Mwa Bibele, linzwi la mwa puo ya Sigerike sa kwa makalelo, lelitolokiwanga fokuñwi kuli “busepahali” likona kutalusa nto yeñwi yende hahulu.

Bakreste banga manzwi anaañozi muapositola Paulusi ka kususumezwa ki moya okenile a li: “Lu bata ku pila ka busepahali mwa linto kaufela,” kuba a butokwa hahulu. Taba yeo italusañi?

Buñata bwa batu baiponanga mwa siiponi zazi ni zazi ka kusasana pili basika ya kale kokuñwi. Kabakalañi? Kakuli babatanga kubonahala hande. Kono kunani nto yeñwi yabutokwa hahulu yefita kuba ni milili yebonahala hande kamba kuba ni liapalo zende hahulu. Ka niti, mikwa yaluna yakona kutahisa kuli lube batu babande kamba kutokwa.

Linzwi la Mulimu libonisa hande fokusweu kuli lutengamezi hahulu kwa bumaswe. Liñolo la Genese 8:21 libulela kuli: “Mihupulo ya mutu ki ye maswe ku kala kwa bwanana bwa hae.” Kacwalo, kuli lusepahale, lutokwa kulwanisa mikwa ya sibi yelupepilwe ni yona. Muapostola Paulusi naatalusize hande ndwa yanaanani yona hanaaize: “Luli ni tabela mulao wa Mulimu ku likana ni mutu ye ni li yena mwahali, kono mwa mubili wa ka ni bona mulao u sili o lwanisana ni mulao wa munahano wa ka mi u ni isa mwa butanga bwa mulao wa sibi o mwa lilama za ka.”—Maroma 7:22, 23.

Ka mutala, lipilu zaluna halilususueza kueza lika zemaswe, haluswaneli kuba batanga ba lipilu zaluna ka kueza lika zeo niha lutengamezi hahulu kwa kusaba ni busepahali. Lusakona kuiketela zakueza. Haluiketela kuhana mihupulo yemaswe, lwakona kuzwelapili sepahala kusina taba ni kuli lumwahalaa batu babasa sepahali.

Kuli lusepahale, lutokwa kuba ni mubonelo omunde wa zelukile ni zesika luka. Kono ka bumai, batu babañata batandanga nako yeñata kwa kuketa litino zebaka tina kufita kunahana za kuba ni mubonelo omunde wa zelukile ni zesika luka. Kabakaleo, bafanga mabaka akuikemela habaeza lika ka kusa sepahala. Buka yeñwi The (Honest) Truth About Dishonesty ibulela kuli: “Batu bapumanga ka sipimo sesikona kutahisa kuli batu babañwi bazwelepili kubaanga kuli basepahala.” Kono kana kunani nto yeñwi yekona kulutusa kueza lika ka kusepahala? Eni.

Batu babañata mwa lifasi kaufela balemuhile kuli Bibele yakona kubatusa kueza lika ka kusepahala. Mwa Bibele kunani likuka zekona kutusa batu kuba ni mubonelo omunde wa zelukile ni zesika luka ili zelusa koni kufumana kokuñwi. (Samu 19:7) Bibele ifa ketelelo yende mwa litaba zeama mabasi, musebezi, kuba ni mubonelo omunde wa zelukile ni zesika luka, ni litaba zeama silikani saluna ni Mulimu. Bibele ya tusa ka nako kaufela. Milao ni likuka zekuyona likona kutusa batu kaufela, kusina taba ni mubala, mushobo kamba naha yebasimuluha kuyona. Lwakona kuitwaeza kuba batu babasepahala ni babalukile ka kubala Bibele, kunahanisisa fa litaba zeibulela, ni kusebelisa kelezo yayona.

 Kono kunani lika zeñwi zelutokwa kueza kuli lube batu babasepahala, kwandaa kuba feela ni zibo yenepahezi ya litaba ze mwa Bibele. Lupila mwa lifasi lelimaswe mokunani batu babakona kulususueza kueza lika ka kusasepahala. Ki lona libaka haluswanela kulapela ku Mulimu kuli alutuse. (Mafilipi 4:6, 7, 13) Haluka eza cwalo, lukaba ni bundume bwa kueza zelukile ni kusepahala mwa lika kaufela.

Bo Hitoshi, bababulezwi mwa taba ya kwa makalelo, nebafumani zende bakeñisa kuzibahala ka kuba mubeleki ya sepahala. Ka nako yacwale, babeleka ku mutu yaitebuha busepahali bwabona. Bo Hitoshi babulela kuli: “Nitabile hahulu bakeñisa kuli nifumani musebezi onitusa kuzwelapili kuba ni lizwalo lelinde.”

Kunani batu babañwi babafumani zende bakeñisa kuba ni busepahali. Munyakisise mitala ya batu babañwi babasebelisize sikuka sa mwa Bibele sa “ku pila ka busepahali mwa linto kaufela.”

• Kuba ni Lizwalo Lelikenile

  Bo Cheryl, babapila kwa Ireland, babulela kuli: “Hane ninani lilimo ze 13, nenituhezi sikolo ilikuli ni kale kuswalisana ni masholi. Ka bakaleo, buñata bwa masheleñi ane ninani ona, neniafumana ka busholi. Hamulaho wa nako, nanyalwa, mi na ni bo muunaa ka lwakala kuitutanga Bibele ni Lipaki za Jehova. Neluitutile kuli Jehova * Mulimu utoile likezo za kusasepahala, kacwalo, lwaikatulela kucinca mupilelo waluna. Ka silimo sa 1990, lwaineela ku Jehova mi lwakolobezwa ni kuba Lipaki za Jehova.—Liproverbia 6:16-19.

  Kwamulaho, ndu yaka neitezi libyana za kuuzwa, kono ka nako ya cwale, hakusana lika ze cwalo mwateñi; mi nto yeo itahisa kuli nibe ni lizwalo lelikenile. Haninahananga lilimo zeñata zenipilile nisa sepahali, niitumelanga hahulu kwa sishemo sa Jehova sesituna. Niikutwanga hande hahulu zazi ni zazi haniyanga kwa kulobala inze ni ziba kuli Jehova utabiswa ki mupilelo ose ninani ona cwale.”

  Bo Sonny, babapila kwa Hong Kong babulela kuli: “Mubelekisi wa ka hanaazibile kuli nenihanile kufiwa kweta ki yomuñwi wa makasitoma baluna, naanibulelezi kuli: ‘Mulimu wahao ukutusa kuba mutu yasepahala! Ki tohonolo luli kuba ni wena mwa kampani yaluna.’ Kusepahala mwa lika kaufela kunitusa kuba ni lizwalo lelikenile fapilaa Jehova Mulimu. Hape kunikonisa kutusa lubasi lwaka ni batu babañwi kusepahala ni kuba ni lizwalo lelikenile.”

• Kozo ya Mwa Munahano

  Bo Tom, babapila kwa United States, babulela kuli: “Nibeleka sina mutusi wa yomuhulu wa panga yeñwi yebuluka masheleñi a batu ba mwa linaha zeñata. Buñata bwa batu bababeleka mwa panga yeo, banga kuli kuba ni sifumu ki kwabutokwa hahulu kufita kusepahala. Mi banani mubonelo wakuli: ‘Hakuna sesifosahalile haiba mutu asasepahali hahulu ka mulelo wakuli aipumanele sifumu kamba kucimbula mupilelo wahae.’ Kono kusepahala, kunitusize kuba ni kozo ya mwa munahano. Niikatulezi kuzwelapili kusepahala kusina taba ni zekaezahala kuna. Babelekisi baka baziba kuli hanikoni kubapuma.”

• Kukutekiwa

  Bo Kaori, babapila kwa Japan, babulela kuli: “Mubelekisi waka naanisusuelize kuli nibulele buhata ka za lika zenetondahala kwa musebezi, kono nenihanile. Masholi ba lika zeo hane bazibahalile, yomuhulu fa musebezi, naaitumezi hahulu kuna bakeñisa busepahali bwaka. Lutokwa kuba ni bundume kuli lusepahale bakeñisa kuli buñata bwa batu mwa lifasi habasepahali. Kono halusepahala, batu babañwi baakona kulusepa ni kulukuteka.”

Kuba ni lizwalo lelikenile, kozo ya mwa munahano, ni kukutekiwa ki batu kubonisa kuli kusepahala kwatusa luli. Kana ni mina mwa lumela taba yeo?