Omaxunganeko opaMessias otaa holola ngoo kutya Jesus oye Messias?
Enyamukulo lopaMbiibeli
Heeno. Eshi Jesus a li kombada yedu, okwa li a wanifilwa omaxunganeko e na sha “naMessias Omuwiliki, NW” oo a li taka kala “Omukulili wounyuni.” (Daniel 9:25; 1 Johannes 4:14) Jesus okwa li a wanifilwa omaxunganeko opaMessias nokuli nokonima eshi a fya. — Epsalme 110:1; Oilonga 2:34-36.
Outumbulilo “Messias” owa hala okutya ngahelipi?
Oshitya shOshiheberi Mashiach (Messias) nosho yo shOshigreka Khristos (Kristus) aishe otai ti “Omuvaekwa.” Onghee hano, “Jesus Kristus” otashi ti “Jesus Omuvaekwa,” ile “Jesus Messias.”
Pefimbo lOmbiibeli, ovanhu ova li ha vavaekwa tava tilwa omaadi pokati komutwe ngeenge tava pewa oufembanghenda wonhumba we likalekelwa. (Leviticus 8:12; 1 Samuel 16:13) Kalunga oye a vaeka Jesus a ninge Messias, nokwe mu pa ondodo ya kula noye likalekelwa. (Oilonga 2:36) Onghee hano, ponhele Kalunga a vaeke Jesus nomaadi, okwe mu vaekwa nomhepo iyapuki. — Mateus 3:16.
Mbela omaxunganeko opaMessias otaa dulu okuwanifilwa ovanhu ve dulife pu umwe?
Ahowe. Ngaashi ashike omanyala haa holola omunhu umwe, omaxunganeko opaMbiibeli okwa wanifilwa ashike Messias ile Kristus. Onghee hano, Ombiibeli oya londwela kutya “otaku ka holoka ookristus novaprofeti ovanaipupulu notava ka longa oikumwifilonga ihapu opo va pukife nokuli novahoololwa.” — Mateus 24:24.
Mbela Messias ota ka holoka monakwiiwa?
Ahowe. Ombiibeli oya xunganeka kutya Messias otaka dja mepata lohamba yaIsrael, David. (Epsalme 89:3, 4) Onghee hano, epata lOvajuda omo mwa dja David ka li po vali, tashi dulika la fila muJerusalem mo 70 O.P eshi etangakwaita laRoma la hanauna po oshilando osho. a Okudja opo, kape na omunhu a li a dula okuufa kutya okwa dja mepata laDavid. Mepingafano naasho, kape na omunhu a li ta dulu okupatana kutya Jesus ina dja mepata laDavid molwaashi pefimbo opo a li kombada yedu ooxekulululwa ova li momwenyo. — Mateus 22:41-46.
MOmbiibeli omu na omaxunganeko angapi e na sha naMessias?
Itatu dulu okuvalula omaxunganeko aeshe e na sha naMessias. Pashihopaenenwa, onghedi yokuvalula omaxunganeko e na sha naMessias otashi dulika i kale ya yoolokafana. MuJesaja 53:2-7 omwa popiwa omaxunganeko onhumba e na sha naMessias. Vamwe otashi dulika va tale ko ouyelele oo u li exunganeko limwe, ofimbo tashi dulika vamwe va kale ve wete kutya omaxunganeko a yoolokafana.
Omaxunganeko amwe opaMessias oo a li a wanifilwa Jesus
Exunganeko |
Omo tali hangwa |
Ewanifo |
---|---|---|
Oludalo laAbraham |
||
Okwa dja mepata lomonamati waAbraham, Isak |
||
A dalwa mepata laJuda lOvaisrael |
||
A dja mepata lohamba David |
Jesaja 9:7 |
|
A dalwa kokakadona |
Jesaja 7:14 |
|
A dalelwa muBetlehem |
Mika 5:2 |
|
Otaka ifanwa Immanuel b |
Jesaja 7:14 |
|
Okwa hovela nonghalamwenyo i li paunafangwa |
Jesaja 53:2 |
|
Ounona vanini ova dipawa konima yedalo laye |
Jeremia 31:15 |
|
Okwa ifanwa mo muEgipiti |
Hosea 11:1 |
|
Okwa ifanwa Omunasaret c |
Jesaja 11:1 |
|
Otaka tetekelwa komutumwa |
Malakia 3:1 |
|
A vaekwa e li Messias mo 29 O.P. d |
Daniel 9:25 |
|
Kalunga okwe mu ifana omona waye |
Epsalme 2:7 |
|
Okwa longa nouladi mongulu yaKalunga |
Epsalme 69:9 |
|
Okwa li omuudifi wonghundana iwa |
Jesaja 61:1 |
|
Okwa pashula omesho ovanhu vomoshitukulwa shaGalilea omo a udifila |
Jesaja 9:1, 2 |
|
Okwa longa oikumwifilonga ya fa yaMoses |
||
Okwa li ha popi omadiladilo aKalunga ngaashi Moses |
||
Okwa velula ovanaudu vahapu |
Jesaja 53:4 |
|
Ina yukifa elitulemo kuye mwene |
Jesaja 42:2 |
|
Okwa li a ulikila ovanhu olukeno ovo va li tava vele |
Jesaja 42:3 |
|
Okwa ulika kutya Kalunga omuyuki |
Jesaja 42:1, 4 |
|
Okwa li omuyandjimayele a denga mbada |
Jesaja 9:6, 7 |
|
Okwa li ha udifa kombinga yedina laJehova |
Epsalme 22:22 |
|
Okwa li ha longifa omafaneko |
Epsalme 78:2 |
|
Omuwiliki |
Daniel 9:25 |
|
Vahapu kava li ve mu itavela |
Jesaja 53:1 |
|
Emanya lepundukifo |
Jesaja 8:14, 15 |
|
Okwa li a ekelwashi kovanhu |
Epsalme 118:22, 23 |
|
Okwa tondwa epwanga ile tu tye ehe na eshi a ninga |
Epsalme 69:4 |
|
Okwa ya muJerusalem a londa kokandongi |
Sakaria 9:9 |
|
A hambelelwa kounona |
Epsalme 8:2 |
|
Okwe uya medina laJehova |
Epsalme 118:26 |
|
A kengelelwa kukaume kaye omulineekelwa |
Epsalme 41:9 |
|
Naku mu kengelela okwa li taka pewa oisilveri 30 e |
Sakaria 11:12, 13 |
|
Ookaume vaye ova li tave ke mu fiya po |
Sakaria 13:7 |
|
Eendombwedi doipupulu oda li de mu lundila |
Epsalme 35:11 |
|
Okwa kala a mwena eshi ta lundilwa |
Jesaja 53:7 |
|
Okwe liyandja |
Jesaja 50:6 |
|
Okwa dengwa komutwe |
Mika 5:1 |
|
Okwa dengwa nonyanya |
Jesaja 50:6 |
|
Ina faduka po ovo va li tave mu hepeke |
Jesaja 50:6 |
|
Ovapangeli ova twa ondubo naye |
Epsalme 2:2 |
|
Omaoko neemhadi daye oda valelwa komuti |
Epsalme 22:16 |
|
Ova umbila elwakani laye oshihoololifo |
Epsalme 22:18 |
|
A valelwa pamwe novakolokoshi |
Jesaja 53:12 |
|
A shekwa nokutukwa |
Epsalme 22:7, 8 |
|
A mona oixuna omolwovalunde |
Jesaja 53:5, 6 |
|
Okwa li ta monika a fa a efiwa kuKalunga |
Epsalme 22:1 |
|
Okwa pewa oshikunwa shilula nomaviinyu a lumbakanifwa onyango |
Epsalme 69:21 |
|
A kwatwa kenota ofimbo ina fya |
Epsalme 22:15 |
|
A yandja omhepo yaye kuKalunga |
Epsalme 31:5 |
|
A yandja omwenyo waye |
Jesaja 53:12 |
|
A yandja ekulilo olo la kufa po oulunde |
Jesaja 53:12 |
|
Omakipa aye inaa teka |
Epsalme 34:20 |
|
A tuwa |
Sakaria 12:10 |
|
A pakwa pamwe noipuna |
Jesaja 53:9 |
|
A nyumunwa koufi |
Epsalme 16:10 |
|
Naku mu kengelela a pingenwa po |
Epsalme 109:8 |
|
A kala omutumba kolulyo laKalunga |
Epsalme 110:1 |
a O-Cyclopedia yaMcClintock naStrong oya ti: “Epata lOvajuda ola xula po eshi Jerusalem sha hanaunwa po, ashike oko la li nale ofimbo osho inashi ningwa.”
b Edina Immanuel mOshiheberi otali ti “Kalunga pamwe nafye,” tali holola onghandangala oyo Jesus ta dana e li Messias. Okukala po kwaJesus noilonga yaye kombada yedu, okwa ulika kutya Kalunga oku li pamwe novapiya vaye. — Lukas 2:27-32; 7:12-16.
c Outumbulilo “Omunasaret” otaku ti owa dja koshitya shOshiheberi netser, osho tashi ti “oshitutumine.”
d Opo u mone ouyelele u na sha nomudo 29 O.P. omo mwa holoka Messias, tala oshitukulwa “Nghee exunganeko laDaniel la xunganeka okuuya kwaMessias.”
e Nonande exunganeko olo otali hangwa membo laSakaria, omushangi wOmbiibeli Mateus okwa ti ‘oda popiwa komuxunganeki Jeremia.’ (Mateus 27:9) Osha fa shi li ngaha kutya embo laJeremia omafimbo amwe ola li hali kala lotete moshitukulwa shOmishangwa odo hadi ifanwa ‘Omaxunganeko.’ (Lukas 24:44) Mateus otashi dulika a longifa “Jeremia” opo a ulike komambo aeshe omaxunganeko mwa kwatelwa embo laSakaria.