Skip to content

Skip to table of contents

A Jé?

A Jé?

Ɛgɛnyá nɛ aublɔkwu néē má ipu Ubabilɔn ku ikee a mla ɔwɛ néē ma aublɔkwu nyá mafu ka Ubáyíbu le kpaakpa a?

ĀCƐ o bɔkwu ɔdā nōo ya eko igbele a má ublɔkwu alɛwa néē ma néē bi le gwo aigele nōo yɔ Ubabilɔn ku ikee a. Ɛgɛ nɛ ɔcɛ o bɔkwu ɔdā nōo ya eko igbele Robert Koldewey ka a, é yi aublɔkwu nyā ɔla “eyiyɛcɛ ku igele a ɛga nɛ ɛnɛɛnɛ ajɛ ō bi le ma ublɔkwu a yɔ mla ací alɛwa ō bi le yi ɔ ɔla a.”

Ācɛ o bɔkwu ɔdā nōo ya eko igbele a gáā lɛ ɔdā ocabɔ nōo mafu ka ācɛ igɔmɛnti nōo yɔ éwo ku Ubabilɔn a, gē bi aɔla nyā le ya ɔdobɔbi alɛwa. Paul-Alain Beaulieu, nōo wɛ ɔcɛ o nwu ɔkpá ipu inɔkpa nɛhi ku Toronto nōo wɛ ɔcɛ nōo jé ɔ̄kā ku ɔdā nōo ya ipu Asiriya ku ikee mla uce ō ka ku uwa lɔɔlɔhi a kahinii: “Aɛlā alɛwa néē ta taajɛ ipu éwo ku Ubabilɔn a mafu ka ɔcɛ́ a je ɔ́da kéē lɛ ācɛ nōo ta ō lɛyitaajɛ lɛ ɔ, amāŋ ta ō mafu ojilima lɛ aɔwɔ ku Ubabilɔn a ta ɛcɔ gā ipu ɔla a cɛɛ kéē le yi abɔɔ.” Ocabɔ mafu, ɛlā éyi néē ta taajɛ ɛpleeko ku Unebukadinesa nōo wɛ Ɔcɛ́ a kahinii: “Lɛ uwa cataajɛ, lɛ uwa yi, lɛ uwa pa ɔla, cɛɛ ku oduudu ku uwa kóō gico, lɛ uwa kpo ŋmo ŋma lɛ ō ta uwa ɛcɔ gā ipu ɔla.”

Ɛnyā ta ācɛ nōo gē jé Ubáyíbu a ɛlá kwu ɔdā nōo ya néē kɛla lɛyikwu ɔ ipu ɔkpá ku Udánīyɛ̄lu ɛyi 3 a. Alɔ jé abɔɔ ka Unebukadinesa nōo wɛ Ɔcɛ́ a, lɛ ojibo nɛhi ku Ugoolu éyi ma kwu ɔ u kwu ajɛ ŋmɛɛ ku Udura ipu ajɛ ku Ubabilɔn abɔɔ. Eko nɛ ayipoklobiya ɛta nōo wɛ ācɛ Uhibru nōo lé ka Usadraki, Umessaki, mla Abɛdinego ta ō tɛyi waajɛ lɛ ojibo ku Unebukadinesa a, ó kwu cɔnu anu ó lɛ ɔ́da je kéē lɛ ɔla ku utulo a “túgwó igbo ahāapa fíyɛ́ ɛ́gɛ́nɛ̄ ó tɛtɛ gē kplá lɛ ā,” cɛɛ kéē lɛ acɛnyilɔ ɛta a “kpó tɛ́ɛcɔ̄ tū ipú ɔlá kú útuló ā.” Amáŋ alelekwu otɛhɔ éyi nōo lɔfu nɛhi a lɛ uwa hɛta.—Udán. 3:1-6, 19-28.

© The Trustees of the British Museum. Licensed under CC BY-NC-SA 4.0. Source

Ublɔkwu éyi néē ma néē ta iyē ku Unebukadinesa tu ɔ a

Aublɔkwu néē ma néē má ipu éwo ku Ubabilɔn a klla mafu ka Ɛlā nōo yɔ ipu Ubáyíbu a le kpaakpa. É ta ɛlā alɛwa tɛyi ublɔkwu nyā nōo yɔ i cɛtra ɔcɛ́ a. Éyi ku aɛlā néē ta tɛyi ublɔkwu a kahinii: “Unebukadinesa, Ɔcɛ́ ku Ubabilɔn . . . Agbla ɔcɛ́ nɛ ami nōo wɛ Ɔcɛ́ nɛhi a gwo a . . . Ācɛ ipɔɔma ku um kóō lé ɔcɛ́ ipu ajɛ a piyoo.” Ɛlā nyā tɛɛma kwu ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Udánīyɛ̄lu 4:30, ɛga nɛ Unebukadinesa yɔ i gwo kahinii: “Ubábīlɔn, igelī nɛ̄hi, nɛ̄ n bī abɔ̄ olɔfú kú um gwó kóō wɛ ɛga nɛ̄ n géē lā kóō mafú ɔfú mɛ́mla ojílímā kú um fú ā yɔ̄ á?”