وتباسىڭىز بەرەكەلى بولسىن | بالا تاربيەسى
بالاڭىزعا ۋايىم سالاتىن جاڭالىقتاردى دۇرىس قابىلداۋعا كومەكتەسىڭىز
بۇگىندە قۇيقا تامىرىڭدى شىمىرلاتاتىن جاڭالىقتار كورەم دەگەن ادام ٷشىن 24 ساعات قولجەتىمدى. جاڭالىقپەن بىرگە ٴبارىن اشىقتان-اشىق كورسەتىلەتىن ۆيدەولاردى دا قوسىپ بەرەدى.
وسىنىڭ ٴبارىن بالالار دا كورەدى.
بالاڭىزدىڭ ساناسىنا سالماق تۇسىرەتىن جاعىمسىز جاڭالىقتاردان قالاي قورعاۋعا بولادى؟
جاڭالىقتاردىڭ بالالارعا اسەرى قانداي؟
بالالار جاڭالىقتان قايعىلى وقيعالار كورگەندە، قاتتى مۇڭايادى. كەيبىر بالالار سەزىمدەرىن اشىق كورسەتپەسە دە، قايعىلى جاڭالىقتار جۇدىرىقتاي عانا جۇرەكتەرىنە زىلدەي باتۋى مۇمكىن a. اتا-اناسى دا جايسىز جاڭالىقتاردى كورگەن سايىن كۇيگەلەكتەنە بەرەتىن بولسا، بۇل بالانىڭ ۋايىمىنا ۋايىم قوسادى.
بالا كورگەن جاڭالىقتى دۇرىس تۇسىنبەۋى مۇمكىن. مىسالى، بالالار قايعىلى جاڭالىقتى كورىپ قالسا، «ٴبىزدىڭ دە وتباسىمىزبەن سولاي بولىپ قالسا شە؟» دەگەن قورقىنىشتى وي مازالاۋى مۇمكىن. ال كەيبىرەۋلەرى قايتا-قايتا كورسەتىلگەن ٴبىر قايعىلى جاڭالىقتى بىرنەشە قايعىلى جاڭالىق دەپ ويلاپ قالۋى مۇمكىن.
بالالار جاڭالىقتاردى قالاي بار، سولاي قابىلدايدى. بالالار اقپارات تاراتاتىن اگەنتتىكتەر كوبىنەسە اقشانى، كورەرمەندەرىن كوبەيتۋدى كوزدەيتىنىن تۇسىنبەيدى. سول كوزدەگەنىنە جەتۋ ٷشىن ولار بولماعاندى بولدىرىپ، بولعاندى تىم اسىرەلەپ جەتكىزۋى مۇمكىن.
ۋايىم سالاتىن جاڭالىقتاردى دۇرىس قابىلداۋعا قالاي ۇيرەتسە بولادى؟
جايسىز جاڭالىقتاردى كوپ كورسەتپەڭىز. ارينە، بۇل بالا مۇلدەم جاڭالىقتار كورمەۋ كەرەك دەگەن ٴسوز ەمەس. ويتكەنى بالا الەمدە نە بولىپ جاتقانىن بىلسە جاقسى. الايدا ەكىنشى شەگىنە دە شىعىپ كەتپەڭىز. ويتكەنى قايتا-قايتا جامان جاڭالىقتى كورۋ بالاعا ەش پايدا اكەلمەيدى.
«كەيدە ٴبىز كەيبىر جاڭالىقتىڭ جىلىگىن شاعىپ تۇرىپ تالقىلايمىز. ٴبىراق سونى تىڭداپ تۇرعان بالامىزدى بۇل قانشالىقتى ۋايىمداتاتىنىن اڭعارماي قالامىز» (ٴماريام).
كيەلى كىتاپتىڭ ناقىلى: «سارىۋايىم جۇرەكتى كۇيزەلتەدى» (ناقىل سوزدەر 12:25).
مۇقيات تىڭداپ، جانىن ٴتۇسىنىڭىز. بالاڭىز ٴبىر جاعداي جايلى ايتا الماي، قينالىپ جاتسا، سۋرەت سالىپ بەرۋىن سۇراڭىز. ونىڭ ۋايىمىن سەيىلتۋ ٷشىن بالانىڭ تىلىمەن سويلەڭىز. الايدا بالاڭىزعا كەرەك ەمەس مالىمەتتى ايتپاي-اق قويىڭىز.
«ٴبىز مىنانى بايقادىق: قىزىمىزدى مۇقيات تىڭداعاننان كەيىن ول ٶزىن جاقسى سەزىنىپ قالادى، الايدا «قايتەمىز ەندى، بۇعان شىداۋىمىز كەرەك» دەگەن سوزدەردىڭ تۇك پايداسى جوق» (ساراحي).
كيەلى كىتاپتىڭ ناقىلى: «اركىم تىڭداۋعا جۇيرىك، سويلەۋگە... باياۋ بولسىن» (جاقىپ 1:19).
بالاڭىزعا جاڭالىقتى دۇرىس تۇسىنۋگە كومەكتەسىڭىز. مىسالى، جۋرناليستەر ادام ۇرلاۋدى كۇندە بولاتىن وقيعا سياقتى كورسەتۋى مۇمكىن. مۇنداي جاعداي ونىمەن بولمايتىنىن كورسەتۋ ٷشىن بالاڭىزعا ونى قورعاۋ ٷشىن نە ىستەپ جاتقانىڭىزدى ٴتۇسىندىرىڭىز. ادەتتە جاڭالىقتاردا بەرىلەتىن قايعىلى وقيعالار ٴجيى بولاتىندىقتان ەمەس، سيرەك بولاتىندىقتان كورسەتىلەدى.
«ادەتتە سەزىمنەن وي تۋادى. سوندىقتان بالاڭىز جاعىمسىز سەزىمدەردەن ارىلسىن دەسەڭىز، ونىڭ ويىن جاعىمدى نارسەگە بۇرىڭىز. سوندا جاعىمسىز سەزىمدەر سەيىلە باستايدى» (لۋردەس).
كيەلى كىتاپتىڭ ناقىلى: «دانانىڭ جۇرەگى اۋزىنا تەرەڭ تۇسىنىك سالار، سوزىنە نانىمدىلىق بەرەر» (ناقىل سوزدەر 16:23).
a ۇرەيى بار بالالار ادەتتە تۇندە بۇتىنا جىبەرىپ قويادى. اتا-اناسىنان اجىراپ قالاتىندىقتان، مەكتەپكە بارۋدان قورقادى.
قىزىقتى بولار مالىمەتتەر
كۇزەت مۇناراسى
قايعى-قاسىرەت قۇدايدىڭ جازاسى ما؟
قۇداي ادامدارعا اۋرۋ جىبەرىپ، كۇنالارى ٷشىن جازالاي ما؟
ويانىڭدار!
الاساپىران زامان. جاقىنىڭىزدى ايالاڭىز
نەكەڭىزدى، دوستىعىڭىزدى جانە بالالارمەن قارىم-قاتىناسىڭىزدى ساقتاۋعا ارنالعان پايدالى كەڭەستەردى وقىپ كورىڭىز.
كيەلى كىتاپ. سۇراقتار مەن جاۋاپتار
كيەلى كىتاپتا ىندەتتەر تۋرالى نە ايتىلعان؟
بۇگىندە كەيبىرەۋلەر «قۇداي اۋرۋلار مەن ىندەتتەردى جىبەرىپ، ادامداردى جازالايدى» دەپ ايتادى. ٴبىراق كيەلى كىتاپ مۇنداي ويدى قۇپتامايدى.