Wĩ na woni mwaũ ĩũlũ Matukũ 21, Mwei wa 12, 2012, ala andũ aingĩ maneethĩĩtwe mayasya kana kũkeethĩwa na moalyũku nthĩ yonthe? Kwosana na kĩla ũneteele, nũtonya kwĩthĩwa ũneewie mũyo, ũkatũlĩka ngoo, kana ũkalea kwendeew’a. W’o ũsu ũnaĩ wathani ũngĩ ũte wa w’o ĩũlũ wa mũminũkĩlyo?

Nata ĩũlũ wa “mũminũkĩlyo wa nthĩ” ũla ũeleetw’e Mbivilianĩ? (Mathayo 24:3, King James Version) Andũ amwe nĩmakĩaa mayona nthĩ ĩkavĩvw’a. Angĩ nĩmethĩawa na wendi wa kwona kĩla kĩkekĩka mũminũkĩlyonĩ wa nthĩ. Namo aingĩ nĩmanoiw’e nĩ kũtinda mayĩwa mũminũkĩlyo wa nthĩ wĩ vakuvĩ. Ĩndĩ, yo nĩvatonyeka mũminũkĩlyo wa nthĩ ũkethĩwa ne ũndũ ũte wa w’o?

Nũtonya kũsengw’a nĩ maũndũ ala Mbivilia ĩmanyĩasya ĩũlũ wa mũminũkĩlyo wa nthĩ. Mbivilia nĩwetete nĩkĩ twaĩle kweteela mũminũkĩlyo, o na nĩyĩeleetye kana amwe no mambĩĩe kũnoa nũndũ wa kweteela mũminũkĩlyo ĩvinda yĩasa. Nĩtũũkũthokya ũkwate mosũngĩo ma makũlyo amwe ala andũ aingĩ makũlasya ĩũlũ wa mũminũkĩlyo wa nthĩ.

ŨSŨNGĨO WA MBIVILIA: ‘Ngai ambĩlĩlye myambĩlĩlyo ya nthĩ, nĩ kana ndĩkathingithĩke tene na tene.’ —SAVULI 104:5.

Nthĩ ndĩkaanangwa na mwaki kana kĩndũ o na kĩva. Vandũ va ũu, Mbivilia ĩmanyĩasya kana nthĩ ĩno nĩyo wĩkalo wa andũ wa tene na tene. Savuli 37:29 yaĩtye: “Ala alũngalu makatiĩwa nthĩ, na makatũa vo kũvika tene na tene.”—Savuli 115:16; Isaia 45:18.

Ĩtina wa Ngai kũmba nthĩ, aisye kana ‘yaĩ nzeo mũno,’ na ũmũnthĩ ethĩawa na woni o ũsu. (Mwambĩlĩlyo 1:31) Vandũ va kwananga nthĩ, Ngai e na mũvango wa “kũmananga ala manangaa nthĩ” na aimĩsũvĩa ndĩkaanangwe tene na tene.—Ũvuan’yo 11:18.

Ĩndĩ no wĩthĩwe na ĩkũlyo ĩũlũ wa ĩandĩko ya 2 Vetelo 3:7. Mũsoa ũsu waĩtye: ‘Matu ala me vo yu, na nthĩ siĩwe mwaki.’ Ũu nĩ kwonany’a kana nthĩ ĩkavĩvw’a? Mavinda amwe Mbivilia nĩtũmĩaa ndeto “matu,” “nthĩ,” na “mwaki” kwa nzĩa ya ngelekany’o. Kwa ngelekany’o, ndeto “nthĩ” yĩthĩawa ĩtũmĩĩtwe kwonany’a andũ ĩandĩkonĩ ya Mwambĩlĩlyo 11:1 yĩla yaĩtye: “Nthĩ yonthe yaĩ ya kĩthyomo kĩmwe.”

O nayo mĩsoa ĩla ĩthyũlũlũkĩte ĩandĩko ya 2 Vetelo 3:7 yĩonany’a kana matu, nthĩ, na mwaki iwetetwe kwa nzĩa ya ngelekany’o. Mũsoa wa 5 na wa 6 nũkonanĩtye na ũndũ kweekĩkie ĩvinda ya Mbua ya Kĩw’ũ Kingĩ ya ĩvinda ya Noa. Ĩvindanĩ yĩu, nthĩ ya tene nĩyaanangiwe, ĩndĩ nthĩ ĩno twĩkalaa ndyaanangwa. Vandũ va ũu, “nthĩ” ĩla Mbivilia yaĩtye nĩyaanangiwe ĩvinda ya Mbua ya Kĩw’ũ Kingĩ nĩ andũ ala maĩ ang’endu. (Mwambĩlĩlyo 6:11) O na ĩngĩ “matu” ala maanangiwe, nĩ andũ ala masumbĩkĩte nthĩ ĩsu ya andũ ang’endu. O ta ũu, ĩandĩko ya 2 Vetelo 3:7 nĩyathanĩte kana andũ athũku makaanangwa vyũ vamwe na silikalĩ ila imasumbĩkĩte, o tondũ mwaki wanangaa kĩndũ vyũ.

ŨSŨNGĨO WA MBIVILIA: ‘Nthĩ nĩnĩũvĩta, na wendi wayo: ĩndĩ ũla wĩkaa kwenda kwa Ngai ekalaa tene na tene.’—1 YOANA 2:17.

“Nthĩ” ĩla ĩkavĩta ti nthĩ ĩno twĩkalaa, ĩndĩ nĩ andũ ala mwĩkalĩle woo ũtosanaa na kwenda kwa Ngai. O tondũ ndakĩtalĩ ũtilaa wimbu wa mũndũ ũla ũwaĩte kanza na kũũveta nĩ kana atangĩĩe thayũ wake, now’o Ngai ‘ũkaveta’ andũ ala athũku na ũu ũituma ala aseo matanĩa thayũ ĩũlũ wa nthĩ. (Savuli 37:9) Kwa nzĩa ĩsu, “mũminũkĩlyo wa nthĩ” nĩ ũndũ mũseo.

Woni mũseo ta ũsu ĩũlũ wa “mũminũkĩlyo wa nthĩ” nĩwonanĩtw’e nĩ Mbivilia ila itũmĩĩte ndeto ta “wĩanĩu wa ĩvinda yĩĩ” kana “mũminũkĩlyo wa walany’o wa maũndũ.” (Mathayo 24:3; New World Translation) Nũndũ nthĩ ndĩkanangwa na ve andũ makatangĩĩwa, ũu wĩonany’a kana kũkeethĩwa na mwambĩlĩlyo wa walany’o mweũ wa maũndũ. O na Mbivilia nĩwetete ĩũlũ wa “ĩvinda yĩla yũkĩte.”—Luka 18:30.

Yesũ eetie ĩvinda yĩu yũkĩte ĩvinda ya “kũtw’ĩkĩthya maũndũ onthe meũ.” Ĩvindanĩ yĩu, akaseũvya maũndũ methĩwe mailyĩ o tondũ Ngai wendaa mwambĩlĩlyonĩ. (Mathayo 19:28, New International Version) Ĩvindanĩ yĩu tũkatanĩa

• Valatiso ĩũlũ wa nthĩ yĩ ũsũvĩo na maũndũ ma andũ onthe mayaĩla.—Isaia 35:1; Mika 4:4.

• Wĩa mũseo na wa kwendeesya.—Isaia 65:21-23.

• Kũthela kwa mowau onthe.—Isaia 33:24.

• Kwĩkala tũte kũkũa.—Yovu 33:25.

• Kũthayũũkw’a kwa ala akw’ũ.—Yoana 5:28, 29.

Ethĩwa nĩtwĩkaa “kwenda kwa Ngai,” tũyaĩle kũkĩa mũminũkĩlyo wa nthĩ. Vandũ va ũu, twaĩlĩte kwĩthĩwa na mea ma kũweteela.

ŨSŨNGĨO WA MBIVILIA: ‘Mwoona maũndũ asu makĩkĩka, manyai kana ũsumbĩ wa Ngai wĩ vakuvĩ.’—LUKA 21:31.

Vulovesa Richard Kyle aandĩkĩte ĩvukunĩ yake yĩtawa The Last Days Are Here Again kana “maũndũ kũalyũka mĩtũkĩ na mathĩna ma andũ nĩ maũndũ matumaa wĩthĩwa wĩ ũndũ laisi kũmanya ĩũlũ wa mũminũkĩlyo wa nthĩ.” Ũu wĩthĩwa mũno mũno ethĩwa ti laisi kũelesya nĩkĩ moalyũku asu na mathĩna asu methĩĩtwe.

Ĩndĩ, athani ma Mbivilia ala maandĩkie ĩũlũ wa mũminũkĩlyo mayaaĩka ũu nĩ kana maelesye nĩkĩ maũndũ mathũku meekĩkaa ĩvindanĩ yoo. Vandũ va ũu, maveveewe nĩ Ngai maelesye maũndũ ala makonany’a kana mũminũkĩlyo wa nthĩ wĩ vakuvĩ. Sũanĩa ĩũlũ wa amwe ma mawathani asu na ũisisya kana nĩmaendeee kwĩanĩa ĩvindanĩ yitũ.

• Makaũ, mayũa, itetemo sya nthĩ, na mowau mathũku na manyaĩkaa na mĩtũkĩ.—Mathayo 24:7; Luka 21:11.

• Kwongeleka kwa ũthũku.—Mathayo 24:12.

• Andũ kwananga nthĩ.—Ũvuan’yo 11:18.

• Andũ meyendete ene, mendete mbesa, na mendete motanu ma nthĩ, ĩndĩ matamwendete Ngai.—2 Timotheo 3:2, 4.

• Mũaanĩko wa mĩsyĩ.—2 Timotheo 3:2, 3.

• Andũ kũvũthĩĩsya kana mũminũkĩlyo wĩ vakuvĩ.—Mathayo 24:37-39.

• Kũtavanw’a kwa ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ wa Ngai nthĩ yonthe.—Mathayo 24:14.

O tondũ Yesũ waisye, ‘twoona maũndũ asu onthe’ tũmanye kana mũminũkĩlyo wa nthĩ wĩ vakuvĩ. (Mathayo 24:33) Ngũsĩ sya Yeova nĩsiĩkĩĩaa kana maũndũ asu meĩkĩĩthya mũminũkĩlyo wĩ vakuvĩ na nitetheeasya andũ mamanye ũu kwa kũtavany’a nthĩnĩ wa nthĩ 236.

ŨSŨNGĨO WA MBIVILIA: ‘Ĩvinda yĩla mekwasya, Kwĩ mũuo na vai mũisyo, o ĩvinda yĩu nĩw’o wanangĩko wĩũka ĩũlũ woo mĩtũkĩ, o tondũ woo wa kwaũnya ũkwataa mũndũ mũka wĩ ĩvu; na maikavonoka nongi.’—1 ATHESALONIKA 5:3.

Mbivilia ĩvw’ananĩthĩtye kwanangwa kwa nthĩ na kwaũnya kwa mũndũ mũka, kũla kũte ndĩi ya kwĩkĩka na kũla kũkaa na kĩthũlũmũko. O nayo ĩvinda ya mũminũkĩlyo yĩilyĩ ĩvinda yĩla mũndũ mũka wĩthĩawa e mũito, nũndũ nĩwĩthĩawa esĩ maũndũ ala me kũendeea kũmũkwata ĩla wĩ vakuvĩ kũsyaa. Ndakĩtalĩ nũtonya kũtalĩthya matukũ ma kũsyaa, ĩndĩ o na ethĩwa matukũ asu nĩmeũvĩtũka, mũndũ mũka ũsu nĩwĩthĩawa esĩ kana nũkũsyaa o mĩtũkĩ. O ta ũu, wĩkwatyo o na wĩva ũte wa w’o ĩũlũ wa mũminũkĩlyo ndũtonya kũvĩndũa maũndũ ala mekwonany’a kana twĩkalĩte “mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo.”—2 Timotheo 3:1.

No wĩkũlye, ‘Ethĩwa maũndũ ala mekwonany’a kana mũminũkĩlyo wĩ vakuvĩ nĩ ma w’o, nĩkĩ andũ aingĩ mamavũthĩĩasya?’ Mbivilia nĩyonanĩtye kana ĩla mũminũkĩlyo ũkethĩwa wĩ vakuvĩ, andũ aingĩ makavũthĩĩsya maũndũ ala mekwonany’a ũu. Vandũ va kwĩtĩkĩla kana maũndũ ĩũlũ wa nthĩ maendeee kũthũkĩĩa, na kana twĩkalĩte mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo, makavũthĩĩsya makyasya: “Kuma ĩvinda yĩla aaũmae maitũ makomie, syĩndũ syonthe iilyĩ o ũndũ syailyĩ mwambĩlĩlyo wasyo kũmbwa.” (2 Vetelo 3:3, 4) Ũu nĩ kwasya kana maũndũ ala mekwonany’a kana twĩkalĩte mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo makeethĩwa me ũtheinĩ, ĩndĩ aingĩ makavũthya.—Mathayo 24:38, 39.

 Ĩsomo yĩĩ yaneenea maũndũ o amwe Mbivilia ĩwetete ala mekwonany’a kana mũminũkĩlyo wĩ vakuvĩ. * We nũkwenda kwĩmanyĩsya maũndũ maingangĩ? Ethĩwa nũkwenda, neena na Ngũsĩ sya Yeova nĩ kana maũmanyĩsye Mbivilia vate ndĩvi. Nĩmatonya kũũmanyĩsya Mbivilia wĩ mũsyĩ kwaku, vandũ vangĩ vala ũtonya kũkwatĩkana, kana kwĩsĩla simũnĩ. Kĩla waĩle kumya no ĩvinda yaku, na moathimo ala ũkakwata nĩ maingĩ.