OMIDO dinini opo da di ko, Roald naElsebeth, ovalihomboli ovo ve li mepupi lomido 40 nasha ova li tava hafele onghalamwenyo iwa moBergen, oshilando oshitivali mounene moNorway. Ova li hava kufa ombinga nouladi momalipyakidilo eongalo pamwe novana vavo, Isabel naFabian. Roald okwa kala omukulunhuongalo meongalo lavo, na Elsebeth omukokolindjila, ofimbo Isabel naFabian ova kala ovaudifi ovaladi.

MuSeptemba 2009, oukwaneumbo oo owa li wa tokola u ka udifile koshitukulwa she likalela oule woshivike. Onghee hano, Roald naElsebeth pamwe naFabian oo pefimbo opo a li e na omido 18, ova li va ya koNordkyn, oshitukulwa sha twala exwanga mefuta moshitukulwalongo shaFinnmark, okukoyelela ongonga yo-Arctic, lwokolundume elela lEdu. Ova li va udifila momukunda waKjøllefjord pamwe novamwameme novamwatate ovo navo va ka udifa koshitukulwa osho she likalela. Roald okwa ti: “Pehovelo loshivike osho, onda li nde lipandula eshi nda unganeka nawa oinima yange monghedi oyo ya kwafela nge ndi kufe ombinga moshilonga osho she likalekelwa oule woshivike.” Nonande Roald okwa li e lipandula oshivike osho, lwanima okwa ka kala vali te lipula noshinima shimwe. Oshike mbela sha li sha ningwa po?

Roald okwa ti: “Mario oo ta kokola ondjila moFinnmark okwa li e tu pula epulo inatu shi teelela ngeenge inatu hala okutembukila kodoolopa yedina Lakselv tu ka kwafele eongalo olo li na ovaudifi 23.” Roald okwa li a kumwa eshi a pulwa epulo olo ine shi teelela. Okwa ti: “Ame naElsebeth otwa li twa diladila oku ka longa apa pe na omhumbwe inene yovaudifi, ndele ongeenge nee ounona vetu va kulu nove li kuvo vene.” Ndele moule womafiku manini oo Roald a udifila moshitukulwa osho she likalela, okwa li a mona kutya ovanhu ova hala okulihonga kombinga yaJehova. Ova pumbwa ekwafo paife, ndele hakonima yefimbo. Okwa ti: “Epulo olo ola li tali ingaana momadiladilo ange nokanda li vali handi kofa omafiku onhumba.” Mario okwa li a twala Roald noukwaneumbo waye koLakselv osho shi li oshinano sheekilometa 240 lwaapo kolukadi laKjøllefjord. Okwa li a hala ovatalelipo ovo va ka tale vovene opo pe na eongalo olo linini.

Omukulunhuongalo umwe womovakulunhuongalo vavali wedina Andreas womeongalo lomuLakselv okwa li a ulikila ovatalelipo ovo omudingonoko nosho yo Olupale lOuhamba. Oilyo yeongalo olo oya li ye va hambelela nohamu noya li ya lombwela Roald naElsebeth kutya otashi ka kala shiwa ngeenge ova tembuka ve ke va kwafele moilonga yOuhamba. Andreas okwa li e va lombwela te limemesha kutya okwa unganeka nale opo Roald naFabian va ye komapulapulo oilonga. Mbela ovatalelipo ovo ova li tava ka ninga po shike?

Tete Fabian okwa li a nyamukula ta ti: “Inandi hala okutembukila ko oku.” Ka li a hala okufiya po ookaume kaye ovo a kula pamwe navo meongalo limwe noku ka kale mokadoolopa kanini. Shikwao vali, ka li a mana okulihongela okupangela omalusheno. Ndele eshi Isabel (oo a li e na omido 21) a pulwa kutya ye ota diladila ngahelipi shi na sha nokutembuka, okwa ti: “Osho osho naanaa nda kala nda hala okuninga!” Lwanima okwa ti yo: “Eshi nde shi diladila lwoikando onde ke lipula kutya, ‘Onda diladila ngoo mondjila? Itandi ka djuulukwa nande ookaume kange? Ngeenge onda kala ngoo meongalo letu omo ndi wete oinima tai ende nawa?’” Mbela Elsebeth okwa ti ngahelipi shi na sha neshivo olo? Okwa ti: “Onda li ndi udite kutya Jehova okwa pa oukwaneumbo wetu oshilonga, ndele ohandi lipula ngoo vali neumbo letu olo opo la wapekululwa noinima aishe oyo twe likongela moule weedula 25 da pita.”

Konima eshi oshivike shavo shetalelepo sha pwa ko, Roald noukwaneumbo waye ova shuna koBergen, ndele ova kala ashike tava diladila ovamwaxe Ovakriste vokuLakselv osho shi li kokule neekilometa 2 100 lwaapo. Elsebeth okwa ti: “Onda li nda ilikana lwoikando kuJehova nonda kala handi kwatafana nookaume ketu ovo twa li twa shakeneka mokulitumina omafano noimoniwa.” Roald okwa ti: “Osha li sha pula efimbo opo ndi tambule ko ediladilo lokutembuka. Onda li yo handi diladila shi na sha nongeenge ohatu ka dula ngoo okulifila oshisho. Onda li nda ilikana kuJehova luhapu nonda kundafana yo noukwaneumbo wange nosho yo novamwatate va pyokoka.” Fabian okwa ti: “Eshi nda diladila lwoikando kombinga yasho, onda li nda mona kutya kandi na etomheno la kola lokwaanya. Onda kala handi ilikana lwoikando kuJehova, nehalo lange lokutembuka ola enda tali kulu.” Ongahelipi shi na sha naIsabel? Okwa li te lilongekidile etembu mokuhovela okukokola ondjila modoolopa yavo. Konima yeemwedi 6 odo a kala ta kokola ondjila nokulongifa efimbo lihapu mokukonakona Ombibeli paumwene, okwa li e udite kutya ota dulu okutembuka.

Eshi oukwaneumbo oo wa li wa kulika ehalo loku ka longa oko ku na omhumbwe inene yovaudifi, owa li wa katuka eenghatu opo u hange elalakano lao. Roald okwa li ta hafele oilonga hai futu nawa, ndele okwa li a indila a pewe efudo lodula aishe. Ndele nande ongaho, omuyandji waye woilonga okwa li e mu pula a kale ha longo oivike ivali, naihamano pedu. Roald okwa ti: “Oyuuyemo yange oya ka shuna pedu neenghono ndele nande ongaho oya li ya henena oku tu kwafela.”

Elsebeth okwa ti: “Omushamane wange okwa li a pula nge ndi kendabale okukonga eumbo moLakselv, fye tu hiilife eumbo letu olo li li moBergen. Osha li sha pula efimbo neenghendabala, ndele otwa ka pondola. Lwanima, ounona navo ova ka mona oilonga yetatafiku, nohave tu kwafele okufuta omalweendo noikulya.”

Isabel okwa ti: “Molwaashi otwa tembukila modoolopa inini, osha li shidjuu okumona oilonga opo ndi lifile oshisho ndi li omukokolindjila. Ndele omafimbo amwe, omunhu oho kala wa fya ounye.” Eshi Isabel a kala nokutambula ko oilonga yopakafimbo oyo a li a mona lwoikando omuwoi momudo wotete, okwa li a dula okukala ha lande oipumbiwa yaye. Mbela Fabian osha li she mu endela ngahelipi? Okwa ti: “Opo ndi twikile neetundi  dange dokulideulila okupangela omalusheno, onda li ndi na okulonga ndi li omudeulwa. Osho onda li handi shi ningi moLakselv. Lwanima, onda li nda pita ekonakono lange nonda ka mona oilonga yetatafiku ndi li omupangeli womalusheno.”

Marelius nomukulukadi waye Kesia navo ova li va hala oku ka kwafela koshitukulwa oko ku na omhumbwe inene yovaudifi. Marelius oo paife e na omido 29 okwa ti: “Oipopiwa yoshoongalele shoshitukulwa nomapulaapulo oo haa ningwa po e na sha noukokolindjila okwa kwafela nge ndi diladile shi na sha nokutamununa mo oukalele wange.” Ndele Kesia oo paife e na omido 26 okwa li e wete shidjuu okutembuka nokufiya po ovapambele. Okwa ti: “Onda li nda tila okukala kokule novaholike vange.” Lwanima Marelius okwa ka longa efimbo li yadi opo a fute omukuli weumbo lavo. Okwa ti: “Eshi nda kala nokwiilikana luhapu nokupula Jehova e tu kwafele tu ninge omalunduluko, opo ashike twa ka dula okutembuka.” Tete, ova kala nokulongifa efimbo lavo lihapu mokukonakona Ombibeli. Opo nee, ovalihomboli ovo ova li va landifa po eumbo lavo, tava efa po oilonga, nomuAuguste 2011 ova tembukila koshilando Alta, kolundume laNorway. Opo va dule okulikwafa ve li ovakokolindjila, Marelius oha longo e li omuvaluli woimaliwa, na Kesia oha longo mofitola.

Ovalihomboli vamwe ve na omido 30 nasha, Knut naLisbeth, ova li ve linyengifwa komahokololo omo-Yearbook (embo lokomudo) avamwe ovo tava longo koitukulwa oko ku na omhumbwe inene yovaudifi vOuhamba. Lisbeth okwa ti: “Oimoniwa oyo oya diladilifa nge shi na sha noku ka udifa koshilongo shimwe, ashike onda li handi ongaonga omolwokulipula ngeenge omunhu wahamakasha ngaashi ame ota dulu ngoo okuninga ngaho.” Ndele nande ongaho, ova li va katuka eenghatu va hange elalakano lavo. Knut okwa ti: “Otwa li twa landifa po eumbo letu, ndele hatu tembukile keumbo lameme opo tuha longife oimaliwa ihapu. Otwa li twa tembukila keongalo lOshiingilisha moBergen oule womudo umwe opo tu tale kutya ngeno otashi ka kala ngahelipi ngeenge otwa tembukile koshitukulwa oko haku popiwa elaka loshinailongo, notwa ka kala hatu di meumbo laina yaLisbeth.” Konima yefimbo linini, Knut naLisbeth ova ka tokola okutembukila koshilongo shokokule, koUganda. Ashike ova li hava shuna koNorway eemwedi mbali momudo opo va ka longe. Osho oshe va kwafela va mone oshimaliwa sha wana opo va dule okulifila oshisho nova udife efimbo li yadi moUganda fiyo omudo wa pwa ko.

Mbela oinima oya ka endela ngahelipi ovaliyambi ovo? Roald okwa ti: “Otwa ka kala hatu kala pamwe efimbo lihapu tu li oukwaneumbo moshitukulwa osho she likalela, shi dulife eshi twa li moBergen. Oukwaneumbo wetu owa ka kala wa hangana. Oshi li yo enangeko noupuna okutala ounona vetu tava ningi exumokomesho lopamhepo.” Okwa ti yo: “Paife ihatu lipula vali unene noinima yopamaliko. Otwa mona kutya hayo mboli ya fimanenena.”

 Elsebeth okwa li a mona kutya okwa pumbwa okulihonga elaka limwe. Omolwashike mbela? Oshitukulwa omo mu na eongalo laLakselv osha kwatela mo omukunda waKarasjok, oo u li ondingandinga yaSami omo mu na eedalele dokoitukulwa yokolundume laNorway, Sweden, Finland naRussia. Onghee hano, opo Elsebeth a dule okuudifila ovakalimo ovo, okwa li a hovela okulihonga elaka lOshisami. Paife ota dulu okupopya novanhu velaka olo ta longifa oitya yopehovelo. Mbela ota hafele ngoo okulonga moshitukulwa osho shipe? Okwa popya nehafo a ti: “Ohandi ningi omakonakonombibeli a-6. Omo ashike nda hala okuudifila moshitukulwa omu.”

Fabian, oo e li omukokolindjila nomuyakuliongalo okwa ti kutya ye naIsabel ova kwafela ovanyasha vatatu vomido omulongo nasha meongalo lavo lipe, ovo va li va pumbwa okutuwa omukumo opo va kale hava kufa ombinga pauyadi momalipyakidilo eongalo. Ovanyasha ovo vatatu paife ohava kufa ombinga nouladi moukalele. Kakele kaasho, vavali vomuvo ova ninginifwa nova li va kufa oukwafelikokolindjila muMarsa 2012. Umwe womovanyasha oo a li a nghundipala pamhepo okwa pandula Fabian naIsabel eshi ve mu kwafela a kale vali a “pama pamhepo.” Fabian okwa ti: “Eshi omunyasha oo a popya ngaho, osha kuma neenghono omutima wange. Kashi hafifa tuu okukwafela umwe!” Isabel okwa ti: “Omhito ya tya ngaha oya kwafela nge lela ndi ‘makele, nokutala ouwa wOmwene apa u fike.’” (Eps. 34:9) Okwa ti yo: “Kakele kaasho, oshihafifa lela okuudifila koshitukulwa oku!”

Paife Marelius naKesia kave na oinima yopamaliko ihapu, ndele onghalamwenyo yavo oya punapala pamhepo. Eongalo lokuAlta oko va tembukila paife oli na ovaudifi 41. Marelius okwa ti: “Ngeenge handi diladila konakudiwa, otashi tu nge omukumo neenghono okutala nghee onghalamwenyo yetu ya lunduluka filufilu. Ohatu pandula Jehova eshi hatu dulu oku mu longela koshitukulwa oku tu li ovakokolindjila. Kape na vali oshilonga shimwe shihafifa shi dule eshi.” Kesia okwa ti vali: “Onde lihonga okukala nde lineekela filufilu muJehova, nokwa kala te tu file oshisho. Onda mona yo kutya okukala kokule novapambele okwa kwafela nge ndi kale nolupandu li na sha nefimbo olo twa li hatu kala pamwe. Fiyo onena inandi lipa nande oushima omolwetokolo olo twa ninga.”

Mbela Knut naLisbeth otave shi endifa ngahelipi moUganda? Knut okwa ti: “Osha pula nge efimbo lile opo ndi ike momudingonoko mupe nosho yo eputuko lamo. Nonande oha pe uya ngoo oupyakadi womeva, olusheno noudu womedimo, ohatu dulu okuninga omakonakonombibeli mahapu ngaashi hatu dulu.” Lisbeth okwa ti: “Ope na oitukulwa i li ashike oshinano shoule wominute 30 okudja apa hatu di inai udifilwa nande onale onghundana iwa. Ndele ngeenge twa ya ko ohatu hange ovanhu tava lesha Ombibeli notave tu pula tu va honge. Okuhonga ovanhu etumwalaka lOmbibeli ve lininipika ngaho ohashi hafifa kuhe na vali.”

Omuwiliki wetu Kristus Jesus ina hafa tuu eshi ta tale e li meulu nghee oilonga yokuudifa oyo a li a tota po tai longwa moitukulwa aishe younyuni kombada yedu! Ovapiya vaKalunga aveshe otava hafele okulonga nokudulika koshipango shaJesus nehalo liwa ‘shokuninga ovanhu aveshe ovalongwa.’ — Mat. 28:19, 20.