Inda koshikalimo

NATU HOPAENENENI EITAVELO LAVO | JOB

Jehova okwe mu velula kouyahame waye

Jehova okwe mu velula kouyahame waye

Okangudu kanini kovalumenhu ovo va li tava popi naJob oka tya filu. Oshinima osho sha li po tashi linyenge, omhepo ashike oyo ya li tai di kombuwa yaArabia. Job ka li e na oitya nomatumbulo molwaashi okwa li a lulilwa keemhata odo va li tava tu navakwao. Kala nee ngeno wa fa u mu wete ta tale noshipala sha lula ookaume kaye vatatu, Elifas, Bildad naZopa, a hala va tye sha. Ashike kava li tava dulu oku mu tala molwaashi ova li va handuka omolweendjovo dii odo ve mu ula. (Job 16:3) Ndele nande ongaho, Job okwa li a tokola toko okukala omudiinini.

Job okwa li a mona kutya oudiinini waye oo oshinima sha fimana kuye. Okwa li a kanifa oiniwe yaye, ovana vaye aveshe omulongo, ovashiinda nookaume kava li vali ve mu fimaneka noku mu yambidida nohauxuuninwa okwa ka vela. Oshipa shaye osha li sha laula koudu, sha kukuta nosha li tashi di otwila. Okwa li yo ta nyika nai. (Job 7:5; 19:17; 30:30) Oinima ii oyo ovalumenhu ovo vatatu va popya kombinga yaJob oya li ye mu handukifa neenghono. Okwa li a tokola toko okuulika kutya ke fi omukolokoshi ngaashi va li tava diladila. Eendjovo odo Job a li a popya xuuninwa oda li de va mweneka. Konima eshi va popya oinima ii kombinga yaJob efimbo lile, kava li vali va dula oku mu ula sha shii. Ashike Job okwa li e li natango mouyahame. Okwa li a pumbwa ekwafo.

Otu udite ko kutya omolwashike Job a li e na etaleko lii li na sha nonghalo omo a li. Okwa li a pumbwa ewiliko nosho yo epukululo. Okwa li a pumbwa omunhu te mu tu omukumo, te mu yambidida noku na ko nasha naye, oinima oyo ngeno ya li i na okuningwa kookaume kaye ovo vatatu. Ongahelipi to dulu okulididimika ngeenge ino mona ewiliko lasha nokutuwa omukumo? Mbela owa udifwa nai kovanhu ovo wa li to diladila kutya ovo ookaume koye? Ngeenge owa mona nghee Jehova Kalunga a li a kwafela omupiya waye Job nanghee Job a li e linyenga, otashi ke ku kwafela u lididimike nou mone ekwafo tali wapalele.

Omuyandjimayele omunaendunge nomunanghenda

Ehokololo laJob ola twikila ko vali noshinima shimwe shihokwifa. Opa li vali omunhu umwe a li popepi, omulumenhu wedina Elihu. Naye opo a li eshi ovalumenhu va li tava tu eemhata, ashike ye okwa li po ashike a mwena. Ashike ka li a hafela oinima aishe oyo a uda.

Elihu okwa li a handukila Job. Okwa li a uda nai eshi a mona Job “e litala omuyuki koshipala shaKalunga.” Ashike Elihu okwa li a udila onghenda Job, okwa li a mona nghee e udite, oushili waye nosho yo kutya okwa pumbwa omayele opahole nokuhekelekwa. Nomolwaasho Elihu ka li vali a dula okulididimikila ovalumenhu ovahekeleki ovanaipupulu ovo vatatu. Okwa uda nghee vali tava ula Job oinima ii, tava kendabala okunyona po eitavelo laye, okukala nefimaneko nosho yo oudiinini waye. Shi yahameka, ova li va popya oipupulu oyo ya li ya ningifa Kalunga a kale a fa ngeno omunhu mwii. Konima eshi Elihu a uda oinima aishe oyo, okwa li e udite kutya okwa pumbwa okupopya sha. — Job 32:2-4, 18.

Okwa ti: “Aame omunyasha, nye ovaxungu veenghwakutoka. Onghee hano nda mbadapala ndele nda tila oku mu hololela eshiivo lange.” Ashike ka li vali a dula okukala a mwena. Okwa twikila ko a ti: “Havaxungu ve nounongo nongaashi haava aveke va kulupa ve neendunge okushiiva ouyuki.” (Job 32:6, 9) Opo nee Elihu okwa popya oule wefimbo, opo a ulike kutya eendjovo odo odoshili. Okwa li a popya naJob monghedi ya yooloka ko kwaayo Elifas, Bildad naZopa va li va popya naye. Elihu okwa li a lombwela Job kutya ita ka popya oinima ii kombinga yaye ile a naipike onghalo yaye. Okwa li yo a fimaneka Job, te mu ifana kedina noku mu lombwela kutya ovalumenhu ovo kava li ve mu fimaneka. * Okwe mu lombwela nefimaneko a ti: “Job, pwilikina paife okupopya kwange.” — Job 33:1, 7; 34:7.

Elihu okwa li a tumbula Job kedina nokwa li a ungaunga naye nonghenda nopahole

Elihu okwa li a pa Job omayele mawa a ti: “Ove wa popya momatwi ange, . . . ‘Aame omukoshoki, inandi tauluka, ndihe noshipo, mwaame kamu nombedi. Taleni, Ye ota kongele nge eembedi dokuhandukila nge.’” Elihu okwa li a holola oupyakadi waJob eshi e mu pula a ti: “Oto shi tale osho sha yuka ndele to shi luku, ouyuki woye koshipala shaKalunga”? Elihu ka li a efa Job a kale e na etaleko lii. Omulumenhu oo okwa ti: “Moshinima osho ku li mondjila.” (Job 33:8-12; 35:2) Elihu okwa li e shii kutya Job okwa li a uda nai omolwoinima yaye oyo a kanifa nosho yo ookaume kaye ovanaipupulu ovo va li va ungaunga naye nai. Ashike Elihu okwa li a londwela Job a ti: “Lungama oudjuu wouyehame uhe ku hongaule okusheka.” — Job 36:18.

Elihu okwa li a divilika kutya Jehova oku na onghenda

Osho sha fimanenena, Elihu okwa li a popila Jehova Kalunga. Okwa popya shi na sha naasho a ti: “Kalunga oku li kokule nouhenakalunga, nOmunaenghono adishe oku li kokule nowii! . . . NOmunaenghono adishe ita endameke ouyuki.” (Job 34:10, 12) Elihu okwa li a kwafela Job a mone kutya Jehova oku na onghenda, molwaashi eshi Job a popya eendjovo dii di na sha naJehova, Jehova ine mu handukila. (Job 35:13-15) Ponhele Elihu e liningife a fa eshi omanyamukulo aeshe, okwa popya a ti: “Kalunga Oye omunene, hatu nyengwa oku mu shiiva.” — Job 36:26.

Nonande omayele oo okwa li a kwata moiti, Elihu okwa li e a yandja pahole. Okwa popya shi na sha neteelelo litunhula, kutya efiku limwe Jehova ota ka pa Job oukolele. Kalunga okwa popya shi na sha nomupiya waye omudiinini a ti: “Olutu laye tali ka fuluka vali eenghono dounyasha, ye ota shuna vali momafiku ounyasha waye.” Elihu okwa ulika yo kutya omunanghenda eshi a kala ta pe Job eemhito dokupopya, ponhele ashike yoku mu lombwela osho e na okuninga. Elihu okwa ti: “Popya, osheshi nehalo liwa nda hala ove u kale wa pewa ounongo.” (Job 33:25, 32) Ashike Job ina popya sha. Otashi dulika omayele opahole oo a li a pewa kuElihu e mu twa omukumo. Otashi dulika Job a li a lila eshi a didilika kutya Elihu oku na ko nasha naye.

Ohatu dulu okulihonga ko oilihongomwa ya fimana kovalumenhu ovo ovadiinini. KuElihu ohatu lihongo ko nghee hatu dulu okuyandja omayele nokuhekeleka ovo ve li moupyakadi. Kaume kashili oha lombwele omunhu opo e na ounghundi ile e mu londwele ofimbo ina ninga etokolo la kwata moiti olo tali ke mu etela oilanduliko ii. (Omayeletumbulo 27:6) Otwa hala okukala kaume e li ngaho, tu kale tu na onghenda nokuhekeleka ovo ve li moudjuu nonande otashi dulika va popye oinima ii ile inai diladilwa nawa. Ngeenge ofye hatu pewa omayele, otwa pumbwa okushikula oshihopaenenwa shaJob mokukala hatu pwilikine nelininipiko komayele, ponhele yoku a anya. Atusheni otwa pumbwa omayele nokupukululwa. Ohatu ke lixupifa ngeenge otwa kala hatu tula moilonga omayele oo hatu pewa. — Omayeletumbulo 4:13.

“Omwene a nyamukula Job mokafudaela”

Elihu okwa kala luhapu ta tumbula omhepo, oilemo, omingungumo nokashelu. Okwa popya shi na sha naJehova a ti: “Pwilikina, pwilikina endundumo londaka yaye.” Konima yokafimbo, okwa ka yukifa ‘komhepo inene.’ (Job 37:2, 9) Osha fa shi li ngaha kutya eshi Elihu a li ta popi naJob ova li ve wete nghee omhepo tai ende tai ningi ihapu. Xuuninwa, osha ka ninga oshikungulu shomhepo inene. Opo nee opa ka ningwa vali oshinima shimwe ombadilila. Jehova okwa hovela okupopya. — Job 38:1.

Diladila nee ngeno u li meetundi di na sha neshito, tadi hongwa kOmushiti weshito alishe!

Ngeenge hatu lesha embo laJob, ohatu mono epepelelo ngeenge hatu uya pomatukulwa aa matunhula omo Jehova ta popi naJob. Oshikungulu osho osha li sha fa eendjovo doshili tadi nyaneke pomutenya oipupulu yaElifas, Bildad naZopa. Na Jehova ina popya sha shi na sha novalumenhu ovo. Okwa li ta yandje elitulemo mo kuJob oye aeke, nokupukulula omupiya waye omuholike pahole ngaashi ashike xe ta pukulula omonamati.

Jehova okwa li e udite ko ouyehame waJob. Jehova okwa li e mu uditile oukwao wananghali ngaashi ashike ha kala e udite ngeenge ovana vaye ovaholike tava mono oixuna. (Jesaja 63:9; Sakaria 2:8) Jehova okwa li e shii kutya eshi Job ta popi ‘ehe neshiivo’ osha li tashi naipike onghalo yaye. Onghee Jehova okwa li a pukulula Job moku mu pula omapulo mahapu. Okwa hovela noku mu pula a ti: “Ove wa li peni, eshi nda shita edu? Lombwele nge, ngeenge u neshiivo.” Shi na sha noinima oyo ya shitwa pehovelo, “eenyofi dongula,” ovaengeli vaKalunga ova li va hafela eshito likumwifi. (Job 38:2, 4, 7) Ashike Job ka li a nongela oshinima osho.

Jehova ta popi okudja mokafudaela opo a pukulule Job pahole a lundulule okudiladila kwaye

Jehova okwa li e shii nawa oinima oyo a shita. Onghee hano, okwa li a lombwela Job oinima oyo ovanhu kunena ve i ninga oilongwa ngaashi oshilongwa shi na sha neshito [natural sciences] omo hamu lihongwa eenyofi neeplaneta, oinamufudo, edu, eenghono nosho tuu. Opo nee Jehova okwa tumbula oinamwenyo oyo ya li moshitukulwa omo hamu di Job ngaashi onghoshi, ekola, ekombo lokeemhunda, ondongi, ongobe, omho, onghambe, ekodi, onhwa, Behemoth (oludi leendjabameva) nosho yo Leviathan (la fa ongadu). Diladila nee ngeno u na oufembanghenda wokuhongwa kombinga yeshito kOmushiti weshito alishe! *

Okwa hongwa elininipiko nohole

Mbela oshitwa oshi li peni shi na sha noinima aishe oyo ya kundafanwa? Job okwa li a pumbwa elininipiko. Eshi a li ta ngongota kutya Kalunga oye te mu etele ouyahame, okwa li ashike te liyahameke ye mwene nokulikaleka kokule naXe omunahole. Jehova okwe mu pula lwoikando kutya okwa li peni eshi a shita oinima aishe itunhula nosho yo ngeenge ota dulu okupalula nokupangela oinima oyo ya shitwa kuKalunga. Ngeenge Job ka li ta dulu okupangela oinima oyo Jehova a shita, ongahelipi ta dulu okulombwela Omushiti osho e na okuninga po? Jehova okwa li e shii onghedi ya denga mbada i na sha naasho e na okuninga po e dulife osho Job e shii ile ta diladila.

Job ka li ta tu eemhata naJehova, te liyukipalifa ile te lipopile

Jehova okwa li a ulika kutya oku hole neenghono Job moinima aishe oyo a popya. Eshi a li ta tomhafana naJob okwa fa ashike a li ta ti: ‘Mumati wange, ngeenge onda dula okushita oinima aishe ei nohandi i file oshisho, mbela oto diladila ngoo kutya ohandi dopa oku ku fila oshisho? Mbela ohandi dulu ngoo oku ku ekelashi, handi ku kufa ounona voye, omaliko oye nosho yo oukolele woye? Mbela Haame handi dulu oku ku pa oinima aishe oyo wa kanifa noku ku velula?’

Job okwa li ashike a nyamukula Jehova oikando ivali. Ka li ta tu eemhata ile e lipopile. Elininipiko ola li le mu kwafela a mone kutya omunini neenghono noku livele ombedi omolweendjovo dii odo a popya. (Job 40:4, 5; 42:1-6) Otu wete kutya Job oku li oshihopaenenwa shiwa sheitavelo. Okwa kala e na eitavelo la kola muJehova nonande okwe lididimikila eenghalo adishe odo. Okwa tambula ko epukululo laJehova nokwa lundulula etaleko laye. Otashi dulika nafye twa pumbwa okulipula epulo eli kutya: ‘Mbela ondi na ngoo elininipiko olo tali kwafele nge ndi tambule ko epukululo nosho yo omayele?’ Atushe otwa pumbwa ekwafo olo. Ngeenge otwa kala hatu tambula ko epukululo, ohatu hopaenene eitavelo laJob.

“Nye inamu popya nge eendjovo da yuka”

Jehova okwa li a katuka onghatu opo a hekeleke omupiya waye Job. Jehova okwa lombwela Elifas shi na sha novahekeleki ovo ovanaipupulu a ti: “Ehandu lange le ku xwamena nookaume koye vavali yo. Shaashi nye inamu popya nge eendjovo da yuka ngaashi omupiya wange Job.” (Job 42:7) Diladila ashike keendjovo odo. Mbela Jehova okwa li ta ti eendjovo adishe da popiwa kovalumenhu ovo vatatu ka di fi doshili ile kutya keshe osho Job a popya oshi li mondjila? Hasho nandenande. * Ashike nande ongaho, opa li eyooloko linene pokati kaJob novalumenhu ovo ovanaipupulu. Job okwa li a wililwa po neenghono, a nyika oluhodi nokwa li a teka omukumo komapopyo ookaume kaye ovanaipupulu. Oshi shii okuudiwa ko eshi omafimbo amwe a popya eendjovo da tumhakana. Ndele Elifas nookaume kaye vavali kava li va wililwa po. Ova popya oinima ihe fi okupwilikinwa molwaashi ova li ve na ounhwa nokava li ve na eitavelo muKalunga. Kava li ashike va udifa nai omulumenhu oo ehe na ondjo, ndele eshi sha li shi nyemateka unene oshosho kutya osho va popya osha ningifa ovanhu va diladile kutya Kalunga omukwanyanya nomunawii.

Onghee oshi fi okuudiwa ko eshi Jehova a li a pula ovalumenhu ovo va yandje omayambo ondilo. Ova li ve na okuyandja omayambo eengobe deemhedi heyali nosho yo eedi heyali. PaMhango oyo Kalunga a li a pa Ovaisrael okupitila muMoses, ongobe yomhedi oyo ya li hai yambwa eyambo komupristeri omukulunhu ngeenge okwa nyono enyono olo la etela oshiwana ashishe omupya. (Leviticus 4:3) Ongobe yomhedi oyo ya li i na ondilo moinamwenyo aishe oyo ya li hai yambwa paMhango oyo Jehova a li a pa Ovaisrael. Osho sha li sha fimana, Jehova okwe va lombwela kutya ota ka tambula ko ashike omayambo avo ngeenge Job okwa ilikana ponhele yavo. * (Job 42:8) Osho kasha li tuu sha hekeleka Job eshi a mona kutya Kalunga ine mu pa ombedi nokwa mona kutya omuyuki!

“Omupiya wange Job ne mu ilikanene.” — Job 42:8

Jehova okwa li e na elineekelo kutya Job ota ka ninga osho e mu lombwela a ninge, okudimina po ovalumenhu ovo va li ve mu udifa nai neenghono. Ashike Job ka li a udifa nai Xe womeulu. (Job 42:9) Job okwa li a ulika kutya omudiinini kuJehova okupitila meenghatu daye. Jehova okwa li e mu nangeka noupuna omolwokudulika kwaye.

“Jehova omunalukeno”

Jehova okwa li a udila Job ‘olukeno nonghenda.’ (Jakob 5:11) Ngahelipi mbela? Jehova okwa li a velula Job. Diladila ashike nghee Job a li e udite eshi olutu laye la ‘fuluka ounyasha’ ngaashi ashike Elihu e mu lombwela! Oukwaneumbo waye nosho yo ookaume kaye ova li ve mu pa ekwafo olo a li a pumbwa. Jehova okwa li yo e mu pa omaliko aye, e dule lwomapa avali aa a li e na. Jehova okwa li a ninga po shike shi na sha novana vaJob ovo va fya, ovo ve mu ehameka neenghono? Job nomukulukadi waye ova li va hekelekwa eshi va li va mona natango ounona ve li omulongo. Jehova okwa li yo a weda ko kokukalamwenyo kwaJob. Job okwa wedelwa ko eedula 140 nokwa mona oludalo laye olutine. “Opo nee Job a fya a kulupa nokukuta okukalamwenyo.” (Job 42:10-17) MOparadisa, Job nomukulukadi waye otava ka hangana noukwaneumbo waye, mwa kwatelwa ovana omulongo ovo va li va fya omolweponokelo laSatana. — Johannes 5:28, 29.

Omolwashike Jehova a nangeka noupuna Job? Ombiibeli oya ti: “Omwa uda shi na sha nelididimiko laJob.” (Jakob 5:11) Job okwe lididimikila eenghalo dihapu didjuu neenghono. Oshitya ‘elididimiko’ otashi ulike kutya Job okwa pita meenghalo didjuu shihe fi ashike okuxupa momashongo. Okwa dula okulididimika molwaashi okwa li e na eitavelo la kola noku hole Jehova. Ponhele yokukala a handuka, okwa li a dimina po, nokuli naavo ve mu ninga nai. Ka li a kanifa eteelelo, naasho a li a lenga unene ouyuki waye kuJehova. — Job 27:5.

Keshe umwe womufye okwa pumbwa elididimiko. Ohatu dulu okukala noushili kutya Satana okwa hala tu teke omukumo ngaashi a li a ningila Job. Ashike ngeenge otwa kala tu na eitavelo la kola, tu va lininipiki, hatu dimine po nehalo liwa notwa tokola toko okukala ovadiinini, ohatu ka kala hatu yandje elitulemo keteelelo letu litunhula. (Ovaheberi 10:36) Satana ota ka fya ohoni ngeenge otwa kala tu va diinini ngaashi Job, na Jehova ota ka kala a hafa neenghono molwaashi oku tu hole.

^ okat. 9 Elifas, Bildad naZopa ova lombwela Job oinima ihapu, oyo ya kwata omatukulwa omuwoi omOmbiibeli, ashike meendjovo odo kape na nande oumwe a tumbula Job kedina.

^ okat. 19 Omafimbo amwe eshi Jehova a li ta popi naJob okwa popya ashike oinima inai fatuka nosho yo monghedi yopaitevo. (Tala oshihopaenenwa muJob 41:1, 7, 8, 19-21.) Kashi na nee mbudi kutya Jehova okwa li ta popi oinima inai fatuka ile opaitevo, elalakano laye okukwafela Job a kale a fimaneka neenghono Omushiti waye.

^ okat. 25 Omuyapostoli Paulus lwanima okwa ka tofa eendjovo odo da li da popiwa kuElifas. (Job 5:13; 1 Ovakorinto 3:19) Eendjovo odo da popiwa kuElifas odoshili, ashike kada li tadi longo kuJob.

^ okat. 26 Kape na oumbangi tau ulike kutya Job okwa li a pulwa a yambe eyambo la faafana omolwomukulukadi waye.