TI PROBLEMA: Nalasatan ti Biblia ti pannakarunot ken ibubusor. Ngem adda dagiti parakopia ken paraipatarus a nangpadas idi a mangbalbaliw iti mensahe ti Biblia. Adda dagiti gundaway a binaliwanda ti linaon ti Biblia tapno maisurot kadagiti doktrinada imbes a dagiti doktrinada koma ti isurotda iti Biblia. Kitaentayo dagitoy a pagarigan:

• Lugar a pagdaydayawan: Iti nagbaetan ti 300’s ken 100’s B.C.E., dagiti nangisurat iti Samaritan Pentateuch, innayonda iti Exodo 20:17 dagiti sasao nga, “idiay Aargaareezem. Ken masapul a mangibangonkayo sadiay iti altar.” Kayat ngamin dagiti Samaritano a ti nasantuan a Sursurat suportaranna ti panangibangonda iti templo idiay “Aargaareezem,” wenno Bantay Gerizim.

• Doktrina a Trinidad: Awan pay 300 a tawen kalpasan a nakompleto ti Biblia, maysa a mannurat a mangsupsuporta iti Trinidad ti nanginayon iti 1 Juan 5:7 iti sasao nga “idiay langit, ti Ama, ti Sao, ken ti Espiritu Santo: dagitoy a tallo ket maymaysada.” Awan dagita iti orihinal a manuskrito. “Sipud idi 500’s C.E. ken nagpatpatuloy,” kuna ti eksperto iti Biblia a ni Bruce Metzger, dagita a sasao ket “masansanen a makita kadagiti manuskrito ti Old Latin ken [Latin] Vulgate.”

• Nagan ti Dios: Adu a nagipatarus iti Biblia ti nangikkat iti nagan ti Dios kadagiti patarusda gapu ta pagrasonda ti maysa a kaugalian dagiti Judio. Sinukatanda dayta iti pangawag a kas iti “Dios” wenno “Apo,” sasao a nausar iti Biblia a saan laeng a para iti Namarsua no di ket maus-usar pay para iti tao, bambanag a maus-usar iti ulbod a panagdayaw, ken uray iti Diablo.—Juan 10:34, 35; 1 Corinto 8:5, 6; 2 Corinto 4:4. *

NO KASANO A NAKALASAT TI BIBLIA: Umuna, uray adda dagiti saan a naannad wenno manangallilaw pay ketdi a parakopia iti Biblia, adu latta dagidiay nakalalaing ken nakaan-annad. Iti nagbaetan ti 500’s  ken 900’s C.E., dagiti Masoretes, grupo dagiti Judio a parakopia, sinakarda ti Hebreo a Kasuratan, ket maaw-awagan itan dagita a kopia iti Masoretic text. Sigun iti report, binilangda dagiti sasao ken letra tapno masiguradoda nga awan kamalida. No adda suspetsada a kamali iti kopkopiaenda, isuratda dagita iti igid ti pagsursuratanda. Saan a kayat a baliwan dagiti Masoretes dagiti sasao iti Biblia. “Ti inggagara a panangbaliw ket ibilangda a kadadaksan a krimen,” insurat ni Professor Moshe Goshen-Gottstein.

Maikadua, ti nagadu a manuskrito ita ket makatulong kadagiti eksperto iti Biblia tapno makitada dagiti kamali. Kas pagarigan, ginasut a tawtawen nga imbagbaga dagiti lider ti relihion a dagiti Latin a bersionda iti Biblia ket puro a patarus ti orihinal a Biblia. Ngem innayonda iti 1 Juan 5:7 dagiti di umiso a sasao a naibaga iti un-una daytoy nga artikulo. Nakastrek dayta a kamali uray iti sikat nga Ingles a King James Version! Ngem idi adda dagiti nadiskobre a dadduma pay a manuskrito, ania ti naammuanda? Insurat ni Bruce Metzger: “Dagiti sasao [iti 1 Juan 5:7] ket awan kadagiti manuskrito ti amin a nagkauna a patarus (Syriac, Coptic, Armenian, Ethiopic, Arabic, Slavonic), malaksid iti Latin.” Isu a naikkaten dagita iti rebisado a King James Version ken iti dadduma pay a patarus ti Biblia.

Paneknekan kadi dagiti immun-una a manuskrito a saan a nabalbaliwan ti mensahe ti Biblia? Idi nadiskobre ti Dead Sea Scrolls idi 1947, maikomparan dagiti eksperto iti Biblia ti Hebreo a Masoretic text kadagiti lukot ti Biblia nga immun-una a naisurat iti nasurok a 1,000 a tawen. Maysa a miembro ti grupo a mangad-adal iti Dead Sea Scrolls ti nangibaga nga uray maysa a lukot ket “mangteden iti di pulos makontra nga ebidensia a talaga a matalek ken nakaan-annad ti pannakakopiakopia dagiti sasao ti Biblia iti uneg ti nasurok a 1,000 a tawen babaen kadagiti Judio a parakopia.”

Iti Chester Beatty Library idiay Dublin, Ireland, adda dagiti koleksion dagiti papyrus a mangirepresentar iti dandani amin a libro ti Kristiano a Griego a Kasuratan (wenno Baro a Tulag), kas kadagiti manuskrito a naisurat idi 100’s C.E.—agarup 100 a tawen laeng ti napalabas kalpasan a nakompleto ti pannakaisurat ti Biblia. “Saan laeng a mangited dagiti Papyrus iti nagadu a baro nga impormasion maipapan kadagiti detalye dagiti nausar a sasao,” naobserbaran ti The Anchor Bible Dictionary, “ipakpakitada pay a saan a nabalbaliwan dagiti napapateg a linaon ti Biblia.”

TI RESULTA: Imbes a madadael ti linaon ti Biblia, ad-adda pay ketdi a napasayaat gapu kadagiti nagadu ken nakadadaanen a manuskrito. “Dayta la ti nagkauna a libro nga addaan kadagiti nakadadaan ken nagadu nga ebidensia a husto ti linaonna,” insurat ni Sir Frederic Kenyon maipapan iti Kristiano a Griego a Kasuratan, “ken awan ti patas nga eskolar a mangibaga a nabalbaliwan ti kaaduan kadagiti sasao a nakadanon kadatayo.” Kuna pay ti eksperto iti Biblia a ni William Henry Green maipapan iti Hebreo a Kasuratan: “Maibagatayo nga awanen ti sabali nga antigo a libro a di nagbalbaliw ti mensahena uray namin-adu a nakopia.”