Omudo keshe, ovanhu omamiliyona ohava fi koikwamakaya, mwa kwatelwa oingangamifi, oyo va longifa, ile ya longifwa kuvamwe. Pefimbo lomukifi wekomba wo-COVID-19, oupyakadi oo owa londa ashike pombada. Ounongo wopaMbiibeli owa kwafela vahapu va efe po okukala va pikwa koingangamifi. Ngeenge naave oto kondjo noupyakadi ou, ounongo oo wopaMbiibeli naave otau dulu oku ku kwafela. a

Moshitukulwa eshi ohatu ka tala kutya

•  Omolwashike u na okukonga ekwafo mOmbiibeli, eshi to kondjifa okweefa po okukala wa pikwa koingangamifi?

•  Eenghatu nhee dopaMbiibeli odo tadi ku kwafele u manguluke ko filufilu kokupikwa

•  Eevelishe dOmbiibeli odo tadi ku kwafele u i efe po

•  Oimoniwa yolela yavamwe: Ombiibeli oyo ye tu kwafela tu efe po okukala twa pikwa koingangamifi

•  Mbela Ombiibeli oya kelela ouhaku wopaunamiti u na sha nokukwafela ovo va pikwa koingangamifi?

•  Mbela Ombiibeli oya kelela ouhaku wopaunamiti u na sha nokulongifa oingangamifi?

 Ovanongononi ova mona kutya okupikwa ohaku uya po ngeenge pe na oupyakadi, ngaashi okulikalela, oshisho, okuwililwa po nosho yo epolimano. Ombiibeli otai dulu oku ku kwafela u kale u na eitavelo olo wa pumbwa, opo u kondjife nomupondo oupyakadi, oo hau etifa omunhu a kale a pikwa. Otai ulike nghee u na oku shi enda opo u pange oukaume naKalunga. (Epsalme 25:14) Ote ku kwafele u finde omaupyakadi, oo tashi dulika u wete ito dulu oku a kandula po kwoove mwene. — Markus 11:22-24.

1.  1. Shiiva Jehova Kalunga. b (Johannes 17:3) Oye Omushiti, noye Odjo yeenghono inadi ngabekwa. Kakele kaasho, oye Xo omunahole womeulu. Okwa hala a kale e na ekwatafano lopofingo naave, nokukala he ku kwafele ta longifa eenghono daye. (Jesaja 40:29-31; Jakob 4:8) Okwe ku tuvikilila onakwiiwa ya denga mbada, ngeenge owa hoolola u kale ho mono ouwa mohole yaye. — Jeremia 29:11; Johannes 3:16.

2.  2. Pula Jehova e ku kwafele. Ilikana kuKalunga noku mu pula e ku kwafele u finde okupikwa, opo u kale u li ‘omuyapuki [ile wa koshoka], nowa hokiwa [kuye].’ (Ovaroma 12:1) Omolwomhepo yaye iyapuki, ile eenghono odo ha longifa, ote ke ku pa “eenghono di dule dopaushitwe.” (2 Ovakorinto 4:7; Lukas 11:13) Eenghono odo otadi ke ku kwafela u efe po okulongifa oingangamifi nokukala u li “omunhu mupe,” oo e li metwokumwe nehalo laye. — Ovakolossi 3:9, 10.

3.  3. Yadeka omadiladilo oye nomadiladilo aKalunga. (Jesaja 55:9) Ote ke ku kwafela u ‘lundulule onghedi yoye yokudiladila,’ oyo tai ke ku kwafela u manguluke ko kokukala wa pikwa. (Ovaefeso 4:23) Omadiladilo aKalunga oku li mOmbiibeli. Onghee hano, osha fimana oku i lesha pandjikilile. (Epsalme 1:1-3) Vahapu ova mona ouwa eshi va kwafelwa va ude ko osho Ombiibeli tai hongo. (Oilonga 8:30, 31) Eendombwedi daJehova ohadi ningi eenghundafana dopaMbiibeli novanhu oshali. Naave ohatu ku shivi yo kokwoongala kwetu, oko hatu konakona osho Ombiibeli tai ti, nanghee hatu dulu okutula moilonga omahongo ayo monghalamwenyo yetu.

4.  4. Hoolola ookaume vawa. Eshi to kondjifa okweefa po okupikwa, ookaume otava dulu oku ku nwefa mo neenghono, kutya nee onawa, ile onai. (Omayeletumbulo 13:20) Kalunga okwa hala tu mone ookaume vawa mokati kaavo have mu longele, nokwa hala u mone ouwa moukaume wa tya ngaho. (Epsalme 119:63; Ovaroma 1:12) Hoolola yo nawa omalihafifo oye, molwaashi eshi to tale, to pwilikine, ile to lesha kombinga yovadani ovo ve li momalihafifo oye, kungaho oto endafana navo. Henuka keshe osho tashi nghundipaleke etokolotoko loye lokuninga osho shi li mondjila. — Epsalme 101:3; Amos 5:14.

 Ovafilippi 4:13: “Ohandi dulu okufinda onghalo keshe omolwaau ta pe nge eenghono.”

 Patrizia, wokoItaly, okwa ti: “Onda li ndi shii kutya kanda li hai shi dulu kwaame mwene oku efa po oingangamifi, onghee onda li nda ilikana opo Kalunga a kwafele nge. Okwa li a pa nge eenghono odo nda pumbwa.”

 Joseph Ehrenbogen okwa tekulwa monghalo ya nyika elongifo leenghono, naasho oshe mu ningifa a kale a pikwa komalodu, komakaya, kepangwe nokoheroin. Luhapu okwa li ha kala ta hale okufya omolwoku i longifa sha pitilila. Ovelishe imwe yOmbiibeli oya li ye mu kwafela a kale a tomhwa kutya ota dulu okulundulula. Lesha kombinga yondjokonona yaye moshitukulwa shi na oshipalanyole. “Onde lihonga okukala nde lifimaneka nokukala yo nda fimaneka ovakainhu.”

 Dmitry Korshunov Okwa mona oixuna omolwokushuna momalodu luhapu eshi ta kendabala oku a efa po. Tala okavidio ‘Kanda li nda hafela onghedi yange yokukalamwenyo,’ opo u mone osho she mu kwafela e a efe po.

 Ahowe. Ombiibeli oya popya ya ti: “Ovanhu ovo ve na oukolele inava pumbwa omuhakuli, ndele ovovo ashike tava vele.” (Mateus 9:12) Sha faafana, oshiputudilo shopombada sha U.S. National Institute on Drug Abuse osha ti: “Okupikwa koingangamifi omukifi wa kitakana neenghono. Opo omunhu a efe po oshinima osho he mu pika, otashi pula shihapu shihe fi ashike okukala e na ehalo nomalinyengotomheno mawa.” Oshoshili kutya ekwafo laKalunga oli na eenghono li dule la keshe oo a hala okukwafela. Oshoshili kutya vahapu ovo va efa po okukala va pikwa koingangamifi eshi va shikula omayele Ombiibeli, natango ova li va pumbwa ekwafo lopaunamiti. c Pashihopaenenwa, omulumenhu wedina Allen okwa ti: “Eshi nda li handi efa po omalodu, onda li ndi udite ouyehame udjuu palutu. Opo nee onda ka mona kutya onda pumbwa ekwafo lopaunamiti, nonande ohandi mono ekwafo lopamhepo.”

 Ahowe. Oshoshili kutya Ombiibeli oya popya kombinga yoalkoholi ya li hai longifwa okuhakula omaudu, ile okuloteka ouyahame waumwe oo ta hale okufya. (Omayeletumbulo 31:6; 1 Timoteus 5:23) Ndele ngaashi ashike omalodu haa ningi, oingangamifi oyo hai longifwa mokuloteka ouyahame, otai dulu okupika omunhu. Onghee hano, otashi pula okukala twa lungamena oshiponga osho tashi dulu okuholoka po, nokukala yo twa lungamena eepela odo hadi loteke ouyehame. — Omayeletumbulo 22:3.