1, 2. Yandja ovihorera vyovandu Jehova mbaa vara otja omapanga we wopopezu.

INDU tji mo vanga okutunga oupanga nomundu, otjo toorora omundu ngu ri vi? Ngahino otjo vanga okukara nepanga ndi mu noumune umwe nozonḓero zemwe. Nu wina otjo nanukirwa i omundu ngu novikaro oviwa, tjimuna omundu ngu hungira ouatjiri nu ngu nomutima omuwa.

² Momakuruhungi wozombura nḓa kapita, Mukuru wa toororere ovandu tjiva okurira omapanga we wopopezu. Umwe wawo wa ri Abraham, Jehova ngwaa isana kutja epanga re. (Jesaja 41:8; Jakobus 2:23) Ohunga na David, Jehova wa tja eye ‘wa ri omurumendu ngwaa tjata ku ye,’ orondu Jehova we mu suverere. (Oviungura 13:22) Nu Jehova wa ‘suverere’ Daniel.—Daniel 9:23.

3. Omena ratjike Jehova tje toorora ovandu tjiva okurira omapanga we?

³ Ongwaye Jehova tjaa vara Abraham, David, na Daniel otja omapanga we? Eye wa raera Abraham a tja: ‘Ove wa kara nonḓuviro komaraerero wandje.’ (Genesis 22:18) Okutja Jehova u tumbuka popezu novandu mbe tjita ombango ye. Eye wa raera kOvaisrael kutja ‘ngave kare nonḓuviro ku ye, kokutja eye ma rire Ndjambi wawo, nowo ve rire otjiwaṋa tje.’  (Jeremia 7:23) Indu ove tji mo puratene ku Jehova, ove wina mo yenene okurira epanga re!

4, 5. Jehova u zeuparisa vi ovakarere ve?

⁴ Ripura nouwa mbu mo munu indu tji wa rire epanga raMukuru. Ombeibela mai tja Jehova u paha omiano ‘vyokuyandja omasa ku imba mbe ṱakama mu ye.’ (2 Ekuruhungi 16:9) Jehova me ku zeuparisa vi? Omuano umwe Jehova mbwe raisa omasa we mena retu wa tjangwa mEpsalme 32:8 ndi mari tja: “Ami me ku hongo nu me ku urikire ondjira, ndji wa sokutwara; me ku rongo, neho randje mari kara kombanda yoye.”

⁵ Inga tjiri omambo omawa nu maye raisa kutja Jehova u rikendera eṱe! Eye me ku pe omirari mbi mo hepa nu me ku tjevere otja tji mo ṱakamisa omirari mbyo. Mukuru u vanga okukuvatera kutja u tuurunge momauzeu nomarorero woye. (Epsalme 55:22) Okutja tji mo karere Jehova nomutima woye auhe, ove mo yenene okukara nongamburiro tjimuna omutjange wEpsalme ngwa tja: “Ami aruhe mbi rizemburuka na Muhona; Eye tjinga e ri popezu na ami, hi nokuputara.” (Epsalme 16:8; 63:8) Jehova tjiri ma yenene okukuvatera okuhupa mongaro ndji tjata ku ye. Nungwari, otja tji mo tjiwa pe nomunavita waMukuru ngu vanga okukutjaera okutjita nao.

6. Satan wa kuminina vi ovandu ohunga nouṱakame wawo ku Mukuru?

⁶ Ekondwa 11 rembo ndi ra kahurura omuano Satan Omudiaboli mbwa toka ousemba waMukuru womananeno. Eye wa yamburura Mukuru kutja wa kora ovizeze nokutja wa zunḓa tje ha yandjerere ooAdam na Eva okuritoororera oveni imbi mbi ri oviwa novivi. Indu ooAdam na Eva tji va za nokukatuka, nehi tji ra uta okuura norukwato rwawo, Satan wa kuminina ovandu avehe kutja, ‘owo kave karere Mukuru mena rokutja ve mu suvera. Nu tja pewa oruveze, ma yenene okuisako ngamwa omundu ku Mukuru.’ Ehungi romurumendu  wena Job mari raisa kutja Satan wa ri nongamburiro ndjo. Job wa ri omungendu, nu pe ya vi ma kare norupa mombata yaSatan ndji?

7, 8. (a) Job wa pangukire vi kovandu voruveze rwe? (b) Satan wa tja ongwaye Job tje karera Mukuru?

⁷ Job wa ri ko ozombura ape 3 600 nḓa kapita. Eye wa ri omundu omuwa orondu Jehova wa tja nai ohunga naye: “Kape na umwe kombanda yehi omuṱakame nomusemba otja ye. Eye u rikotamena ku Ami, nu u ritjaera kutja a ha tjiti ouvi ngamwa auhe.” (Job 1:8) Mukuru wa ri nonyuṋe mu Job.

⁸ Satan wa kuminina Job kutja u noviṋa mbye vanga ku Mukuru ope zokumukarera. Satan Omudiaboli wa raera Jehova a tja: “Ove aruhe u mu yama puna eṱunḓu re na avihe mbye na vyo. Ove u sera ondaya koviṋa avihe mbye tjita, nu we mu pa orutumbo oruingi okuurisa ehi arihe. Nungwari nambano Ove tji wa tjitire wina o mu yeka oviṋa avihe mbye na vyo, eye me Ku sengire momurungu woye!”—Job 1:10, 11.

9. Jehova wa tjita vi ohunga nomatokero waSatan, nu omena ratjike?

⁹ Okutja Satan aa tja otjiṋa Job tje karera Mukuru omena roviṋa oviwa mbye muna ku ye. Omudiaboli wina wa tja indu Job tja rorwa, eye ma isa Mukuru. Jehova wa tjita vi ohunga nomatokero waSatan nga? Mena rokutja ombata ndji aai tjama nepu rokutja ongwaye Job tje ri omuṱakame, okutja Jehova wa yandjera Satan ma rore Job. Momuano mbwi, Job atja raisa oukahu kutja eye tjiri wa suvera Mukuru poo indee.

10. Omarorero yeṋe nge ya ku Job, neye we ye tjinda vi?

¹⁰ Kombunda yokaruveze okasupi, Satan wa rora Job momiano omingi. Ovinamuinyo tjiva vyaJob vya vakwa nu vyarwe vya zepewa. Otjingi tjovakarere ve va zepewa. Ihi tja eta ouzeu mehupo raJob. Otjiwonga tjarwe tja wira Job indu ovanatje ve omurongo tji va ṱa motjivepo. Nungwari kovitjitwa avihe ovitirise mbi, “Job ka katukire nu ka yandjere ondjo ku Ndjambi.”—Job 1:22.

11. (a) Otjikando otjitjavari Satan wa tjita omakumininino yeṋe ohunga na Job, nu Jehova wa tjita vi ohunga nawo? (b) Job wa tjinda vi omutjise omuvi mbwa verere?

 ¹¹ Satan kena pa isa okurora Job. Eye ngahino ee ripura kutja nandarire kutja Job wa yenena okutjinda omauzeu woviwonga avihe mbye mu wira, eye mape ya a pirukire Mukuru indu tja vere. Jehova wa yandjera Satan okurora Job nomutjise omuvi. Nungwari nandarire omutjise mbo kau tjitire kutja Job ma pandjare ongamburiro mu Mukuru. Pendje yanao, “komahihamisiro moviṋa avihe mbi Job ka hungirire embo nangarire rimwe evi ku Muhona.”—Job 2:10.

12. Ouṱakame waJob wa raisa vi kutja omatokero wOmudiaboli ya ri posyo?

¹² Job kaa tjiwa kutja Satan ongwee mu roro. Nu mena rokutja Job kaa tjiwa ohunga nombata ndja zikamisiwa i Omudiaboli ohunga nomasa waJehova womananeno, eye ee ripura kutja Mukuru ongwaa eta omauzeu ayehe ngo. (Job 6:4; 16:11-14) Nakombanda yanao, eye wa ṱakama ku Jehova. Omatokero waSatan wokutja Job u karera Mukuru mena roviṋa mbye vanga ya raisiwa kutja kauatjiri orondu Job wa ṱakama ku Jehova!

13. Ouṱakame waJob ku Mukuru wa yenenisa tjike?

¹³ Ouṱakame waJob wa tjita kutja Jehova ma yandje eziriro enamasa komatokero omayamburure waSatan. Job tjiri wa ri epanga raJehova, nu Mukuru we mu sera ondaya mena rouṱakame we.—Job 42:12-17.

14, 15. Ongwaye tji matu yenene okutja omatokero waSatan ohunga nouṱakame waJob ye ṱuna kovandu avehe?

¹⁴ Ombata youṱakame ku Mukuru Satan ndja zikamisa kai hungamene Job erike uriri, nungwari ove wina u norupa mu yo. Ihi tja raisiwa oukahu mOmiano 27:11, indu Embo raJehova tji mari tja: “Rira onongo, muatje, nu u yorokise omutima wandje kokutja mbi sore okuzira ingwi ngu me ndji yamburura.” Omambo nga, nga tjangwa ozombura ozengi kombunda yonḓiro yaJob, maye raisa kutja Satan ngundee aa  toko Mukuru nokukuminina ovakarere Ve. Indu tji matu tjiti ombango yaMukuru, okutja tjiri tu norupa mokuzira omakumininino waSatan, nu momuano mbwi matu nyandisa omutima waMukuru. Ove mo munu ko vi? Katja rira nawa ove tji wa kara norupa mokuzira omakumininino wOmudiaboli, nandarire kutja mape undjirwa ko okurundurura ongaro yoye yomeritjindiro?

¹⁵ Mo munu kutja Satan wa tja ‘omundu ma isa oviṋa vye avihe andakuzu eye ma sora okukara nomuinyo.’ (Job 2:4) Indu Satan tja tja “omundu,” eye wa raisa oukahu kutja omakumininino we kaye hungamene Job erike, nungwari ya hungama ovandu avehe. Indi epu enanḓengu tjinene. Satan wina we ku kuminina kutja komoo ṱakama ku Mukuru. Omudiaboli u vanga kutja o ha ṱakama ku Mukuru tji u ri mouzeu. Ihi mape ya e tji tjiti vi?

16. (a) Omihingo viṋe Satan mbye ungurisa okupora ovandu ku Mukuru? (b) Omudiaboli mape ya e ku pukisa vi nomihingo mbi?

¹⁶ Otja tji twe rihonga mEkondwa 10, Satan u ungurisa omihingo pekepeke okukondjisa okuisako ovandu ku Mukuru. Porumwe Satan u wira ovandu “otja ongeyama, ndji mai tye ovimboro amai paha ingwi ngu mai vanga okuteta.” (1 Petrus 5:8) Okutja Satan mape ya a tjiti kutja omapanga, novazamumwe poo ovandu varwe ve pirukire ozongondjero zetu zokurihonga nokuṱakamisa imbi mbi matu rihongo mOmbeibela. * (Johanes 15:19, 20) Satan wina, “u ritjitukisa a munike otja omuengeli wondjerera.” (2 Ovakorinte 11:14) Omudiaboli mape ya a ungurisa omihingo mbi u hi nokuhakahana okuvimwina po ne ku nanene kondjira yoposyo. Eye wina u yenena okuungurisa oungundipare, kokutja ngahino atu he rimunu kutja tu nonḓengu yokuyakurwa i Mukuru. (Omiano  24:10) Kutja Satan u ri otja “ongeyama, ndji mai tye ovimboro,” poo u rimunikisa “otja omuengeli wondjerera,” omatokero we ingee iyemwe: Eye u tja indu eṱe tji twa munu omauzeu poo omarorero, matu isa okukarera Mukuru. Omomuano uṋe mu mo yenene okupirukira omatokero waSatan nokuraisa ouṱakame woye ku Mukuru otja Job tja tjita?

17. Epu enenenene ndi matu sokuṱakamisira omatwako waJehova ooriṋe?

¹⁷ Ove mo yenene okupirukira omatokero waSatan indu tji mo tjiti ombango yaMukuru. Ihi matji kamburire mo tjike? Ombeibela mai ziri nai: “Opu mo sokusuvera Muhona, Ndjambi woye, nomutima woye auhe, nomuinyo woye auhe, nomasa woye aehe.” (Deuteronomium 6:5) Otja orusuvero rwoye ku Mukuru pu maru kuru, otji mo hara onḓero yokutjita imbi mbi ma undjire ko kove. Omuapostele Johanes wa tjere: “Norusuvero rwetu ku Ndjambi eendu tji matu ṱakamisa omatwako we.” Indu ove tji wa suvera Jehova nomutima woye auhe, mo rimunine kutja ‘omatwako we kamazeu okuyeṱakamisa.’—1 Johanes 5:3.

18, 19. (a) Omatwako waJehova tjiva ooyeṋe? (Tara kokaongo ku make tja “ Tonda oviṋa Jehova mbya tonda.”) (b) Eṱe matu tjiwa vi kutja Jehova ka undjire ko ovingi kweṱe?

¹⁸ Omatwako waJehova nga ooyeṋe? Tjiva yawo maye kamburire mo ovitjitwa mbi matu sokutonda. Tara ku tjiva vyavyo mokaongo ku make tja “ Tonda oviṋa Jehova mbya tonda.” Mokaongo ngo mo vaza mo otuteto twovitjitwa Ombeibela mbi i nakaura. Kotjirutenga mape ya ovitjitwa tjiva mbya tamunwa mba avi ha munika ouvi tjinene. Nungwari tji wa zu nokuripurira komatjangwa nge ri mbo, ove mo munu ounongo wozoveta zaJehova. Mape ya arire otjiṋa otjizeu tjinene kove okurundurura ongaro yoye yomeritjindiro. Posi yokutja tji wa hupu mongaro ndji tjata ku Mukuru mo kara nohange nenyando momutima. (Jesaja 48:17, 18) Nu tjiri ove mo yenene okukara nehupo nda sana ngo. Ihi matu tjiwa vi?

 ¹⁹ Jehova karoro okutuningira okutjita otjiṋa tji tu hina okuyenena okutjita. (Deuteronomium 30:11-14) Eye u tjiwa omasa yetu pu ya yandera okukapita eṱe oveni. (Epsalme 103:14) Nakombanda yanao, Jehova ma yenene okutupa omasa wokutjita ombango ye. Omuapostele Paulus wa tjere: “Ndjambi Eye omuṱakame nEye ke nakumutarera amamu rorwa okukapita omasa weṋu. Nomarorero tji ye ya, Eye me mu pe omasa, kokutja mu yenene okupirukira omarorero nga.” (1 Ovakorinte 10:13) Jehova u tu vatera okutjinda omauzeu mokutupa “omasa nge kapita avihe.”—2 Ovakorinte 4:7.

20. Ovikaṋena viṋe ove mbi mo sokukara navyo, nu ongwaye tji vi ri ovinanḓengu?

²⁰ Pe novingi mbi matu sokutjita kutja tu tjate ku Jehova. Ove mo sokusuvera imbi eye mbya suvera wina. (Ovaroma 12:9) Otja ove tji u tjaterwa okukara novandu mbu mu noumune umwe nozonḓero zemwe, Jehova wina u tjaterwa okukara novandu mbe tjita ombango ye. Okutja rihonga okusuvera oviṋa Jehova mbya suvera. Oviṋa tjiva mbyo vya tjangwa mEpsalme 15:1-5, ndi mari hungire ohunga novandu Mukuru mbe  vara otjomapanga we. Omapanga waJehova ye raisa ovikaṋena mOmbeibela mbi vi tjiukwa ‘otjovihape vyombepo.’ Ovyo ovikaṋena tjimuna “orusuvero, enyando, ohange, omuretima, oupore, omutima omuwa, ouṱakame, omerisusuparisiro nomeritjaerero.”—Ovagalate 5:22, 23.

21. Indu tji mo vanga okukara novihape vyombepo, ove mo sokutjita vi?

²¹ Indu tji mo vanga okukara novihape vyombepo, ove mo sokulesa nokukonḓonona Ombeibela eyuva arihe. Nu tji we rihongo imbi Mukuru mbye undjira ko kove, matji ku vatere okuripura otja Mukuru tje ripura. (Jesaja 30:20, 21) Otja pu mo kurisa orusuvero rwoye ku Jehova, onḓero yoye yokuhupa mongaro ndji tjata ku ye wina opu mai kuru.

22. Ove mo yenenisa tjike indu tji wa hupu mongaro ndji tjata ku Mukuru?

²² Pe hepa ongondjero okuhupa mongaro ndji tjata ku Jehova. Ombeibela i sanisa okurundurura ongaro yoye yehupo ku nokurihukura omundu omukuru okuzambo o rihwikike nomundu omupe. (Ovakolose 3:9, 10) Nungwari omutjange wEpsalme wa tja nai ohunga nomatwako waJehova: ‘Mokuyeṱakamisa omu mu nondjambi onene.’ (Epsalme 19:11) Ove wina mo kamuna kutja tji mo tjiti ombango yaMukuru mo munu ondjambi onene. Tji wa tjiti nao, otji mo raisa kutja omatokero waSatan ye ri posyo nu o nyandisa omutima waJehova!