Bai pa asuntu

IMITA SES FÉ | JONATAN

‘Ka ten nada ki ta inpidi Jeová’

‘Ka ten nada ki ta inpidi Jeová’

 Imajina un grupu di trópas, ki sta más pa frenti pa proteje ses kunpanheru, na un lugar séku, izoladu i xeiu di rótxa. Di rapenti, kes trópa filisteu ta odja un kuza interesanti na kel lugar la: dôs ómi israelita sakédu di manera ki ta da pa odja-s klaru na kel otu ladu. Kel-li ta da kes trópa grasa i es ta fika diskansadu pamodi es ta atxa ma kes ómi ka pode faze-s nada. Dja dura ki filisteus sta ta kontrola israelitas. Kes israelita nen ka ta konsigi mola ses feraménta di trabadja txon si kes filisteu ka djuda-s. Pur isu kes trópa israelita kuazi ka tene arma di géra. Inda más, kes-li é sô dôs ómi! Sikrê es staba ku txeu arma, kuzê ki es ta konsigiba faze? Kes filisteu txoma-s ku trósa: ‘Nhos subi ti nos i nu ta da nhos un bon lison!’ — 1 Samuel 13:19-​23; 14:11, 12.

 Má, é kes dôs ómi israelita ki staba pa da kes filisteu un bon lison. Kes dôs israelita dixi di undi ki es staba i dipôs es kumesa ta subi pa undi ki filisteus staba. Kel rótxa éra txeu inklinadu ki es tinha ki subi ku mô na txon, má simé es kontinua ta subi pa es bai dirétu kes filisteu! (1 Samuel 14:13) Gósi, kes filisteu ta konsigiba odja ma kel ómi ki staba pa frenti tinha arma i se skuderu staba se tras. Má sô es dôs ta ben lutaba kóntra tudu kes trópa filisteu? Kel ómi ki staba pa frenti staba dodu?

 El ka staba dodu, el tinha txeu fé. Se nómi éra Jonatan i se stória ti inda ta inxina sérvus di Deus txeu. Nbóra nu ka ta partisipa na géra, simé nu pode prende txeu ku koraji di Jonatan, ku se lialdadi i ku sakrifisius ki el faze pa otus. Nu meste kes kualidadi li pa nu pode ten un fé fórti. — Isaías 2:4; Mateus 26:51, 52.

El éra un fidju lial i un trópa korajozu

 Pa nu ntende pamodi ki Jonatan bai ataka kes filisteu, nu meste konxe se stória. Jonatan éra fidju más bédju di kel primeru rei di Israel, Saul. Kantu ki Saul skodjedu pa ser rei, Jonatan dja staba grandi. Talvês el tinha uns 20 anu ô más. Ta parse ma Jonatan éra txeu amigu di se pai pamodi txeu bês Saul ta kontaba el sobri kuzas ki el sta pensaba faze. Na kel ténpu la, Jonatan ta konxeba se pai ka sô pa kes kuza sima se bunitéza, altura i se koraji na géra, má tanbê pa kes kuza más inportanti sima se fé i umildadi. Jonatan ta konsigiba ntende pamodi ki Jeová skodje Saul pa ser rei. Ti proféta Samuel fla ma ka tinha ningen sima Saul na kel téra! — 1 Samuel 9:​1, 2, 21; 10:20-​24; 20:2.

 Talvês Jonatan ta atxaba ma éra un ónra bai pa géra djuntu ku se pai, ki éra líder na kes géra kóntra kes inimigu di povu di Jeová. Kes géra ka éra sima kes briga di nasons di gósi. Kel bês, Jeová skodje nason di Israel pa leba se nómi i kes nason ki ta adoraba deuzis falsu ta staba sénpri ta ataka-s. Kes filisteu, ki ta adoraba deuzis sima Dagon, sénpri ta tentaba kontrola kel povu ki Jeová skodje ô ti kaba ku es.

 Pur isu, pa ómis sima Jonatan, géra éra un manera di es mostra ses lialdadi pa Jeová. I Jeová abênsua sforsu di Jonatan. Poku ténpu dipôs ki Saul bira rei, el skodje Jonatan pa ser líder di 1000 trópa. Jonatan éra ses líder kantu es ataka trópas filisteu na Jeba. Kes trópa di Jonatan kuazi ka tinha arma, má simé ku ajuda di Jeová, es ganha géra. Nton, kes filisteu djunta un grupu grandi di trópa. Medu toma kónta di txeu di kes trópa di Saul. Alguns fuji i sukundi i otus muda pa ladu di filisteus! Má koraji di Jonatan mante sénpri kel mê. — 1 Samuel 13:​2-7; 14:21.

 Na kel dia, ki nu pâpia di el na komésu di kel artigu li, Jonatan disidi sai sô el ku se skuderu. Timenti es ba ta txiga más pértu di Mikmás, na undi ki kel grupu di trópa di frenti staba, Jonatan konta se skuderu kal ki éra se planu: Es ta fikaba sakédu di manera ki ta da pa odjaba es klaru. Si kes filisteu dizafiaba es pa luta, kel-la éra un sinal ma Jeová ta djudaba es. Kel skuderu seta lógu, talvês pamodi kes palavra di Jonatan ki da-l txeu forsa: ‘Ka ten nada ki ta inpidi Jeová di salva, sikrê é ku txeu ô ku poku.’ (1 Samuel 14:​6-​10) Kuzê ki el krê flaba?

 Ta fika klaru ma Jonatan konxeba se Deus dretu. Di sertéza, el sabia ma na pasadu, Jeová djuda se povu ganha kes inimigu ki éra mutu más txeu ki es. Alguns bês, ti El uza sô un algen pa ganha géra. (Juízes 3:​31; 4:​1-​23; 16:23-​30) Nton Jonatan sabia ma ki ta kontaba ka éra nen forsa, nen arma di géra, nen kantu trópa ki povu di Jeová tinha, má ki ta kontaba éra ses fé. Ku fé, Jonatan dexa Jeová disidi si el ku se skuderu devia ataka kes filisteu. El skodje un sinal pa Jeová mostra-l si el ta konkordaba ku el. Kantu ki el odja ma Jeová staba ku el, el avansa sen medu.

 Odja dôs kuza di fé di Jonatan. Primeru, el tinha txeu ruspetu pa se Deus, Jeová. El sabia ma kel Deus Tudu-Poderozu ka ta dipende di forsa di ómi pa el pode faze se vontadi, má Jeová ta fika filís óras ki el ta uza se sérvus fiel. (2 Crónicas 16:9) Sugundu, Jonatan dexa Jeová mostra-l klaru si el ta konkordaba ku el, antis di el aji. Oji, nu ka ta spéra ma Jeová ta da-nu algun sinal pa nu pode ten sertéza ma el sta di akordu ku kel ki nu krê faze. Nu ten Palavra di Deus interu na nos mô, nton nu tene tudu kel ki nu meste pa nu sabe kal ki é vontadi di Deus. (2 Timóteo 3:​16, 17) Nu ta studa Bíblia dretu antis di nu toma disizons inportanti? Si nu faze si, nu ta mostra ma nu ta da valor pa vontadi di Deus más di ki di nos, sima Jonatan faze.

 Nton, Jonatan ku se skuderu subi na rótxa dirétu kes filisteu. Kantu ki kes filisteu da kónta ma kes ómi staba ta ataka-s mê, es manda alguns ómi pa ba luta ku kes dôs israelita. Kes filisteu tinha vantaji pamodi es éra mutu más txeu i es staba di riba. Nton, es ta konsigiba kaba ku es faxi. Má Jonatan ba ta finka se arma na un trópa tras di kel otu. I dipôs se skuderu ta kababa di mata-s. Na poku ténpu, kes dôs ómi kaba ku 20 trópa filisteu! I Jeová faze más. Nu ta lé kel-li: ‘Nton, medu spadja na meiu di kes trópa na kanpu i na meiu di tudu kes ki staba na kel grupu más pa frenti, i ti kes trópa ki ta atakaba fika ku txeu medu. Téra kumesa ta treme i dipôs un medu grandi ki ben di Deus toma kónta di es.’ — 1 Samuel 14:15.

Jonatan foi líder di un ataki di dôs ómi kóntra un grupu di txeu trópa tudu armadu

 Saul ku se ómis konsigi odja di lonji ma filisteus staba tudu trapadjadu i ma medu dja tomaba kónta di es. Kes filisteu ti kumesa ta ataka kunpanheru! (1 Samuel 14:16, 20) Kes israelita fitxa koraji i es ataka-s. Talvês es uza kes arma di kes filisteu ki dja staba mortu. Jeová da-s un vitória grandi na kel dia. I Jeová ka muda désdi kes ténpu. Si nu mostra fé, sima kel di Jonatan ku se skuderu, nunka nu ka ta rapende pamodi nu kunfia na Jeová. — Malaquias 3:6; Romanos 10:11.

‘El aji djuntu ku Deus’

 Kel vitória li ka foi un kuza sábi pa Saul sima el foi pa Jonatan. Saul dja daba uns éru gravi. El ka obi ku Samuel ki éra proféta skodjedu pa Jeová. Samuel tanbê éra un levita i éra el ki devia ofereseba un sakrifisiu, má Saul oferese-l na se lugar. Kantu Samuel txiga, el fla Saul ma se reinu ka ta duraba txeu pamodi el ka obi ku Deus. Dipôs, antis di Saul manda se trópas pa géra, el pô-s ta faze kel juramentu li, ki mostra falta di sabedoria: ‘Kel ómi ki kume algun kuza antis di bóka noti i antis di N vinga di nhas inimigu, ta ser maldisuadu!’ — 1 Samuel 13:10-​14; 14:24.

 Kes palavra di Saul li mostra ma dja el kumesaba ta muda pa piór. Kel ómi umildi, ki ta amaba Jeová, gósi staba ta bira un algen ki ta pensaba sô na se kabésa i na se dizeju di ten más puder i rikéza? I dipôs, Jeová nunka ka fla ma kes trópa devia faze un juramentu sen pé sen kabésa, sima kel ki Saul poi kes trópa korajozu ta faze. I kes palavra ki Saul fla: ‘Antis di N vinga di nhas inimigu’? Es ka ta mostra ma Saul ta pensaba ma kel géra éra sô pamodi el? El staba ta skese ma kuza más inportanti éra justisa di Jeová envês di se dizeju di vingansa, glória i vitória?

 Jonatan ka sabia nada sobri kel juramentu li. El staba uma kansadu pamodi kel géra, pur isu el mete se pó na un bokadu di mel i el sprimenta un bokadinhu. Kel óra, el torna ganha forsa. Nton se trópas fla-l di kel juramentu ki se pai faze sobri ka kume nada. Jonatan fla: ‘Nha pai traze un grandi prubléma pa Israel. Nhos odja modi ki N torna ganha forsa pamodi N sprimenta un bokadinhu di kel mel li. Ta sérba mutu más midjór si oji, povu kumeba avontádi kes kuza ki es toma di ses inimigu! Asi kel matansa di filisteus ta sérba inda más txeu.’ (1 Samuel 14:25-30) El tinha razon. Jonatan éra un fidju lial, má kel-li ka krê fla ma el ta konkordaba di odju fitxadu ku tudu kuza ki se pai ta flaba ô fazeba. El ganha ruspetu di otus pamodi el tinha kel manera di pensa ikilibradu li.

 Kantu Saul fika ta sabe ma Jonatan ka obi ku kel juramentu, el kontinua ku pé finkadu i el ka rekonhese ma kel órdi ki el da, ka ta fazeba sentidu. Envês di kel-li, el ta atxaba ma se fidju devia móre! Jonatan ka fika ta diskuti nen el ka pidi pa el ten péna di el. Se respósta ta dexa-nu dimiradu. Sen pensa na se kabésa, el fla : ‘Ale-m li, prontu pa móre!’ Má kes israelita fla: ‘Si é Jonatan, ki traze kel vitória grandi li pa Israel, pamodi ki el debe móre? Nen pa ka tenta! Sima é sértu ma Jeová sta bibu, nen un fiu di se kabélu ka ta kai na txon, pamodi oji el aji djuntu ku Deus.’ Kuzê ki kontise? Saul odja ma es tinha razon. Kel stória ta kontinua ta fla: ‘Nton povu libra Jonatan, i el ka móre.’ — 1 Samuel 14:43-​45.

‘Ale-m li, prontu pa móre!’

 Jonatan éra korajozu, el ta trabadjaba duru i el ka ta pensaba sô na se kabésa. Pur isu, el faze un bon nómi pa se kabésa. Kel-li djuda-l kantu el staba na prigu. Nos tanbê nu debe pensa na ki nómi ki nu sta ta faze tudu dia pa nos kabésa. Bíblia ta fla ma un bon nómi ten txeu valor. (Eclesiastes 7:1) Si nu faze sima Jonatan i nu sforsa pa nu faze un bon nómi pa Jeová, kel-li ta ser sima un tizoru ki ten txeu valor.

Situason di Saul bira kada bês más piór

 Sikrê ku kes fadja di Saul, Jonatan kontinua ta luta ku lialdadi djuntu ku se pai timenti anu ba ta pasa. É difísil imajina modi ki el xinti tristi kantu el odja se pai ta dizenvolve un manera di ser orgulhozu i dizobidienti. Situason di se pai ba ta bira kada bês más piór i Jonatan ka podia faze nada pa inpidi kel-la.

 Prubléma txiga se limiti kantu Jeová fla Saul pa el luta kóntra kes amalekita. Es éra un povu mau dimás ki Jeová fla na ténpu di Muizés ma el ta distruíba es tudu. (Êxodo 17:14) Jeová fla Saul pa distrui tudu ses animal i pa el mata ses rei ki txomaba Agagi. Saul ganha kel géra i di sertéza Jonatan staba ta luta ku koraji djuntu ku el, móda el ta fazeba sénpri. Má Saul faze izatamenti kel ki Jeová fla-l pa el ka faze. El dexa Agagi bibu i el ka distrui ses kuza i ses animal. Nton proféta Samuel fla-l kel últimu julgamentu ki Jeová faze-l: ‘Dja ki bu ka seta palavra di Jeová, el tanbê el ka sta seta-u más pa bu ser rei.’ — 1 Samuel 15:​2, 3, 9, 10, 23.

 Poku ténpu dipôs, Jeová tra se spritu santu di Saul. Saul fika sen kel orientason ki Jeová ta daba el ku amor, pur isu el bira un algen di maré, un óra ta daba el ataki di raiba i otu óra ta daba el txeu medu. Éra sima si un spritu mau ki ta binha di Deus fika na lugar di kel spritu bon. (1 Samuel 16:14; 18:10-​12) Fórti kuza duedu pa Jonatan, óras ki el ta odjaba ma se pai, ki antis éra un bon ómi, muda txeu si! Má simé, Jonatan nunka ka dizisti di sirbi Jeová ku lialdadi. El faze se midjór pa djuda se pai. Alguns bês, ti el pâpia ku el di manera klaru i dirétu. Má Jonatan konsentra prinsipalmenti na se Deus i Pai Jeová, ki nunka ka ta muda. — 1 Samuel 19:​4, 5.

 Dja bu kustuma odja un algen ki bu ta ama, sima pur izénplu un algen di bu família, muda txeu pa piór? Kel-li pode duê txeu. Izénplu di Jonatan ta lenbra-nu di kuzê ki un skritor di Salmo skrebe: ‘Sikrê nha pai ku nha mai bandona-m, Jeová ta resebe-m.’ (Salmo 27:10) Jeová é lial. El ta kuida di bo tanbê i el ta ser kel midjór Pai ki bu pode ten, sikrê pesoas inperfetu diziludi-u.

 Talvês Jonatan fika ta sabe ma Jeová ka kria pa Saul ser rei más. Modi ki el reaji? El fika ta pensa na ki tipu di rei ki el podia sérba? El fika ku speransa ma el podia konpo alguns di kes kuza mariadu ki se pai faze i ma el ta sérba un izénplu midjór di un rei lial i obidienti? Nu ka sabe kuzê ki Jonatan pensa. Sô nu sabe ma kes kuza li ka kontise. Kel-li krê fla ma Jeová bandona kel ómi fiel li? É klaru ki nau. Envês di kel-li, el uza Jonatan pa ser un di kes midjór izénplu, ki nu ta atxa na Bíblia interu, di un amizadi lial! Un artigu sobri Jonatan, ki ta sai dipôs, ta ben pâpia sobri kel amizadi li.