Inda koshikalimo

Omaxunganeko opaMessias otaa holola ngoo kutya Jesus oye Messias?

Omaxunganeko opaMessias otaa holola ngoo kutya Jesus oye Messias?

Enyamukulo lopaMbiibeli

 Heeno. Eshi Jesus a li kombada yedu, okwa li a wanifilwa omaxunganeko e na sha “naMessias Omuwiliki, NW” oo a li taka kala “Omukulili wounyuni.” (Daniel 9:25; 1 Johannes 4:14) Jesus okwa li a wanifilwa omaxunganeko opaMessias nokuli nokonima eshi a fya. — Epsalme 110:1; Oilonga 2:34-36.

 Outumbulilo “Messias” owa hala okutya ngahelipi?

 Oshitya shOshiheberi Mashiach (Messias) nosho yo shOshigreka Khristos (Kristus) aishe otai ti “Omuvaekwa.” Onghee hano, “Jesus Kristus” otashi ti “Jesus Omuvaekwa,” ile “Jesus Messias.”

 Pefimbo lOmbiibeli, ovanhu ova li ha vavaekwa tava tilwa omaadi pokati komutwe ngeenge tava pewa oufembanghenda wonhumba we likalekelwa. (Leviticus 8:12; 1 Samuel 16:13) Kalunga oye a vaeka Jesus a ninge Messias, nokwe mu pa ondodo ya kula noye likalekelwa. (Oilonga 2:36) Onghee hano, ponhele Kalunga a vaeke Jesus nomaadi, okwe mu vaekwa nomhepo iyapuki. — Mateus 3:16.

 Mbela omaxunganeko opaMessias otaa dulu okuwanifilwa ovanhu ve dulife pu umwe?

 Ahowe. Ngaashi ashike omanyala haa holola omunhu umwe, omaxunganeko opaMbiibeli okwa wanifilwa ashike Messias ile Kristus. Onghee hano, Ombiibeli oya londwela kutya “otaku ka holoka ookristus novaprofeti ovanaipupulu notava ka longa oikumwifilonga ihapu opo va pukife nokuli novahoololwa.” — Mateus 24:24.

 Mbela Messias ota ka holoka monakwiiwa?

 Ahowe. Ombiibeli oya xunganeka kutya Messias otaka dja mepata lohamba yaIsrael, David. (Epsalme 89:3, 4) Onghee hano, epata lOvajuda omo mwa dja David ka li po vali, tashi dulika la fila muJerusalem mo 70 O.P eshi etangakwaita laRoma la hanauna po oshilando osho. a Okudja opo, kape na omunhu a li a dula okuufa kutya okwa dja mepata laDavid. Mepingafano naasho, kape na omunhu a li ta dulu okupatana kutya Jesus ina dja mepata laDavid molwaashi pefimbo opo a li kombada yedu ooxekulululwa ova li momwenyo. — Mateus 22:41-46.

 MOmbiibeli omu na omaxunganeko angapi e na sha naMessias?

 Itatu dulu okuvalula omaxunganeko aeshe e na sha naMessias. Pashihopaenenwa, onghedi yokuvalula omaxunganeko e na sha naMessias otashi dulika i kale ya yoolokafana. MuJesaja 53:2-7 omwa popiwa omaxunganeko onhumba e na sha naMessias. Vamwe otashi dulika va tale ko ouyelele oo u li exunganeko limwe, ofimbo tashi dulika vamwe va kale ve wete kutya omaxunganeko a yoolokafana.

 Omaxunganeko amwe opaMessias oo a li a wanifilwa Jesus

Exunganeko

Omo tali hangwa

Ewanifo

Oludalo laAbraham

Genesis 22:17, 18

Mateus 1:1

Okwa dja mepata lomonamati waAbraham, Isak

Genesis 17:19

Mateus 1:2

A dalwa mepata laJuda lOvaisrael

Genesis 49:10

Mateus 1:1, 3

A dja mepata lohamba David

Jesaja 9:7

Mateus 1:1

A dalwa kokakadona

Jesaja 7:14

Mateus 1:18, 22, 23

A dalelwa muBetlehem

Mika 5:2

Mateus 2:1, 5, 6

Otaka ifanwa Immanuel b

Jesaja 7:14

Mateus 1:21-23

Okwa hovela nonghalamwenyo i li paunafangwa

Jesaja 53:2

Lukas 2:7

Ounona vanini ova dipawa konima yedalo laye

Jeremia 31:15

Mateus 2:16-18

Okwa ifanwa mo muEgipiti

Hosea 11:1

Mateus 2:13-15

Okwa ifanwa Omunasaret c

Jesaja 11:1

Mateus 2:23

Otaka tetekelwa komutumwa

Malakia 3:1

Mateus 11:7-10

A vaekwa e li Messias mo 29 O.P. d

Daniel 9:25

Mateus 3:13-17

Kalunga okwe mu ifana omona waye

Epsalme 2:7

Oilonga 13:33, 34

Okwa longa nouladi mongulu yaKalunga

Epsalme 69:9

Johannes 2:13-17

Okwa li omuudifi wonghundana iwa

Jesaja 61:1

Lukas 4:16-21

Okwa pashula omesho ovanhu vomoshitukulwa shaGalilea omo a udifila

Jesaja 9:1, 2

Mateus 4:13-16

Okwa longa oikumwifilonga ya fa yaMoses

Deuteronomion 18:15

Oilonga 2:22

Okwa li ha popi omadiladilo aKalunga ngaashi Moses

Deuteronomion 18:18, 19

Johannes 12:49

Okwa velula ovanaudu vahapu

Jesaja 53:4

Mateus 8:16, 17

Ina yukifa elitulemo kuye mwene

Jesaja 42:2

Mateus 12:17, 19

Okwa li a ulikila ovanhu olukeno ovo va li tava vele

Jesaja 42:3

Mateus 12:9-20; Markus 6:34

Okwa ulika kutya Kalunga omuyuki

Jesaja 42:1, 4

Mateus 12:17-20

Okwa li omuyandjimayele a denga mbada

Jesaja 9:6, 7

Johannes 6:68

Okwa li ha udifa kombinga yedina laJehova

Epsalme 22:22

Johannes 17:6

Okwa li ha longifa omafaneko

Epsalme 78:2

Mateus 13:34, 35

Omuwiliki

Daniel 9:25

Mateus 23:10

Vahapu kava li ve mu itavela

Jesaja 53:1

Johannes 12:37, 38

Emanya lepundukifo

Jesaja 8:14, 15

Mateus 21:42-44

Okwa li a ekelwashi kovanhu

Epsalme 118:22, 23

Oilonga 4:10, 11

Okwa tondwa epwanga ile tu tye ehe na eshi a ninga

Epsalme 69:4

Johannes 15:24, 25

Okwa ya muJerusalem a londa kokandongi

Sakaria 9:9

Mateus 21:4-9

A hambelelwa kounona

Epsalme 8:2

Mateus 21:15, 16

Okwe uya medina laJehova

Epsalme 118:26

Johannes 12:12, 13

A kengelelwa kukaume kaye omulineekelwa

Epsalme 41:9

Johannes 13:18

Naku mu kengelela okwa li taka pewa oisilveri 30 e

Sakaria 11:12, 13

Mateus 26:14-16; 27:3-10

Ookaume vaye ova li tave ke mu fiya po

Sakaria 13:7

Mateus 26:31, 56

Eendombwedi doipupulu oda li de mu lundila

Epsalme 35:11

Mateus 26:59-61

Okwa kala a mwena eshi ta lundilwa

Jesaja 53:7

Mateus 27:12-14

Okwe liyandja

Jesaja 50:6

Mateus 26:67; 27:27, 30

Okwa dengwa komutwe

Mika 5:1

Markus 15:19

Okwa dengwa nonyanya

Jesaja 50:6

Johannes 19:1

Ina faduka po ovo va li tave mu hepeke

Jesaja 50:6

Johannes 18:22, 23

Ovapangeli ova twa ondubo naye

Epsalme 2:2

Lukas 23:10-12

Omaoko neemhadi daye oda valelwa komuti

Epsalme 22:16

Mateus 27:35; Johannes 20:25

Ova umbila elwakani laye oshihoololifo

Epsalme 22:18

Johannes 19:23, 24

A valelwa pamwe novakolokoshi

Jesaja 53:12

Mateus 27:38

A shekwa nokutukwa

Epsalme 22:7, 8

Mateus 27:39-43

A mona oixuna omolwovalunde

Jesaja 53:5, 6

1 Petrus 2:23-25

Okwa li ta monika a fa a efiwa kuKalunga

Epsalme 22:1

Markus 15:34

Okwa pewa oshikunwa shilula nomaviinyu a lumbakanifwa onyango

Epsalme 69:21

Mateus 27:34

A kwatwa kenota ofimbo ina fya

Epsalme 22:15

Johannes 19:28, 29

A yandja omhepo yaye kuKalunga

Epsalme 31:5

Lukas 23:46

A yandja omwenyo waye

Jesaja 53:12

Markus 15:37

A yandja ekulilo olo la kufa po oulunde

Jesaja 53:12

Mateus 20:28

Omakipa aye inaa teka

Epsalme 34:20

Johannes 19:31-33, 36

A tuwa

Sakaria 12:10

Johannes 19:33-35, 37

A pakwa pamwe noipuna

Jesaja 53:9

Mateus 27:57-60

A nyumunwa koufi

Epsalme 16:10

Oilonga 2:29-31

Naku mu kengelela a pingenwa po

Epsalme 109:8

Oilonga 1:15-20

A kala omutumba kolulyo laKalunga

Epsalme 110:1

Oilonga 2:34-36

a O-Cyclopedia yaMcClintock naStrong oya ti: “Epata lOvajuda ola xula po eshi Jerusalem sha hanaunwa po, ashike oko la li nale ofimbo osho inashi ningwa.”

b Edina Immanuel mOshiheberi otali ti “Kalunga pamwe nafye,” tali holola onghandangala oyo Jesus ta dana e li Messias. Okukala po kwaJesus noilonga yaye kombada yedu, okwa ulika kutya Kalunga oku li pamwe novapiya vaye. — Lukas 2:27-32; 7:12-16.

c Outumbulilo “Omunasaret” otaku ti owa dja koshitya shOshiheberi netser, osho tashi ti “oshitutumine.”

d Opo u mone ouyelele u na sha nomudo 29 O.P. omo mwa holoka Messias, tala oshitukulwa “Nghee exunganeko laDaniel la xunganeka okuuya kwaMessias.”

e Nonande exunganeko olo otali hangwa membo laSakaria, omushangi wOmbiibeli Mateus okwa ti ‘oda popiwa komuxunganeki Jeremia.’ (Mateus 27:9) Osha fa shi li ngaha kutya embo laJeremia omafimbo amwe ola li hali kala lotete moshitukulwa shOmishangwa odo hadi ifanwa ‘Omaxunganeko.’ (Lukas 24:44) Mateus otashi dulika a longifa “Jeremia” opo a ulike komambo aeshe omaxunganeko mwa kwatelwa embo laSakaria.