Batu babautwisisa hande lika za butokwa bakona kuziba zelukile ni zesika luka. Batu babacwalo baziba zelukile ni zesika luka isiñi ka libaka la mobaikutwela feela. Kono batusiwa ki kulatelela likuka zende za muzamao, niha basabonwi ki batu.

Banana bautwanga litaba za buhata ka za lika zelukile ni zesika luka, ibe kuli bautwa litaba zeo kwa batu babakena ni bona sikolo, kamba baliutwa mwa lipina zebateeleza, kamba mafilimu ebabuha ni liprogilamu zeñwi zebuhiswangwa fa TV. Litaba zeo likona kutahisa kuli bakale kukakanya litaba zebalutilwe ka za lika zelukile ni zesika luka.

Banana babasa nonoboka ki bona babakopananga hahulu ni butata bo. Buka yebizwa Beyond the Big Talk ibulela kuli: “Banana babacwalo baswanela kuutwisisa kuli batu babañata bakabakukueza kueza lika ka nzila yeñwi ilikuli batabelwe ki batu, kono banana bao baswanela kuituta kuikezezanga likatulo nihaiba kuli likatulo zeo halitabelwi ki balikani babona.” Ka niti, banana baswanela kulutiwangwa pili basika kena kale mwa lilimo za kunonoboka.

Mulute hande mwanaa mina kuli azibe zelukile ni zesika luka.

SIKUKA SA MWA BIBELE: ‘Babahulile batwaelize maata abona a kulemuha, ilikuli bataluhanye zelukile ku zesika luka.’—Maheberu 5:14.

• Muitusisange manzwi abonisa kuli nto yeñwi ilukile kamba haisika luka. Muitusise miinelo yeezahala zazi ni zazi ni kubonisa shutano ya lika zelukile ni zesika luka. Ka mutala, mwakona kubulela kuli: “Haueza cwana ubonisa kuli wasepahala, kono haueza cwana hausepahali.” “Haiba ueza cwana, ubonisa sishemo, kono haiba ueza cwana, haubonisi sishemo.” Hamulaho wa nako, mwanaa mina ukaziba lika zende zaswanela kueza, ni zemaswe zasaswaneli kueza.

• Mutaluse libaka nto yeñwi haili yelukile kamba yesika luka. Ka mutala, mwakona kubuza mwanaa mina kuli: Ki kabakalañi kusepahala hakuli kwa butokwa? Kubulelanga buhata kukona kusinya cwañi silikani sahao ni batu babañwi? Ki kabakalañi busholi habufosahalile? Muambolange ni mwanaa mina ka nzila yekamutusa kuziba mwakona kuezezanga likatulo zeama lika zelukile ni zesika luka.

• Mukoñomeke libaka hakuli kwa butokwa kulatelela likuka zende. Mwakona kubulela kuli: “Haiba wasepahala, batu baka kusepa,” kamba “Haiba unani sishemo, batu bakatabela kubanga ni wena.”

Mubone teñi kuli lubasi lwamina lwalatelela likuka zende.

SIKUKA SA MWA BIBELE: “Muzwelepili kubonisa semuli sona luli.”—2 Makorinte 13:5.

• Lubasi lwamina luswanela kulatelela likuka zende ilikuli mukone kubulela ka kulukuluha kuli:

  •  “Halubulelangi buhata mwa lubasi lwaluna.”

  • “Halunatangi batu kamba kubulela ni babañwi ka kuhuwa.”

  • “Haluitusisangi lipulelo zemaswe.”

Mwanaa mina ukalemuha kuli likuka zende zemulatelela haki milao kono ki lika zetahisa kuli lubasi luzibahale kuba lolunde.

• Muambolange ni mwanaa mina ka za likuka zende zelutokwa kulatelela lubasi lwamina. Mulute bana bamina ka kuitusisa miinelo yeezahala ka zazi ni zazi. Mwakona kunyakisisa shutano yemwahalaa likuka zemulatelela ni zeboniswangwa fa TV kamba zebalatelela batu kwa sikolo. Mubuze mwanaa mina kuli: “Kambe ki wena neukaeza cwañi mwa muinelo wo?” “Lubasi lwaluna neluka eza cwañi mwa muinelo wo?”

Mubatuse kuli bazwelepili kueza zelukile.

SIKUKA SA MWA BIBELE: “Mube ni lizwalo lelinde.”—1 Pitrosi 3:16.

• Mubabazange bana bamina habaeza hande. Haiba mwanaa mina aeza lika zende, mumubabaze mi mumubulelele libaka hamumubabaza. Ka mutala, mwakona kumubulelela kuli: “Usepahalile. Wanitabisa luli.” Haiba mwanaa mina aitumelela mulatu, mumubabaze luli bakeñisa busepahali bwahae pili musika musikulula kale.

• Musikulule mwanaa mina hafosize. Mutuse bana bamina kuziba kuli bakatalimana ni zezwa mwa likezo zabona. Mutuse bana bamina kuli bazibe zebafosize ni kubatusa kuziba kuli lubasi lwabona lulatelela likuka zende. Bashemi babañwi habaelezangi bana babona habafosize ka kusaba kuli bana babona bakaikutwa bumaswe, kono kukalimela mwanaa mina hafosize kukamutusa kuli alemuhange lika zelukile ni zesika luka.