Mu ye kwa litaba za mwahali

Mu ye kwa litaba za mwahali

Kana Mwaziba?

Kana Mwaziba?

Nduna wa Muetopia naazamaya mwa koloi yecwañi Filipi hanaa mukatanyelize?

LINZWI la kwa makalelo lelitolokilwe kuli “koloi” mwa Bibele ya Toloko ya Lifasi Lelinca, likona kutalusa mifuta yeshutana-shutana ya likoloi. (Lik. 8:​28, 29, 38) Nihakulicwalo, kubonahala kuli koloi yanaazamaya ku yona Muetopia yo neli yetuna kufita likoloi zeneitusiswanga mwa ndwa kamba mwa siyano. Halunyakisiseñi amañwi a mabaka atahisa kuli lubulele cwalo.

Muetopia yo neli likwambuyu yomuhulu yanaazamaile musipili omutelele. Naali “sikombwa sesituna sa Kandasi, mulena wamusali wa Maetopia, mi ki yena yanaababalela bufumu kaufela bwa Kandasi.” (Lik. 8:27) Kwamulaho, Etopia neikopanyeleza ni sibaka sesibizwa cwale kuli Sudan ni kalulo ye kwa mboela wa Egepita. Nihaike kuli mwendi muuna yo naasika zamaya mwa koloi yeswana mwa musipili wo kaufela, ulukela kuba yanaashimbile lika zeñata zanaatokwa mwa musipili wahae. Zeñwi za likoloi zeneitusiswanga ki bazamai mwa linako za baapositola, nelinani mawili amane mi nelikwahezwi fahalimu. Buka yebizwa Acts—An Exegetical Commentary italusa kuli: “Likoloi zecwalo neli zetuna mi nelikona kushimba libyana zeñata, ni kutusa bazamai kuzamaya misipili yemitelele basakatali hahulu.”

Nduna wa Muetopia yo naasweli kubala Filipi hamukatanyeza. Bibele ibulela kuli: “Filipi amata ni yona mi [autwa nduna wa Muetopia] abala buka ya mupolofita Isaya.” (Lik. 8:30) Likoloi zene liitusiswanga mwa misipili nelisa matangi hahulu. Bakeñisa kuli likoloi zeo nelizamayanga hanyinyani-hanyinyani, nekubezi bunolo muuna wa Muetopia kubala mwa nzila, mi Filipi ni yena neku mubezi bunolo kukatanyeza koloi yeo niha naazamaya ka mahutu.

Nduna wa Muetopia yo “akupa Filipi kuli apahame ni kuina ni yena mwa koloi.” (Lik. 8:31) Batu nebayemanga habali mwa koloi yenelukiselizwe sihulu kuitusiswa mwa siyano. Kono mwa koloi ye, yenelukiselizwe kuitusiswa mwa misipili, nekunani fanaakona kuina nduna wa Muetopia ni Filipi.

Ka kuya ka litaba ze kwa Likezo kauhanyo 8 zeñozwi ka kususumezwa ki moya okenile ni litaba zeñwi za kwaikale zeliteñi, lihatiso zaluna cwanoñu fa libonisize nduna wa Muetopia inzaa inzi mwa koloi yetuna kufita likoloi zeneitusiswanga mwa ndwa kamba mwa siyano.