Kal idhi e weche manie iye

Kal idhi kama ochanie weche mantie

Pinyruodh Nyasaye Biro Locho e Wi Piny Karang’o?

Pinyruodh Nyasaye Biro Locho e Wi Piny Karang’o?

Ka ne jolup Yesu moko gombo ng’eyo ni Pinyruodh Nyasaye ne dhi chako locho karang’o, Yesu nonyisogi ni ne ok ginyal ng’eyo kinde sie ma Pinyruodhno ne dhi chako locho e wi piny. (Tich Joote 1:6, 7) Kata kamano, nosenyisogi motelo ni ka gineno ranyisi moko ka timore riat, nonego ging’e ni “Pinyruodh Nyasaye chiegni” chako locho e wi piny.​—Luka 21:31.

GIN GIK MAGE MA YESU NOWACHO NI NE DHI TIMORE?

Yesu nowacho niya: “Oganda noked gi oganda, kendo pinyruoth noked gi pinyruoth. Yiengni madongo mag piny nobedie, bende chiemo nobed manok kamoro bang’ machielo kendo tuoche ma landore nobedie.” (Luka 21:10, 11) Mana kaka alama mag lwedo (fingerprints) itiyogago e fwenyo ng’ato, e kaka ranyisi ma ne dhi timore kanyachielgo ne dhi konyo e fwenyo ni “Pinyruodh Nyasaye chiegni.” Be gigo duto timore e piny ma ngima e kindegi? Ne ane ranyisi ma luwogi.

1. LWENJE

E higa mar 1914, lweny nomuoch e pinyni e okang’ ma pok notimorega nyaka nene. Jo histori wachoga ni higa mar 1914 e kama weche nochako kethoree ne dhano, nikech higano e ma lweny mokwongo mar piny ngima nochakoree. E lwenyno e ma ne okwong tiye gi gige kedo kaka geche madongo mag lweny, mbom midiro koa e ndege, bunde ma tekogi ng’eny, muya mar sum, kod gige lweny mamoko madongo. Lweny mar ariyo mar piny ngima ne oluwe mapiyo kendo kanyo e ma nochak tiye gi gige lweny molos gi nyuklia. Kochakore higa mar 1914, ji osebedo ka kedo e lwenje mopogore opogore, kendo lwenjego osenego ji tara gi tara.

2. YIENGNI MAG PINY

Higa ka higa, yiengni mag piny ma dirom 100 timorega. Britannica Academic wacho ni yiengnigo dongoga ma ginyalo kelo “kethruok maduong’ ahinya.” Ripot mar United States Geological Survey nyiso ni “ka luwore gi gik ma osebedo ka timore (kochakore e higni mag 1900), higa ka higa, yiengni madongo 16 mag piny timorega.” Kata obedo ni jomoko nyalo wacho ni yiengni mag piny nenore ni ng’eny mana nikech tinde nitie yore mag fwenyogi, gima duong’ en ni yiengni madongo mag piny keloga ne ji chandruok kod tho e okang’ malach.

4. NOK MAR CHIEMO

Nok mar chiemo bedoga e piny ngima nikech lwenje, mibadhi, koso pesa, yore mag pur ma ok owinjore, kod lokruok ma timore kinde ka kinde e kor lwasi. Ripot mar World Food Programme ma 2018 wacho ni: “E piny ma ngima, ji milion 821 onge gi chiemo moromo, to ji milion 124 onge gi chiemo kata matin.” Nyithindo ma dirom milion 3.1 thoga higa ka higa nikech ok giyud chiemo ma konyo del. E higa mar 2011, kuom nyithindo te ma notho e piny ngima, pasent 45 notho nikech ne ok giyudo chiemo ma konyo del.

5. TUOCHE

Buk moro mar World Health Organization wacho kama: “Chakre higni mag 2000, tuoche madongo dongo osenego ji mang’eny. Tuoche machon kaka kolera, dhoho, kod yellow fever oseduogo, kendo tuoche manyien kaka Ebola, SARS, pandemic influenza, MERS, kod Zika be osesieko.” Kendo machiegnini, tuo mar korona bende nosieko. Kata obedo ni jo sayans kod lakteche osemedo lony e weche mag thieth, pok giyudo yedhe ma nyalo thiedho tuoche duto.

5. LANDO WACH MABER E PINY NGIMA

Yesu nowacho ni ranyisi moro machielo bende ne dhi timore. Nowacho kama: “Wach maber mar Pinyruoth ibiro yal e piny mangima mondo obed ranyisi ne ogendni duto, eka giko nobi.” (Mathayo 24:14) Kata obedo ni chandruok ng’eny e piny e kindegi, ji ma kwan-gi okalo milion aboro ma wuok e ogendni mopogore opogore lando wach maber mar Pinyruodh Nyasaye e pinje 240 ka gitiyo gi dhok mokalo 1,000. Gima kamano pok notimorega e kinde moro amora mosekalo.

RANYISIGO KONYOWA BEDO GADIER GI WACH MANE?

Gik ma Yesu nowacho ni dhi timore, sani timore e piny ma ngima. Ang’o momiyo mano onego obadhwa? En nikech Yesu nowacho kama: “Sa ma uneno gigi ka timore, ng’euru ni Pinyruodh Nyasaye chiegni.”​—Luka 21:31.

Machiegnini, Pinyruodh Nyasaye biro neno ni dwach Nyasaye otimore e piny

Ranyisi ma Yesu nochiwo ma sani timore kaachiel gi kwano moko ma ni e Muma konyowa ng’eyo ni Pinyruodh Nyasaye nochako locho e polo e higa mar 1914. a Kindeno e ma Nyasaye noketoe Wuode Yesu Kristo mondo obed Ruoth. (Zaburi 2:2, 4, 6-9) Machiegnini, Pinyruodh Nyasaye biro locho e wi piny, kendo obiro golo loje duto ma piem kode mi olok pinyni obed paradiso mondo dhano odagie nyaka chieng’.

Machiegnini, weche ma ne Yesu opuonjowa ni walam ni, “Pinyruodhi mondo obi. Dwaroni mondo otimre e piny kaka timore e polo,” biro timore. (Mathayo 6:10) Kata kamano, ang’o ma Pinyruodhno osebedo ka timo nyaka ne ochak locho e higa mar 1914? To ang’o ma wageno neno ka Pinyruodhno timo e kinde mobiro locho e wi dhano?

a Mondo ingʼe weche momedore e wi higa mar 1914, som sula mar 32 e bug Inyalo Dak gi Mor Nyaka Chiengʼ! mogo gi Joneno mag Jehova.