na 50 kilomita heḡereḡerena Makrónisos ena ist kahana ai.

“BAIA ABIDADAMA HENIMU DIBA”

Yíaros dibura rumana na biriki kakakakadia amo e karaia, bona gavamani e gwau-edeede heniava taudia 5,000 mai kahana na una dibura ruma ai e atodia. Bona Iehova ena Witnes taudia 7 danu una dibura ruma ai, idia na tuari ai asie vareai dainai e hadiburadia. Ena be taravatu na auka, to ai taumai 7 na hehuni ai a hebouva Baibul baia stadilaia totona. Danu, hehuni daladia amo abiva Gima Kohorona kopedia na a toredia hanaiva, emai stadi ai baia ḡaukaralaidia totona.

Dina ta, hehuni ai a stadiva lalonai, gadi ta ese e itamai bona emai magasin e abidia. Dibura e nariava tauna badana dekena e laohaimai, bona a diba dibura ruma ai baia noho laḡanidia na be halatadiamu. To, dibura e nariava tauna badana na e gwa: “Ai na mai dibamai umui be daidia, bona emui lalohadai na a matauraiamu. Mai dibamai umui na baia abidadama henimui diba. Una dainai a lou emui ḡaukara ba kara.” Danu, ia ese ai haida na ḡaukara haraḡadia e henimai. Ai na a moale dikadika. Ena be dibura ruma ai a nohova, to Iehova a badinaiava karana ese Ia ladana na e hanamoa.

Emai haheauka karana dainai namo a davari. Dibura tauna ta na mathematics profesa ta, bona ia na emai kara namodia e haerodia neganai, una ese e durua dainai emai abidadama e henanadailaia. Laḡani 1951 ai, ai Witnes taumai e ruhamai neganai, una profesa danu e ruhaia. Gabeai, ia na e bapatiso bona Witnes ta ai ela, bona ful-taim hesiai ḡaukarana e karaia.

LAU NA DOUNU KERISO ENA TUARI TAUNA TA

Lau bona adavagu Janette

Dibura ruma amo na lasi murinai, lau na Karítsa na lou lao egu ruma bese dekedia. Gabeai, lau bona egu hanua taudia momo na emai tano a rakatania bena ala Melbourne, Australia ai. Unuseniai Kristen taihu namona ta, Janette, na hedavari henia bona a headava, bona natumai merona ta bona kekenidia tatoi e vara, bona Kristen dalana a hadibalaidia.

Hari, laḡanigu na 90 vada e hanaia, to lau na dounu elda ḡaukarana na karaiamu. Egu bero gunadia dainai, nega haida haroro ḡaukarana na karaiamu murinai tauanigu bona aegu na e hisihisimu. Ena be unu na hemami tomamu, to na diba momokanimu lau na “Keriso Iesu ena tuari tauna.”—2 Tim. 2:3.