“Yĩla naĩ mũnini, mwanake mũkũũa nĩwambũaa na akambumanga kĩla mũthenya. Yĩla natwaiwe, inyia wa mũemewa nĩwaendeeie kũnthĩnyʼa. We na ĩthe wa mũemewa manguaa ta ngombo. Nũndũ wa ũu, nĩnakwatiwe nĩ mosũanĩo ma kwĩyũaa.”—Madhu, a India.

 Ngwatanĩo ya Nthĩ Yonthe ya Ũiiti (WHO) nĩnaĩkĩĩthisye kana ũngʼendu kweleka aka wĩ kwʼo ĩũlũ wa nthĩ yonthe. Ngwatanĩo ĩsu yonanĩtye kana vakuvĩ mũndũ mũka ũmwe katĩ wa atatũ nũvũawa kana akatũmĩwa naĩ maũndũnĩ makonetye kũmanyana kĩ-mwĩĩ ĩvinda yĩmwe thayũnĩ wake.

 Ethĩwa ũndũ ta ũsu nũkũkwatĩte, no wĩwʼe wĩ mũisyonĩ wa kũumangwa, kũvũwa, kana kũtũmĩwa naĩ maũndũnĩ makonetye kũmanya kĩ-mwĩĩ, o na wathi va. Nũndũ wa kũkuwa naĩ kwa nzĩa ĩsu, no wone andũ aingĩ ta masũanĩaa kana ‘Aka ti ma vata.’ Ĩndĩ we Ngai nĩwonaa aka me ma vata?

 Ĩandĩko: “Ngai . . . nĩwoombie mũndũ-ũme na mũndũ mũka.”—Mwambĩlĩlyo 1:​27, The Bible in Current Kikamba Language.

 Kĩla yonanasya: Ngai nĩwoombie mũndũũme na mũndũ mũka. Na nĩwonaa onthe maĩlĩte kũnengwa ndaĩa. Kwongela kĩu, endaa mũndũũme “ende kĩveti kyake o ũndũ wĩyendete mwene,” ate kũkĩkalĩla kwa kũtũmĩa ndeto nthũku kana kũkĩũmĩsya. (Aeveso 5:33; Akolosai 3:19) Kwa wʼo, Ngai nĩwendaa aka methĩwe me asũvĩĩku.

 “Nĩ mũnini, ve andũ ma mũsyĩ mandũmĩaa naĩ maũndũnĩ makonetye kũmanyana kĩ-mwĩĩ. Nĩ na myaka 17, mũndũ ũla wambandĩkĩte nĩwandavisye kana nũkũmbuta wĩa naema kũkoma nake. Na oyu nĩ mũndũ mũima, mũemewa, asyai makwa, na atũi nĩmambũthasya. Ĩndĩ ĩtina, nĩnesie kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Mũmbi witũ, Yeova b. Nũnengete aka ndaĩa. Kĩu kĩmbĩkĩĩthasya kana nũmbendete na nĩ wa vata mũno methonĩ make.”—Maria, Argentina.

 Ĩandĩko: “Ve mũnyanya ũla ũlũmanasya mũno kwĩ mwana-a-inyia.”—Nthimo 18:24.

 Kĩla yonanasya: Mũnyanya wa wʼo akaũtwʼĩĩkaa. Ethĩwa nĩvatonyeka, tavya mũndũ ũmũĩkĩĩe ũndũ ũkwĩwʼa.

 “Kwa ĩvinda ya myaka 20, ndyaatavya mũndũ o na ũmwe kana nĩnatũmĩawa naĩ maũndũnĩ makonetye kũmanyana kĩ-mwĩĩ. Kĩu kyatumie nĩana nde mũtanu, nĩ na kĩũũyũ, na ngwʼĩte ngoo mũno. Ĩndĩ yĩla natavisye mũndũ weeyũmbanĩtye kũmbĩthukĩĩsya ũndũ neewʼaa, nĩneewie nausya mũno.”—Elif, Türkiye.

 Ĩandĩko: “[Mwiĩei Ngai] kwĩmakĩa kwenyu kwʼonthe, nũndũ nũmũthĩnĩkĩaa.”—1 Vetelo 5:7.

 Kĩla yonanasya: Yĩla ũũvoya, vate nzika Ngai nũkwĩthukĩĩasya. (Savuli 55:22; 65:2) Nũndũ nũkũthĩnĩkĩaa, no aũtetheesye ũelewe ũndũ wĩ wa vata mũno wĩana.

 “Kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova nĩkwandetheeisye navetanga woo ũla naĩ nawʼo ngoonĩ. Yu no nĩmũtavye Ngai ũndũ o na wĩva mboyanĩ. We no ta mũnyanya ũla ũeleawa nesa vyũ ũndũ ngwĩwʼa.”—Ana, Belize.

 Ĩandĩko: ‘Yeova . . . akatwʼa sila wa ala makwʼĩĩwe nĩ aaĩthe na wa ala mathĩnawʼa, nĩ kana mũndũ wa nthĩ ndakaatĩsye ĩngĩ.’—Savuli 10:​17, 18.

 Kĩla yonanasya: O mĩtũkĩ, Ngai nũkũmina vyũ sila wʼonthe ũte wa katĩ, na kĩu kĩkonetye kũkua aka naĩ na kũmaũmĩsya.

 “Kwĩmanyĩsya kana o mĩtũkĩ Yeova nũkũtuma aka na eĩtu ma mũika maeka kũkuwa naĩ nĩkutumaa nĩwʼa nausya. Kĩu nĩkĩnengae mũuo wa kĩlĩko.” —Roberta, Mexico.

 Nĩ kana wĩmanyĩsye maũndũ maingangĩ ĩũlũ wa wĩkwatyo ũla wĩ Mbivilianĩ, nĩkĩ waĩlĩte kũĩkĩĩa mawatho mayo, na ũndũ Ngũsĩ sya Yeova itetheeasya andũ ũmũnthĩ itũmĩĩte Mbivilia, kũlya ũthokewe vate ndĩvi.

 Umya kĩlungu kĩĩ kwa nzĩa ũtonya kũtumbĩthya.