Гәләк мәрьв, чахе дәрһәԛа рʹожа буйина Иса хәбәр дьдьн, бәʹса се мера дькьн, кʹижан кӧ һатьн Исайе тʹәзәбуйи бьвиньн. Сәр ԝан мера дьбежьн «се меред билан» йан жи «се пʹадша». Ле Кʹьтеба Пирозда дәрһәԛа ԝан мера щурʹәки майин те готьне (Мәтта 2:1). Мәсәлә, Мәтта ньвискʹаре Кʹьтеба Пироз, сәр ԝан мера хәбәра Йунани «магой» дайә хәбате. Әв хәбәр те һʹәсабе стәйрнас йан жи мәрьвед кӧ сербазийева гьредайи нә. a Ләма жи һьнә ԝәлгәрʹандьнед Кʹьтеба Пирозда сәр ԝан те готьне «стәйрнас» йан жи «маг». b

•  Әв «меред билан» чьԛас бун?

•  Гәло әв «меред билан» пʹадша бун?

•  Наве ван «меред билан» чь бун?

•  Чь чах әв «меред билан» тʹәсәлийа Иса кьрьн?

•  Гәло бь сайа «стәйрка Бәйтләһʹме», Хԝәде рʹебәрийа «се меред билан» дькьр?

 Әв «меред билан» чьԛас бун?

Кʹьтеба Пироз набежә әԝ чьԛас мәрьв бун, ле дәрһәԛа һәжмара ԝан мера, щурʹә-щурʹә фькьр һәнә. «Encyclopedia Britannica» дьбежә, ԝәки ль гора «әʹдәте мәрьвед Рʹоһьлате, һәжмара ԝан Мага 12 бу, ле ль гора әʹдәте мәрьвед Рʹоавайе әԝана се мер бун, чьмки Кʹьтеба Пирозда те готьне, ԝәки ԝана се пʹешкʹеш анин Исайе тʹәзәбуйирʹа, демәк «зерʹ, бьхуре әʹрәби у зьмьр» (Мәтта 2:11).

 Гәло әв «меред билан» пʹадша бун?

Рʹаст ә, әʹдәте кӧ буйина Исава гьредайи йә, гәләк щар дәрһәԛа ԝан мера ӧса дьбежә, ле Кʹьтеба Пирозда тʹӧ щийа сәр ԝан найе готьне, кӧ әԝ пʹадша бун. Ль гора «Encyclopedia Britannica» бь сәда сала шунда, мәрьва дәстпекьрьн щурʹәки майин гьли кьн сәрһатийа буйина Иса. У гәләка сәр ԝан мера дьготьн пʹадша.

 Наве «меред билан» чь бун?

Кʹьтеба Пироз наве ԝан стәйрнаса әʹйан накә. Ле «The International Standard Bible Encyclopedia» дьбежә, ԝәки «ль сәр һʹиме һәкийата, наве ԝан мера Гаспар, Мелхиор, у Балтасар бу».

 Чь чах әв «меред билан» тʹәсәлийа Иса кьрьн?

Дьԛәԝьмә стәйрнаса чәнд мәһ паши буйина Иса һатьн тʹәсәлийа ԝи бькьн. Чьмки ча әм заньн Һеродәс Пʹадша кʹижан кӧ дьхԝәст Иса бькӧшта тʹәми дабу, ԝәки һʹәму лаԝокед дӧ сали у һе бьчʹук, бькӧжьн. Әԝи ль гора гьлийе стәйрнаса сафи кьр, ԝәки зарʹед ви әʹмьри бьдә кӧштьне (Мәтта 2:16).

Шәва кӧ Иса һатә буйине, стәйрнас һьнге нәчун тʹәсәлийа ԝи бькьн. Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Әԝ кʹәтьн мале у зарʹок бь дийа ԝи Мәрйәмерʹа дитьн, чун сәр чокан у пʹәрьзин ԝи. Сьндоԛа хԝә йа хәзине вәкьрьн у дийарийед жь зер, щәԝишерин у мӧре пʹешкʹеши ԝи кьрьн» (Мәтта 2:11, ИМ). Әв рʹез дьдә кʹьфше, ԝәки малбәта ԝан ида малда дьжит, у Иса жи ида зарʹа тʹәзәбуйи афьрʹда нибу (Луԛа 2:16).

 Гәло бь сайа «стәйрка Бәйтләһʹме», Хԝәде рʹебәрийа «се меред билан» дькьр?

Һьнә мәрьв баԝәр дькьн, ԝәки Хԝәде әв стәйрк әʹйан кьр, кӧ рʹебәрийа стәйрнаса бькә бенә Бәйтләһʹме щәм Иса. Ԝәрен әм шеԝьр кьн, чьма әв нәрʹаст ә.

• Әԝ чь кӧ дьһатә кʹьфше ча стәйрк, пешийе рʹебәри стәйрнаса кьр у бьрә Оршәлиме. Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Стәйрнас жь рʹоһьлате һатьнә Оршәлиме у готьн: ‹Кʹане Пʹадше щьһуйайи кӧ гәрәке бьбуйа? Мә стәйрка ԝи ль рʹоһьлате дит у әм һатьнә, кӧ сәре хԝә ль бәр ԝи дайньн›» (Мәтта 2:1, 2).

• Пешийе нә кӧ «стәйрк» рʹебәри стәйрнаса кьр кӧ һәрʹьнә Бәйтләһʹме, ле Һеродәс Пʹадша. Чахе Һеродәс бьһист, кӧ «Пʹадше щьһуйайи» һатә буйине, әԝ пеһʹәсийа ԝәки Мәсиһе создайи кʹидәре гәрәке бьһата буйине (Мәтта 2:3-6). Ләма жи гава Һеродәсрʹа готьн кӧ зарʹок ԝе Бәйтләһʹмеда бә, әԝи готә стәйрнаса һәрʹьнә ԝедәре зарʹоке бьвиньн, у пашда вәгәрʹьн щәм ԝи.

  Паши ве йәке стәйрнас чунә Бәйтләһʹме. Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Гава ԝана әв тьшт жь пʹадше бьһист, чун. У әԝ стәйрка кӧ ль рʹоһьлате дитьбун пешийа ԝан чу, һʹәта сәр ԝи щийе кʹӧ кӧрʹьк ле бу сәкьни» (Мәтта 2:9).

• Жь бо әʹйанбуна ве «стәйрке» һьнә тьшт ԛәԝьмин. Мәсәлә, әве йәке жийина Иса кьрә бьн ԛәзийе у гәләк зарʹед нәнәһәԛ һатьнә кӧштьне. Чахе стәйрнас жь Бәйтләһʹме чун, Хԝәде тʹәми да ԝан, ԝәки вәнәгәрʹьн щәм Һеродәс (Мәтта 2:12).

Гәло Һеродәс ча хԝә да кʹьфше, гава әв йәк тедәрхьст? Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Гава Һеродәс дит кӧ әԝ жь стәйрнаса һатә хапандьне, гәләки һерс кʹәт. Әԝи әʹмьр кьр кӧ һʹәму зарʹокед кӧрʹинә ль Бәйтләһʹме у дор бәре ԝе, йед дӧ сали у жь ԝан бьчʹуктьр һәбун, кӧ бенә кӧштьне, ль гора ԝи ԝәхте кӧ жь стәйрнаса пе һʹәсийа бу» (Мәтта 2:16). Ча те кʹьфше әв һʹәму тьшт бь рʹебәрийа Хԝәде нибу (Ибо 34:10).