TEM ane neno ka Daudi riyore e kind jolweny koguenyore kodgi. Jolwenygo ringo a kuma ji kedoe ka giluor ahinya. Ang’o momiyo giluor kamano? Nyaka bed ni Daudi ne winjo ka giluongo nying ng’at moro nyadinwoya. Ka Daudi nochopo kama koro nonyalo neno maber gik ma ne timore, noneno rabet moro mochung’ ma ok ngikni e paw lweny. Nyalo bedo ni Daudi pok nonenoga ng’at ma rabet kamano.

Rabetno ne nyinge Goliath! Daudi koro ne nyalo neno ayanga gimomiyo jolwenygo ne luor kamano—Goliath ne en ng’at mogangore ka thwon got. Kata e seche ma ne ok orwakore gi lep lweny, pod noduong’ moloyo chwo ariyo koriw kanyachiel. E kindeni to norwako gige lweny, kendo ne en jalweny ma ratego kendo mong’ith. Nothiano kowacho ne Jo-Israel mondo okel ng’ato orakre kode. Tem ane paro dwol maduong’ ma kok matek e bath got konchiel ka jaro jolweny mag Israel kaachiel gi ruodhgi ma Saulo. Nobwogo ji kowacho ni ng’ato owuog odhi oked kode, mondo gine kaka otieko lwenyno ma ok okedo kata!​—1 Samuel 17:4-10.

Kihondko nomako Jo-Israel ahinya. Ruoth Saulo bende iye ne ludore marach nikech luoro. Daudi nofwenyo ni rabetno nosebedo ka jaro oganda Nyasaye kuom dwe achiel te! Jo-Filistia ne rito mondo Jo-Israel okel ng’ato oked gi Goliath, to onge Ja-Israel ma nochiwore chomo Goliath tir. Goliath to ne medo mana jaro Jo-Israel. Wachno nochando chuny Daudi ahinya. Ne en wich-kuot maduong’ neno kaka luoro nomako ruodh Jo-Israel kod jolweny mage duto, moriwo nyaka owete Daudi adek ma dongone! E wang’ Daudi, Goliath ne ok kuod mana wi jolwenj Israel kende, to noyanyo Jehova Nyasach Jo-Israel! Kata kamano, ang’o ma rawera matin kaka Daudi ne nyalo timo e wi wachni? To yie ma ne Daudi onyiso nyalo puonjowa ang’o e kindegi?​—1 Samuel 17:11-14.

Waom ane wachni gi chien matin, dweche moko mang’eny motelo. E odhiambo moro, rawera ma Daudi ne kwayo rombe wuon-gi e bath gode mag Bethlehem. Ne en rawera ma jachia. Nyalo bedo ni ne en jahigni apar gi wiye kama, kendo ne en gi wenge ma pichni mopong’ gi rieko. E seche ma ne oyueyo, nohero goyo thum mayom. Chuech mag Jehova ne more ahinya, kendo kaka ndalo ne medo kalo, e kaka nomedo lony e goyo thum. E odhiambo ma wawuoyeni, ne oor ne Daudi wach ni wuon-gi ne luonge mapiyo.​—1 Samuel 16:12.

Ka nochopo, noyudo Jesse wuon-gi ka wuoyo gi jaduong’ moro moti ahinya. Jaduong’no ne en janabi Samuel. Jehova noore mondo owal achiel kuom yawuot Jesse mondo obi obed ruodh Israel bang’ Saulo. Samuel noyudo oseneno owete Daudi abiriyo madongo duto, to Jehova nonyiso Samuel ayanga ni onge kata achiel kuomgi ma noyiero. Ka Samuel noneno Daudi, Jehova nonyise niya: ‘Olne mo nikech jali e en! ’ Samuel noyawo dho tung’ moro ma nigi mo makende, mi noolo mo moko e wi Daudi ka owetene madongo duto neno. Chakre chieng’no, ngima Daudi nolokore chuth. Muma wacho kama: “Muya [kata roho] mar Jehova nobiro kuom Daudi gi teko nyaka a chieng’no.”​—1 Samuel 16:1, 5-13.

 Be Daudi koro nochako rikni kogombo bedo ruoth mapiyo mana nikech nosewale? Ooyo, noikore rito mondo roho mar Nyasaye e ma okonye ng’eyo kinde ma ne odhi chakoe tich makendeno. Ka pod norito, nodhi nyime rito rombe wuon-gi kobolore. Nochiwore timo tijno gi chunye te kendo gi chir. Nitie kinde moko ariyo ma sibuor kod dubu ne omonjo rombe wuon-gi. Daudi ok notemo riembo ariemba lego gi kuma bor. Kar mano, nochako kedo kodgi ma ok oketho kinde mondo ores rombe wuon-gi. Kinde ariyogo duto, nonego le makwinygo kende owuon!​—1 Samuel 17:34-36; Isaiah 31:4.

Kinde nokalo, kae to chieng’ moro noluong Daudi kendo. Ruoth Saulo nosewinjo humbe maber. Kata obedo ni Saulo pod ne en jalweny motegno, Jehova ne ok mor kode nikech noweyo luwo chike Jehova. Jehova nosegolo rohone kuom Saulo, kendo mano nomiyo ochako bedo mager kendo nosiko ochich gi ji achicha. Nitie gimoro achiel kende ma ne nyalo kueyo chuny Saulo. Gino en thum mayom. Moko kuom jotij Saulo nosewinjo humb Daudi kaka ne en jago thum ma thiring’inyi kendo jalweny motegno. Omiyo noluong Daudi, kendo nobedo achiel kuom joma goyo ne Saulo thum kendo jating’-ndai.​—1 Samuel 15:26-29; 16:14-23.

Rowere nyalo puonjore gik mang’eny kuom yie ma ne Daudi nigo. Daudi notiyo gi thuolone e timo gik ma ne nyalo miyo obed gi winjruok maber gi Jehova. E wi mago, nopuonjore lony moko ma ne nyalo miyo ndike tich e yo mayot. To moloyo duto, noikore luwo kaka roho mar Jehova ne chike. To mago doko puonj mabeyo ma waduto wayudo!​—Eklesiastes 12:1.

E kinde ma ne Daudi tiyo ne Saulo, kinde ka kinde noyudoga thuolo mar dhi kwayo rombe wuon-gi. Seche moko noyudo thuolo malach, to seche moko noyudo machuok. E kinde kaka mago e ma Jesse wuon-gi noore ir owetene madongo adek ma ne nigi Saulo e lweny. Daudi noluwo mana kaka nonyise. Nowuok koting’o gik ma nonego oter ne owetene, kendo nodhi nyaka e Hoho mar Ela. Ka nochopo, nobwok ahinya ka noyudo ka weche ni e akerekeke mana kaka oler e chak sulani. Jolweny mag Israel nochung’ e bath hoho konchiel, to Jo-Filistia ne ni e bath hoho komachielo.​—1 Samuel 17:1-3, 15-19.

Daudi noneno ni ok nonyal ling’ aling’a to weche richo kamano. Ere kaka jolweny mag Jehova Nyasaye mangima ne nyalo bedo maluor e okang’ machalo kamano, mana nikech dhano adhana ma be lamo nyiseche manono. E wang’ Daudi, Goliath ne jaro Jehova owuon. Omiyo, Daudi nochako wuoyo gi jolwenj Israel e wi kaka ne inyalo lo Goliath. Gik ma Daudi ne wachogo nogore e it Eliab owadgi maduong’. Nokwedo weche Daudigo kowacho ni Daudi nodhi kanyo mana mondo one lweny. Kata kamano, Daudi nodwoke kama: “Asetimo ang’o koro? Ok apenjo maber koso? ” Kendo nodhi nyime wuoyo gi chir e wi kaka nodhi loyo Goliath, kae to ng’at moro nodhi opimo ne Ruoth Saulo wechego. Ruoth nowacho ni luongne Daudi.​—1 Samuel 17:23-31.

Daudi nowuoyo e wi Goliath kojachir. Nonyiso ruoth kama: “Chuny ji kik nyosre nikech jalo.” Kiwacho adier, chuny Saulo gi joge nosenyosore marach nikech Goliath. Samoro ne gineno ni gin nyodunde  ahinya ka gipimore gi rabetno. Ne gitemo paro kaka jalweny malichno ne nyalo nywasogi mana ka tugo. Daudi to ne onge gi paro ma kamago. Mana kaka wabiro neno, en ne ok one lwenyno kaka jomamoko ne nene. Omiyo, nochiwore kedo gi Goliath.​—1 Samuel 17:32.

Saulo nokwere matek kama: ‘In ok dak inyal dhi kedo gi Ja-Filistiani, nikech in mana wuoyi ma pod a, to en osebedo jakedo nyaka a tinne.’ Be mano nyiso ni Daudi ne en nyathi matin e kindeno? Ooyo, en mana ni hike pok noromo higni mag dhi e lweny, kae to samoro bende ne pod onenore ka ng’ama tin. Kata kamano, Daudi noseng’ere kaka ng’ama olony e kedo, kata obedo ni hike e ka ne hawo piero ariyo.​—1 Samuel 16:18; 17:33.

Daudi nonyiso Saulo mondo oyiene ayiea odhi oked gi Goliath. Nopimo ne Saulo kaka nosekedo gi sibuor kod dubu mi onegogi. Dibed ni ne osungore? Ooyo. Daudi nong’eyo ng’ama nokonye kedo gi le magergo. Nowacho ne Saulo kama: ‘Jehova ma noresa e kok sibuor, kendo e kok dubu e ma dhi resa e lwet Ja-Filistiani.’ Gikone, Saulo noyie kode, mowachone kama: ‘Ara dhiwa, kendo Jehova nobed kodi.’​—1 Samuel 17:37.

Be diher bedo gi yie kaka mar Daudi? Ka en kamano, to ket e pachi ni yie ma ne Daudi nigo ne ok otenore kuom gik ma noparo apara. Kar mano, noyie kuom Nyasaye nikech nong’eyo Nyasaye e yo maber kendo noseneno e ngimane owuon kaka Nyasaye nosebedo ka konye. Nong’eyo ni Jehova en Nyasaye ma ong’eyo rito jotichne kendo ochopo singoge. Ka wadwaro ni wabed gi yie ma kamano, onego wadhi nyime nono yore Nyasaye. Ka wayie mondo Wachne ma en Muma otawa, wabiro bedo gi yie motegno mana kaka Daudi.​—Jo-Hibrania 11:1.

Saulo nokawo gigene mag lweny mi orwako ne Daudi. Gigo noriwo koti ma ne dwa chalo gi mar Goliath. Nolose gi mula, kendo nopong’ gi chumbe molwowore olwowore ka kalagakla rech. Kata kamano, ka Daudi notemo wuotho korwako gig lweny mapekgo, noyudo ka gihinge ma ok ne ginyal konye. Ne ok otiege bedo jalweny, omiyo ne ok ong’iyo rwako gik ma kamago. Gige Saulo mag lwenygo to koro nohinge ni chuth, nikech Saulo ne rabora moloyo Jo-Israel duto! (1 Samuel 9:2) Nolonyo gigo, kendo nokawo gik ma nong’iyo tiyogo e rito rombe.​—1 Samuel 17:38-40.

Daudi nokawo ludhe mar kwath, nong’awo bagne matin e goke, kendo noting’o orujre. E kindegi, orujre nyalo nenore ka gima nono, kata kamano e kindeno ne itiyo kode kaka gir lweny. Orujre ne iloso gi tonde ariyo mag pien motue ofuko moro mothanyore e kindgi, kendo nokonyo jokwath ahinya. Ng’ato ne nyalo keto kidi e ofuko mothanyoreno, kae to owiro orujre matek e wiye, kae to oweyo tol achiel mondo kidi odirre matek, ma koyudo gimoro to ohinyo marach kata onego. Orujre ne konyo ahinya e lweny e okang’ ma kata jolweny moko ne nigi kidienje mag joma olony e bayo orujre.

Ka Daudi koro noseikore kamano, noreto kochomo ir Goliath. Nyaka bed ni Daudi ne lemo gi chunye duto sama nokulore kokwanyo kite abich mapoth e aora motwo ma ne ni e hoho. Kae to nochomo paw lweny koringo!

Ka ne Goliath oneno rawera ma Daudi, ang’o ma noparo? Ndiko wacho kama: ‘Nojare niwira ne en mana wuoyi ma pod a, ng’a ma silwal ma jaber.’ Kae to Goliath nokok kowacho niya: ‘An mana guok koso, momiyo ibiro kuoma gi odungni? ’ Nyaka bed ni noneno luth kata odunga ma Daudi noting’o, to orujre to ne ok oneno. Nokuong’o Daudi kotiyo gi nying nyiseche mag Jo-Filistia kendo nosingore ni nodhi chiwo ringre Daudi ne winy kod ondiegi manie thim.​—1 Samuel 17:41-44.

Dwoko ma Daudi nochiwo ne onyiso ni ne en gi yie motegno, kendo dwokono pod ong’ere nyaka sani. Nonyiso Goliath kama: ‘In ibiro kuoma gi ligangla, gi tong’ gi dindo, to an abiro kuomi mana e nying Jehova mar ogendini, Nyasach jokedo mag Israel, ma in isethianone.’ Daudi nong’eyo ni teko dhano kod ligangla kende ok oromo. Goliath nochayo Jehova owuon, kendo Jehova ne ok dhi weye kamano. Mana kaka Daudi nowacho, ‘lwenyno ne en mar Jehova.’​—1 Samuel 17:45-47.

Daudi bende ne neno maber kaka Goliath ne en  ng’ama rabet ma nigi ligangla ma ok tugo. Kata kamano, ne ok oyie mondo gik ma kamago olud iye. Ne ok otimo makosa ma Saulo gi jolwenyge notimo. En ne ok opimore gi Goliath. Kar mano, nopimo Goliath gi Jehova. Goliath ne ogangore ahinya kopime gi chwo mamoko. Borne ne hawo mita adek (mita 2.9). Kata kamano, kopime gi Jehova, ne ok en gimoro! Ne ochal mana ka dede ma Jehova ne dhi thwinyo mana ka diemo wang’!

Daudi noringo kochomo ir Goliath, nosoyo lwete e bag mi okawo kidi. Noketogo e orujre kendo nowire matek e wiye ma kidi ochako liyo. Goliath nochorore ir Daudi, ka samoro ng’ama noting’o ne Goliath okumba e ma notelo. Nyalo bedo ni nikech Goliath ne rabora mokalo tong’, mano nomiyo jal ma ne oting’one okumba ne ok nyal ng’awo okumbano malo moromo geng’o pat wi Goliath. To pat wiye kanyo e ma Daudi nohimo.​—1 Samuel 17:41.

Daudi nodiro kidi ma ne nie orujre. Tem ane neno ka piny oling’ thi ka kidi ma Daudi obayo liyo kochomo pat wi Goliath. Jehova nokonyo Daudi mondo odimb wi Goliath dichiel kende ma ok onwoyo. Kidino nogoyo pat wi Goliath modonjo iye. Ng’at ma raduonglono nolwar piny auma! Nyaka bed ni ng’at ma noting’o ne Goliath okumba noyuyo ng’wech. Daudi nosudo machiegni gi Goliath, nokawo ligangla Goliath, mi ong’adogo wiye.​—1 Samuel 17:48-51.

Gikone, Saulo gi jolwenyge koro chunygi noduogo mi gibedo jochir. Ne gigoyo koko matek ka gilawo Jo-Filistia. Weche notimore mana kaka Daudi nosenyiso Goliath ni, ‘Jehova enoketu e lwetwa.’​—1 Samuel 17:47, 52, 53.

E ndalowagi, jotich Jehova ok ked e lweny ma aching’. Kinde mag lwenje ma kamago noserumo. (Mathayo 26:52) Kata kamano, pod dwarore ni waluw yie mar Daudi. Mana kaka Daudi, wan be onego wane Jehova kaka Nyasaye achiel kende monego watine kendo wami luor. Nitie seche ma wanyalo neno ni chandruoge ma wakaloe ng’eny mohingowa, kata kamano chandruogego tin malich kopimgi gi teko mang’eny ma Jehova nigo. Ka wayiero mar tiyo ne Jehova kendo keto yie kuome kaka Daudi notimo, wanyalo bedo gadier ni onge tem kata chandruok moro amora ma nyalo tamowa nyagorego. Onge gima tek mohingo Jehova!