DISOLO YINA KELE NA LUTITI YA ZULU | MUTINDU BIBLIA ME GULUKAKA
Biblia Me Bebaka Ve
KIGONSA: Bantu yina sonikaka Biblia ti bayina salaka bakopi * na yo sonikaka yo ntete-ntete na bapapirusi mpi na bampusu ya bambisi. (2 Timoteo 4:13) Inki mutindu bima yai tulaka Biblia na kigonsa?
Bapapirusi ke pasukaka, ke katukaka mukubu, mpi ke kumaka pete-pete nswalu. Richard Parkinson ti Stephen Quirke, bantu ya ke longukaka bima ya ntama ya Ezipte, ke tuba nde: “Papie lenda beba, mpi yo lenda niukumuka mpi kukuma mfututu. Kana bo bumba rulo kisika mosi buna, yo lenda bwa lubungi to kubeba, mpi kana bo zika yo, bampuku to baniama lenda dia yo, mingi-mingi bafurmi ya mpembe.” Bapapirusi ya nkaka ya bo zwaka, bo tulaka yo na nsemo ya ngolo to na nganda, ata mpidina yo bebaka kaka nswalu.
Bampusu ya bambisi vandaka kuzinga mingi kuluta bapapirusi, kansi yo mpi vandaka kubeba kana bo sadila yo mbote ve to kana bo tula yo na bisika yina tiya, madidi, to nsemo vandaka mingi. * Baniama mpi vandaka kudia yo. Yo yina, mukanda mosi (Everyday Writing in the Graeco-Roman East) ke tuba sambu na mikanda ya bo me sonikaka na ntangu ya ntama nde “yo me gulukaka mingi ve.” Yo yina, kana Biblia bebaka, nsangu na yo mpi zolaka kuvila.
MUTINDU BIBLIA GULUKAKA: Nsiku ya Bayuda vandaka kulomba konso ntotila na ‘kusonika sambu na yandi mosi Nsiku yai na mukanda mosi.’ Nsiku yango vandaka mikanda tanu ya ntete ya Biblia. (Kulonga 17:18) Diaka, bantu yina vandaka kusala bakopi ya Biblia sonikaka baminiskri mingi kibeni, yo yina na mvu-nkama ya ntete ya ntangu na beto bantu monaka Masonuku na basinagoga ya Izraele ya mvimba mpi nkutu tii na Masedonia! (Luka 4:16, 17; Bisalu 17:11) Inki mutindu bamaniskri ya nkaka ya ntama kibeni me gulukaka tii bubu yai?
Bamaniskri ya bo ke bingaka Barulo ya Nzadi-Mungwa ya Kufwa salaka bamvu-nkama mingi na mabungu ya ntoto ya bo tulaka na matadi na bisika ya kuyuma
Muntu mosi ya mayele ya ke longukaka Kuwakana ya Mpa, Philip Comfort, ke tuba nde: “Yo zabanaka nde Bayuda vandaka kutula barulo ya Masonuku na mabungu sambu na kutanina yo.” Yo ke monana nde Bakristu landaka kikalulu yina. Yo yina bantu me monaka bamaniskri ya Biblia ya nkaka ya ntete na mabungu ya ntoto, na ba armware ti na mabulu ya matadi, mpi na bisika ya kuyuma.
MBUMA YINA YO ME BUTAKA: Bitini mingi ya bamaniskri ya Biblia kele tii bubu yai. Ya nkaka me salaka bamvula kuluta 2 000. Kele ve ti masonama ya nkaka ya ntama yina kele ti bamaniskri mingi mpi ya me zingaka mingi mutindu yai.
^ par. 3 Papirusi kele kima mosi ya bo vandaka kusonika na zulu na yo, yina bo vandaka kusala na mwa-nti ya ke vandaka na masa ya bo ke bingaka mpi papirusi.
^ par. 5 Mu mbandu, mambu ya bo tulaka diboko yina monisaka nde États-Unis me baka kimpwanza, bo sonikaka yo na mpusu ya mbisi. Bubu yai, na nima ya bamvula kiteso ya 250, mpusu ya mbisi yango bebaka mpi yo kumaka mpasi na kutanga mambu yango.
Nge Lenda Sepela Mpi Ti
NZOZULU YA NKENGI
Bo Sengumunaka Kima ya Mbalu na Kisika ya Mvindu
Kitini ya papirusi ya Rylands yina kele ti Evanzile ya Yoane kele maniskri ya kuluta ntama ya Masonuku ya Kigreki ya Bukristu yina bo me sengumunaka.
NZOZULU YA NKENGI
Kima Mosi ya Mbalu Yina Bumbamaka na Nsungi ya Bamvu-Nkama
Longuka mutindu bo sengumunaka mbalula ya ntama yina me zabanaka ya ndinga Géorgien.
