Skip to content

Skip to table of contents

Ninawi na ngʉe ke dho le nanga ka ndi keni ná bbobbo dza ma, bbobbo monima ma na

Ni ká chu ri ngba?

Ni ká chu ri ngba?

Ninawi nǎ nrŭ ká ngba lo bangʉe Yona dhó ddo goti?

CHO 670 nǎ Y.G.N., Ashuru ngʉngʉe dz’ djó bbo pidhinga. Grande-Bretagne nǎ drdr ritsi ronga le adi b’o na ngana kʉ ná kpa pori i, “Ri ngʉ pinyo djo ná ngø ngʉe Kipro ma, Iran ma ndirigoti cho bi kana ri nyongʉe pi Misri djo maddi. Ro, Kipro ngʉe dyi tsu nanga lai djó ndirigoti Iran ngʉe dyi si nanga lai djó.” Ashuru nǎ bbo bba ngʉe Ninawi, fø bba ngʉe bbo pli ngø djó krʉ kʉ ná bba kana. Ri nǎ ngʉe ke dho le nanga ka ndi keni ná monima ma, bbo d’ani ná í ma, bbo d’ani ná bbobbo dza ma, ndirigoti buku nanga le ngʉ adi dzi nǎ ná dza ma na. Ninawi nǎ drdr bba ró le ndi nalo ridho nari kʉ Pi Ashurbanipal ngʉ ndi nzi “dz’ lu djó pi” Ashuru nǎ nja pikpa ngʉ adi ndima nzi naribbai. Fø ke ngʉ pinyo ná saa na, Ashuru nǎ nrŭ ma, Ninawi nǎ nrŭ ma na ngʉ adi njani nzá djolu le ka le si naribbai.

Ashuru ngʉe dz’ djó kpakpanga na kʉ ná bbo pidhinga bbo ndi chungʉeni fø saa na ro

Ashuru ngʉe kpakpanga na bbo ná saa na, Yova d’rangʉeri ndidhó nabi Sefania chulu: “[Yova] si . . . Ashuru nanga sasa, ndirigoti ke si Ninawi nanga sa ndi ngʉ dyudyu ná ngødja nanga bbai.” Ndirigoti Yova dho nabi Nahumu d’rangʉeri: “Anidhʉ feza, anidhʉ or! . . . Fø bba ma ngana ritsi ro, ri ma ngødja, ri sani sa! . . . Krʉ si ni nja ná nrŭ si nga nyinyi ni ró ro ndirigoti nrŭ si ripo, ‘Ninawi nanga sani sa!’” (Sef. 2:13; Nah. 2:9, 10; 3:7) Fø unabi rrngʉe na nrŭ ka ndima dhueri ndima tso: ‘Fø lo ká si njini bbʉbbʉ? Kpakpa e ná Ashuru djolu ká nrŭ ka ndima si bbʉbbʉ?’ Fø lo ngʉ njani nzá le ka le u naribbai.

Ninawi ngʉ sa sani ná bba ndirigoti nzá nga le ka le no ná bba!

Nimai ri kʉ fø ro, nzá djo le ddinga nalo njingʉeni! Chøchø cho 670 na Y.G.N., Ashuru nǎ kpa djó Babyloni nǎ nrŭ ma, Uamedi nǎ nrŭ ma na singʉe si. Nrŭ bbangʉe Ninawi na ndima di nari tso bba ndirigoti kpa ka ri nga vi theinga dho! New York nǎ drdr ritsi ronga le adi b’o ná ngana kʉ ná nrŭ pori, “Ashuru dhi bba sangʉeni sa, ndirigoti nrŭ nzá chungʉe lo ki ro Ninawi djo ri, ro fø dho le ngʉ ba Biblia nǎ dhé.” Biblia djo adi drdr ritsi nanga ne ná ddikpa sosiete pori, cho 1800 dzá mwanzo na “ddikpa le ma nzá ddi chungʉe Ashuru nǎ bbo bba Ninawi ká ngʉe ni ma nari ro ri.” Ro cho 1845 nǎ, drdr ritsi djo adi longa ne ná ke Austen Henry Layard ngangʉe Ninawi nǎ ritsi djo ndi longane nari tso. Ke bangʉe nalo ridho Ninawi ngʉe bbo d’ani ná bba.

Ninawi djo njini ná fø unabi kodhó udha li kpakpa ndirigoti ri ridho nari kʉ i dz’ djó kpakpa kʉ ná pidhinga djo Biblia d’ra ná unabi ma si njini nji ddi.​—Dan. 2:44; Ufu. 19:15, 19-21.