Jesus ag mỹ tó ja: “povo ag tỹ jagnẽ kato vãsãnsãn ke vẽ, pãꞌi krẽm ke ag tỹ pãꞌi ũ krẽm ke ag to jũnh ke vẽ,” he mũ. “Ga tỹ ragrag ke jagy tỹ hẽn ri ke han ke vẽ gé, ẽn kã. Kỹ vẽjẽn tóg tũꞌ henh ke mũ gé. Vẽnh kaga kórég vỹ vẽnh vinven ke mũ, ẽn kã sir.” (Lucas 21:10, 11) Impressão digital ẽg mỹ ven tĩ, ũ nẽ ti tũ ti. Tag hẽn ri ke Jesus nén tó ja ẽn ag tỹ ẽg mỹ vinven tĩ, ‘Topẽ Pãꞌi vỹ kakó nĩ ha’. Kurã ẽn kã, nén ũ ẽn ag tỹ hẽn ri kenh ke mũ vã, ẽmã kar ki. Nén ũ tag ag tỹ ũri hẽn ri ke nĩ hãn? Mũ nỹ ve jé:

1. POVO AG TỸ JAGNẼ KATO VÃSÃNSÃN MŨ

Prỹg tỹ 1914 kã, povo ag kar tóg jagnẽ kato vãsãnsãn mũ. Tag pi tỹ hẽn ri ke nĩ vã— Primeira Guerra Mundial ti. Ũ tỹ vẽnh kãme ag to kãmén fã ag vỹ ke tĩ, prỹg tỹ 1914 ti vỹ kórég kãfór nĩ ẽprã ke ag mỹ. Ẽn kã povo ag tóg jagnẽ kãgtén mũ, tanque tỹ guerra tỹ, avião tỹ bomba jẽnẽ tĩ ag tỹ, mokó mág ag tỹ, gás kórég ag tỹ, kar mokó ũ ag tỹ. Tag pãte, Segunda Guerra Mundial kãmĩ, bomba atômica ag tóg vẽnh vinven mũ. Prỹg tỹ 1914 ke kar, vẽnh kãgtén mág e tỹ hẽn ri ke nỹtĩgtĩ.

2. GA TỸ RAGRAG KE TỸ HẼN RI KE HAN TĨ

Vẽnh rá ũ a vỹ ẽg mỹ kãmén tĩ, prỹg kar ki ga tỹ ragrag ke tỹ hẽn ri ke tĩ. Ag tỹ “nén ũ e kókén kãn tĩ”. Serviço Geológico tỹ Estados Unidos ẽg mỹ ven tĩ, “prỹg tỹ 1900 ke kar hẽn ri ke mũn ga tỹ ragrag ke 16 han ke mũ, prỹg kar ki”. Ũn pipir ag vỹ ke tĩ, ẽg jo ke ag tỹ ragrag ke tỹ hẽn ri ke han ja nĩgtĩ. Hã ra ũri ẽg tỹ ag to ki kanhrãn kãfór tĩ, ga tỹ ragrag ke jagy kãfór tỹ hẽn ri ke tĩ. Kar tag tugnĩn ũn e tãvĩ tỹ kãgter tĩ.

3. VẼJẼN TÓG TŨ KE TĨ

Ũri ga kar mĩ povo ag tỹ jagnẽ kato vãsãnsãn mũ kar pãꞌi ag kórég nĩ kar ũn e tỹ jãnkymy tũ nỹtĩ, pãꞌi ag pi ki kanhró nỹtĩ agricultura tỹ rĩr há han tĩ, nén ũ tag ag tugrĩn, ũn e ag pi vẽjẽn nỹtĩ. Prỹg tỹ 2018 kã Programa Mundial de Alimentos ũn ag mỹ tóg: “Ẽmã kar ki ũn ag tỹ 821  milhão ag tỹ kókĩnkĩr nỹtĩ kãmĩ, ũn ag tỹ 124  milhão ag tỹ kókĩnkĩr kã tãvĩ nỹtĩ”. Prỹg kar ki gĩr ag tỹ 3,1 milhão ag tỹ kãgter tĩ, ag pi vẽjẽn há nỹtĩn kỹ. Prỹg tỹ 2011 kã gĩr tỹ kãgter ja ag kãmĩ ẽmã kar mĩ gĩr ag kuju kãgter mũ, fag pi vẽjẽn há nỹtĩn kỹ.

4. ẼMÃ KAR KI VẼNH KAGA KÓRÉG AG VỸ NỸTĨ

Organização Mundial da Saúde tóg: “Prỹg tỹ 2001 ke kar vẽnh kaga kórég e vỹ nỹtĩgtĩ. Vẽnh kaga si ag tỹ— cólera ti, peste ti kar febre amarela ti— tóg vẽnh vinven mãn mũ. Kar vẽnh kaga tãg tỹ vẽnh vinven mũ. Ũn e ag tỹ gripe nỹtĩ .— SARS ti[vẽnh kaga tỹ hãm hãm ke], MERS ti[vẽnh kaga hãm hãm ke Oriente Médio tá], Ebola kar Zika ke gé”. Tẽg tỹ tĩ, pandemia tỹ covid-19 tỹ hẽn ri ké. Jérĩn mỹ cientista ag kar médico ag tỹ nén ũ e to kanhrãnrãn mũ, ag pi vẽnh kaga kar tỹ tũꞌ ke tĩ.

5. ŨN AG TỸ ẼMÃ KAR KI TOPẼ VĨ TO KÃMÉN TĨ

Jesus vỹ ẽg mỹ tó ja nén ũꞌ ũ tỹ hẽn ri kenh ke mũ vã to: “Kỹ nação kar vỹ, vẽnh vĩ sér ẽn mẽnh mũ, ga kar mĩ hã, kỹ ag tóg, Topẽ tỹ tỹ ẽg pãꞌi nĩnh ke ẽn mẽnh mũ. Ag tỹ mẽ kãn kỹ kurã tỹ ẽgno vẽ sir”. (Mateus 24:14) Jérĩn mỹ ũri ẽmã kar ki vỹ nén ũ jagy ag tỹ hẽn ri ke tĩ, ũn ag tỹ 8 milhão ag kãfór tĩ vỹ Topẽ Pãꞌi vĩ sér to kãmén nỹtĩ. Ẽmã ag tỹ 240 kãfór kar vẽnh vĩ ag tỹ 1.000 kãfór ke gé. Tag pi hã re kã hẽn ri ke ja nĩ ver, ẽprã ke ag mỹ.

Jesus tỹ nén tó ja ag tỹ ũri hãn ri ke tĩ. Ne tugnĩn tag vỹ há nĩ, ẽg mỹ? Jesus vỹ ke tĩ tugnĩn: “Ãjag tỹ inh kãtĩg mãn ke kurã ki kanhró nỹtĩ ti. Ãjag tỹ sỹ ãjag mỹ nén tó ja ẽn ve kỹ inh kãtĩg ke tóg kakó tãvĩ tĩ ha”. — Lucas 21:31.

Nén ũ ẽn ag Jesus ẽg mỹ tó ja kar Topẽ Vĩ Rá kã ki tỹ rán kỹ nĩ gé vỹ ẽg kanhrãnrãn tĩ, 1914 kã Topẽ Pãi tỹ kanhkã tỹ sir. b Prỹg tỹ 1914 kã Jesus tóg tỹ pãꞌi vẽsỹ han mũ Topẽ Pãꞌi ki. (Salmo 2:2, 4, 6-9) Kãnhmar Topẽ Pãꞌi ga tỹ rĩr ke mũ, ti tỹ ẽprã ke pãꞌi ag tỹ tũꞌ kenh kar ti tỹ ga vẽsỹ ẽmã sĩnvĩ han ke mũ, kỹ ũn ag tỹ rĩr krỹg ja tũ ẽn venh ke mũ.

Nén ũ ag tỹ Jesus tỹ ẽg kanhrãnrãn ja Pai-Nosso ki, kãnhmar ag tỹ hẽn ri kenh ke mũ: “Ẽg jé kãnhmar ã tỹ tỹ ẽg pãꞌi nĩ vé. Vẽnh kar jé ã tỹ nén to jykrén mũ ẽn han sór, ga tá ke kar, ag jé kanhkã tá ke kar ag ri ke han”. (Mateus 6:10) Prỹg tỹ 1914 ke kar Topẽ Pãꞌi ne hyn han mũ? Kar Topẽ Pãꞌi ga tỹ rĩr ke mũ ne hẽn ri kenh ke mũ?