ETHĨWA nĩwakw’ĩĩwe nĩ mũndũ wendete, nũtonya kwĩthĩwa ũkwatawa nĩ kĩmako kingĩ na mavinda angĩ ũyĩw’a wĩ weka na ũvikie mũthya. O na noĩthwa ũthataa, wĩtũlaa mũtĩ kana wĩthĩawa na wia, na wĩkũlasya kana ve vata wa kũendeea kwĩthĩwa thayũ.

Yĩla weethĩwa na kyeva kwa ĩvinda yĩasa, ndũkone ũsu ta wonzu wĩ naw’o. Kĩu kĩthĩawa kĩyonany’a ũndũ ũnendete ũla ũnakwie. Ĩndĩ nĩvatonyeka kyeva kingĩ kĩla wĩ nakyo kĩkaolekanga?

O na kau no wone kyeva kĩla wĩ nakyo ta kĩtakesa kũthela, maũndũ aa no maũtetheesye:

ĨNENGE ĨVINDA YĨANĨTYE YA KWĨTHĨWA NA KYEVA

Andũ memakĩaa kwa nzĩa syĩ kĩvathũkany’o na amwe nĩmethĩawa na kyeva kwa ĩvinda yĩasa. Ĩndĩ yĩla wĩ na kyeva kingĩ, kũĩa no kũũtetheesye ũkew’a kavaa. Ũla mũndũ mũka wĩtawa Vanessa aĩtye atĩĩ: “Nĩnaĩaa nĩ kana nĩvete woo ũla waĩ ngoonĩ.” Nake Sofía, ũla wakw’ĩĩwe nĩ mwĩĩtu-a-inyia atataĩĩe, aĩtye-ĩ: “Nĩnĩw’aa woo mũno nasũanĩa kĩla kyeethĩiwe. Nĩw’aa o tondũ mũndũ wĩw’aa athasya kĩtau akĩthambye. Woo ũla mũndũ wĩw’aa nĩ mwingĩ mũno, ĩndĩ ĩtina kĩtau kĩu nĩkĩsaa kũvoa.”

TAVYA MŨNDŨ ŨNGĨ ŨNDŨ ŨKWĨW’A NA KĨLA ŨŨSŨANĨA

Mavinda amwe nũtonya kwĩw’a ũyenda kwĩthĩwa wĩ weka. Ĩndĩ yĩla mũndũ ũkũng’ang’ana na kyeva na  kĩmako e weka, ethĩawa akuĩte mũio mũito. Mwanake wĩ na myaka 17 wĩtawa Jared, ũla wakw’ĩĩwe nĩ ĩthe aĩtye: “Nĩnatavasya andũ angĩ ũndũ ngwĩw’a. Noĩthwa ndeeyĩeleasya nesa, ĩndĩ nĩnew’aa nesa naweta ũndũ ngwĩw’a ngoonĩ.” Nake Janice, ũla ũwetiwe kĩlungunĩ kya mbee nũwetete kĩtumi kĩngĩ kĩseo kya kũneena na mũndũ ũngĩ. Easya atĩĩ: “Kũneena na andũ angĩ nĩkwatumaa nĩw’a nakiakiw’a mũno. Nĩnamanyaa kana nĩmekũelewa ũndũ ngwĩw’a, na kwoou ndyeew’aa nĩ weka.”

ĨTĨKĨLA ŨTETHYO

Ndakĩtalĩ ũmwe aĩtye atĩĩ: “Mavinda maingĩ ũla ũkw’ĩĩwe na wĩtĩkĩlaa kũtetheew’a nĩ anyanyae na andũ ma mũsyĩ yĩla wĩ na kyeva kingĩ, yĩthĩawa ne laisi kũmĩĩsya na kũsinda kyeva kĩu.” Kwoou, nũseo ũkatavya anyanyau kĩla matonya kwĩka maũtetheesye nũndũ noĩthwa mayenda kũũtetheesya ĩndĩ ũyĩthĩa mayĩsĩ matonya kwĩka ũu ata.—Nthimo 17:17.

MŨTHENGEEE NGAI

Mũndũ mũka wĩtawa Tina aĩtye-ĩ: “Yĩla mũemewa wooaiwe nĩ kanza, ndyaĩ nĩmũtavya ĩngĩ maũndũ ala meũnthĩny’a, na kwoou natavasya Ngai maũndũ onthe ala manthĩnasya! Kĩla kwakya nĩnamũvoyaa andetheesye nĩyũmĩĩsye mũthenya ũsu w’onthe. Ngai nĩwandetheeisye kwa nzĩa mbingĩ mũno.” Nake Tarsha, ũla wakw’ĩĩwe nĩ inyia e na myaka 22, aĩtye: “Kũsoma Mbivilia kĩla mũthenya nĩkwanengae ũkiakisyo. Nĩnasomaa ĩũlũ wa maũndũ ma kwĩkĩa vinya ndonya kũsũanĩa.”

SŨANĨA YĨLA ŨKAKOMANA NA MWENDWA WAKU ATHAYŨŨKW’A

Tina aendeee kwasya-ĩ: “Mbeenĩ, ndyeew’aa wĩkwatyo wa ũthayũũkyo ũinenga ũkiakisyo nũndũ nĩ na imwana syakwa nĩtwendaa kwona ĩthe witũ saanĩ isu. Ĩndĩ yu, ĩtina wa myaka ĩna, wĩkwatyo ũsu nĩw’o ũnengae vinya. O na nĩw’o ũnengae ũkiakisyo, ũkandetheesya kũsũanĩa ĩũlũ wa ĩvinda yũkĩte ĩseo, na ũindetheesya kwĩyũmĩĩsya. Nĩsũanĩaa ũndũ ngew’a noona mũemewa, na kĩu nĩkĩtumaa nĩthĩwa na mũuo wa kĩlĩko na ũtanu!”

Nĩvatonyeka kyeva kĩla wĩ nakyo kĩkaema kũthela vau kwa vau. Ĩndĩ ngelekany’o ya Vanessa no ĩũtetheesye. Aĩtye-ĩ, “No ũsũanĩe kana kyeva kĩla wĩ nakyo kĩikesa kũthela, ĩndĩ o ũndũ ĩvinda yĩvĩtĩte ũkakwataa vinya o kavola kwa kavola.”

Lilikana kana noĩthwa ũtakesa kũeka kwĩw’a ũyenda kwona mwendwa waku, ĩndĩ ve kĩtumi kĩseo kya kũendeea kwĩthĩwa thayũ. Ngai nũkũthĩnĩkĩaa, na no aũtetheesye ũkatanĩa kwĩthĩwa na anyanya aseo na kwĩkala wĩ mwĩanĩe. Na o mĩtũkĩ, Ngai akilyĩ anathayũũkya ala makwie. Ngai endaa wĩĩthĩwa ũtonya kũkumbatĩa mwendwa waku ĩngĩ. Ĩvindanĩ yĩu kyeva kĩla wĩthĩawa nakyo kĩkathela vyũ!