Ndaku munda

NKONKO IDI BANSONGA BADIELA

Kuangatshilangana mukana nkusangila menemene anyi?

Kuangatshilangana mukana nkusangila menemene anyi?

 Bilondeshile luapolo lua tshibambalu tshia mu États-Unis tshidi tshitangila malu a masama ne a kubabidila njiwu, tshia bibidi tshia bansonga ba bidimu kumbukila ku 15 too ne ku 19 badibu bele nkonko bakadi bangatshilangane mukana. Sharlene Azam, muena mukanda wa Les relations buccogénitales: la nouvelle façon de se dire bonne nuit (mu Anglais) udi wamba ne: “Wewe muyukile ne bansonga ba bitende bua diangatshilangana mukana, nebakuambile ne: ki ndibi to. Mu bulelela, kabena bamona bualu ebu bu kuenda kua masandi to.”

 Udi wela meji kayi?

 Andamuna nkonko idi ilonda eyi ne: eyowa anyi tòo.

  1.   Nsongakaji udi mua kuimita difu bobu bamuangatshile mukana anyi?

    1.   Eyowa

    2.   Tòo

  2.   Kuangatshilangana mukana kudi ne njiwu anyi?

    1.   Eyowa

    2.   Tòo

  3.   Kuangatshilangana mukana nkusangila menemene anyi?

    1.   Eyowa

    2.   Tòo

 Mbijadiki kayi bidiku?

 Fuanyikija mandamuna ebe ne adi alonda aa:

  1.   Nsongakaji udi mua kuimita difu bobu bamuangatshile mukana anyi?

     Diandamuna: Tòo. Abu mbumue bua ku malu adi ba bungi bamba mu dipanga ne: kuangatshilangana mukana kakuena ne njiwu to.

  2.   Kuangatshilangana mukana kudi ne njiwu anyi?

     Diandamuna: Eyowa. Muntu udi wangatshilangana mukana udi mua kupeta disama dia epatite (A anyi B), nsundu ya ku butaka, masasa, mabuba adi enza mputa ku butaka, kasende ne sida.

  3.   Kuangatshilangana mukana nkusangila menemene anyi?

     Diandamuna: Eyowa. Tshienzedi tshionso bu mudi kuangatangana, kuangatshilangana mukana, kuangatshilangana kunyima, ne kulengakaja butaka bua muntu mukuabu bua kujikija dijinga dia kusangila tshidi anu kusangila.

 Bua tshinyi bidi ne mushinga?

 Mona mvese ya bungi ya mu Bible idi yakula bua diangatshilangana mukana.

 Bible udi wamba ne: “Disua dia Nzambi ndia ne: . . . nudikande ku masandi.”​—1 Tesalonike 4:3.

 Muaku wa mu tshiena Greke udibu bakudimune ne: “kuenda masandi” udi umvuija disangila dia mishinfu yonso dia bantu badi kabayi baselangane, kuangatangana, kuangatshilangana mukana, kuangatshilangana kunyima, ne kulengakaja butaka bua muntu mukuabu bua kujikija dijinga dia kusangila. Muntu udi uditua mu dienda dia masandi udi mua kupeta bipeta bibi menemene, kadi bualu bubi butambe udi unyanga bulunda buende ne Nzambi.​—1 Petelo 3:12.

 Bible udi wamba ne: “Muntu udi wenda masandi udi wenzela mubidi wende nkayende bibi.”​—1 Kolinto 6:18.

 Diangatshilangana mukana didi mua kuenzela muntu bibi ku mubidi ne mu nyuma ne mu lungenyi. Mukanda kampanda udi wamba ne: “Kumvua muangatshibue, kunyingalala, anyi kudimona mutekete, ki nganu kanyinganyinga kadi muntu umvua padibu balala nende to. Tunyinganyinga tuonso tubi tudi muntu mua kumvua padibu bamuangata mu mushindu mubi, udi mua kutumvua kabidi nansha panyima pa diangatshilangana kayi dionso dibi. Kuangatangana kudi anu kuangatangana.”​—Comment parler de sexualité avec vos enfants (mu Anglais).

 Bible udi wamba ne: “Meme, Yehowa, ndi Nzambi webe, Yeye udi ukulongesha bua diakalenga diebe.”​—Yeshaya 48:17.

 Udiku witaba ne: mikenji ya Nzambi idi itangila diangatangana idi bua diakalenga diebe anyi? Peshi udi wela meji ne: idi ikupangisha bua kuenza malu kampanda anyi? Bua kukuambuluisha bua kuandamuna nkonko eyi, anji difuanyikijilabi njila udi ne bantu ba bungi, muikale ne bimanyinu bidi bileja bendeshi lubilu lua kunyema nalu, dîba dia kuimana, ne bimanyinu bikuabu. Udi umona bimanyinu abi bu bidi bikupangisha bua kunyemesha anyi bu bidi bikukuba? Ntshinyi tshidi mua kukufikila wewe ne bendeshi bakuabu nuenu kanuyi banemeke bimanyinu abi?

Mikenji ya mu njila idi ikepesha budikadidi buebe, kadi idi ikukuba. Bia muomumue, mikenji ya Nzambi idi ikupangisha bua kuenza malu muudi musue, kadi idi ikukuba

 Ke mudibi kabidi bua mikenji ya Nzambi. Wewe kuyi uyinemeka, neupuole tshiudi ukuna. (Galatiya 6:7) Mukanda kampanda udi wamba ne: “Wewe kuyi utumikila malu audi witabuja ne uangata ne mushinga ne uditua mu dienza malu adi kaayi makane, neudimone ne mushinga mukese.” (La sexualité intelligente mu Anglais) Kadi wewe utumikila mikenji ya Nzambi, neuleje ne: udi bushuwa mukaji anyi mulume wa mukaba. Kupite apu, neulame kondo ka muoyo katoke.​—1 Petelo 3:16.