Skip to content

Skip to table of contents

EDIA ABIDADAMA TOHOTOHOA | IOSEPA

“Lauegu Nihi Mani Lau Hamaoroa Umui Dekenai”

“Lauegu Nihi Mani Lau Hamaoroa Umui Dekenai”

IOSEPA be mai hebogahisi ida ist kahana ia itaia noho, ia ura unai laolao taudia amo ia heau. Unai ororo maragidia edia murinai, ena hanua Heberona ia noho. Iakobo—reana adorahi ai—be ena natuna Iosepa ia naria noho, to ena natuna lalokauna dekenai ia vara gauna ia diba lasi. Iosepa be ena tamana ia itaia lasi. Bisinesi taudia be edia kamelo ai idia helai bona saut kahana idia lao gwauraia. Idia be Iosepa idia hoia, bona idia gimaia, ia heau garina. Idia dekenai Iosepa be au namodia bona oela bamona, Aigupito ai idia hoihoilaia neganai, profit namona do idia abia.

Unai negai, Iosepa ena mauri lagani be 17 bamona. Mani oi laloa: Ia be guba ai dina ia itaia ia diho noho, bona reana ena mauri dekenai do ia vara gauna ia laloa noho. Ia daradara dahaka dainai ena kakadia idia ura ia idia hamasea, o igui hesiai tauna ta bamona ia idia hoihoilaia. Reana Iosepa be unai ia laloa bena ia tai. Ia daradara gabeai ia dekenai dahaka do ia vara.

Herevana Iosepa be gau haida ia haboioa, to ena abidadama ia haboioa lasi

Dahaka dainai Iosepa dekenai unai ia vara? Famili ese idia dadaraia bona dagedage henia merona, Iosepa, ena abidadama amo, dahaka ita dibaia?

IENA FAMILI

Iosepa be famili badana amo ia mai, to idia lalotamona lasi bona moale lasi. Baibel be Iakobo ena famili ai idia vara gaudia ia herevalaia, ia hahedinaraia adavana momo adavaia karana be dika. Unai negai, Dirava ese ena taunimanima ia koua lasi dainai, idia be adavana momo idia adavaia. To gabeai Dirava ena Natuna ese adavana tamona adavaia taravatuna—Dirava ena taravatu korikorina—ia haginia lou. (Mataio 19:4-6) Iakobo be hahine foa (ena adavana rua be, Lea bona Rahela, bona edia hesiai hahinedia be, Silipa bona Bileha) amo natudia 14 ia havaraia. Matamanai, Iakobo be Rahela ia ura henia bada. To Rahela ena kakana Lea—edia tamana ena koikoi dainai ia adavaia hahinena—ia ura henia maragi. Unai hahine ruaosi idia mama heheni dainai, edia natudia danu be unai kara idia tohotohoa.—Genese 29:16-35; 30:1, 8, 19, 20; 37:35.

Nega daudau lalonai Rahela be beibi ta ia havaraia lasi. To gabeai ia ese Iosepa ia havaraia. Unai negai Iakobo ia buruka, bona ia ese Iosepa ia ura henia bada. Hegeregere, nega ta Iakobo ena famili be Esau ida hebou ta do idia karaia. To Esau ia ura ena tadina Iakobo ia alaia dainai, Iakobo ese ena famili ia haria bona siaia neganai, Rahela bona Iosepa be dokonai idia raka—dika idia davaria lasi totona. Ita diba Iosepa be unai nega ia laloatao. Reana dabai Iosepa be ena tamana burukana ia itaia neganai, ia daradara, dahaka dainai tamana ia raka namonamo lasi. Ia hoa badina ia kamonai, hanuaboi ai, tamana be aneru goadana ta ida idia heatu! Dahaka dainai? Badina Iakobo ia ura Iehova Dirava amo ahuna ta ia abia. Ia be Iakobo ia hanamoa bona ena ladana ia senisia, Israela. Bese badana ta be unai ladana do ia abia! (Genese 32:22-31) Gabeai, Iosepa ia laloparara, Israela ena natudia be unai bese badana do idia havaraia!

Gabeai, Iosepa ia daradoko badina be ena sinana be ena tadina, Beniamina, ia havaraia lalonai ia mase. Iena tamana ia daradoko danu. Mani oi laloa: Reana Iakobo be Iosepa ena matana ranu ia dahua bona nega vairai do ia vara toreisi lou helarona, guna Aberahamo ia hagoadaia helarona unai, be Iosepa dekenai ia gwauraia. Iosepa ia moale badina ia diba nega ta Iehova ese ena sinana do ia hamauria lou! Unai dainai, Iosepa be “mauri taudia edia Dirava” ia lalokau henia bada. (Luka 20:38; Heberu 11:17-19) Rahela ia mase murinai, Iakobo be Iosepa bona Beniamina ia lalokau henidia bada.—Genese 35:18-20; 37:3; 44:27-29.

Natudia haida be tama sina amo unai bamona lalokau mamina idia abia neganai, idia gwau-edeede diba; to Iosepa be ena tama sina amo kara namodia momo ia dibaia, danu ena abidadama ia hagoadaia bona maoro bona kerere edia idau ia diba. Ena mauri lagani be 17 neganai, ia be mamoe naria gaukarana ai ena kakadia ia durua neganai, ia itaia idia be kara dika haida idia karaia. Ia ura idia ia hamoalea dainai edia kara dika ia hunia, a? Lasi, ia be kara maorona ia karaia, iena tamana dekenai edia kerere ia herevalaia. (Genese 37:2) Reana ena gari lasi karana dainai, Iakobo ese ena natuna ia hanamoa. Keristani matamata taudia dekenai unai be haheitalai namona! Bema ita diba eda kakana o tadina eiava turana ta be kara dika badana ta ia karaia, aonega karana be, Iosepa ita tohotohoa bona heduru ia henia diba tauna ta dekenai unai kerere ita gwauraia.—Levitiko 5:1.

Danu, Iosepa ena famili amo gau ta ita dibaia. Hari, Keristani taudia be adavana momo idia adavaia lasi, to idia huanai famili be idauidau. Idia haida lalonai be headava lou tama sina, tama o sina edia natudia, o idia headava lou tama sina ruaosi edia natudia. Idia ese Iakobo ena famili amo idia dibaia gauna be inai: Haida sibona kara namo henia karana ese famili ena noho hebou karana ia hadikaia diba. Headava lou famili lalonai, namona be tama sina ese edia kara amo idia hahedinaraia edia natudia korikori bona idia adavaia tau o hahine ena natudia idia lalokau henidia, badina idia ta ta edia kara namodia amo famili ia moale diba.—Roma 2:11.

MAMA KARANA IA VARA

Iakobo be Iosepa ia lalonamo badina ia abidadama bona kara maoromaoro ia karaia

Reana Iosepa be mai gari lasi ida kara maoromaoro ia badinaia dainai, Iakobo ese ia hanamoa. Ia ese ena natuna totona kouti dabua namo hereana ta ia karaia. (Genese 37:3) Unai kouti latana be mai hairaina, bona ena aena bona imana ia koua diba. Reana unai bamona kouti be ladana bada taudia o lohia taudia ese idia hahedokilaia.

Iakobo ese unai kouti be Iosepa dekenai ia henia badina unai amo ia hahedinaraia ia ese Iosepa ia lalokau henia bada. To, unai kouti dainai Iosepa dekenai hekwakwanai badana ia vara. Laloatao, Iosepa be mamoe naria tauna. Anina be ia be gaukara bada herea do ia karaia. Inai oi laloa, Iosepa be unai kouti mai hairaina ia hahedokilaia bona ava latanai ia raka, nadi latanai ia daekau, o mamoe natuna be au ginigini amo ia kokia. Danu, ena kakadia be dahaka do idia laloa bema idia itaia Iosepa be Iakobo ese ia henia kouti ia karaia?

Baibel ia gwau: “Iena kakana taudia idia itaia, edia tamana be Iosepa dekenai ia lalokau henia bada, idia dekenai ia lalokau henia maragi. Vadaeni, idia badu henia Iosepa dekenai, hereva namona ta idia gwauraia lasi ia dekenai.” * (Genese 37:4) Idia mama ena badina ita laloparara diba, to Iosepa ena tadikaka be aonega lasi dalanai mama karana idia hahedinaraia. (Aonega Herevadia 14:30; 27:4) Nega ta oi mama, badina oi ura henia hahenamo o dagi be ta ese ia abia, a? Iosepa ena tadikaka oi laloatao. Idia mama dainai kara kererena idia karaia bona gabeai unai idia lalohisihisilaia. Edia haheitalai ese Keristani taudia ia hadibaia, namona be ‘idia moale taudia ida idia moale.’—Roma 12:15.

Iosepa ia diba ena kakadia be ia dekenai idia badu. Unai dainai, ena tadikaka idia mai kahirakahira neganai ia ese ena kouti mai hairaina ia hunia, a? Reana ia ura unai bamona ia karaia. To laloatao, Iakobo ia ura unai kouti amo ia hahedinaraia ia ese Iosepa ia lalokau henia bada. Iosepa ia ura ena tamana ia hamoalea dainai, unai kouti ia hahedokilaia. Iena haheitalai ese ita ia durua. Ena be iseda guba Tamana be taunimanima edia toana ia laloa lasi, to nega haida ia ese ena hesiai taudia huanai ta ia abia hidi bona ena lalonamo ia hahedinaraia. Ma danu, Ia ese ena taunimanima ia noia, kara dika bona matabodaga tanobadana amo idia idau be namo. Iosepa ena dabua namo hereana bamona, Keristani taudia momokanidia edia kara be tanobada taudia edia amo ia idau. Nega haida edia kara dainai taunimanima idia mama bona badu. (1 Petero 4:4) Keristani tauna ese ena Keristani toana do ia hunia be namo, a? Lasi—Iosepa bamona, ia be ena kouti ia hunia lasi.—Luka 11:33.

IOSEPA ENA NIHI

Daudau lasi murinai, Iosepa be nihi idaudia rua ia abia. Ena nihi ginigunana lalonai, Iosepa ia itaia ia bona ena tadikaka be ta ta ena witi ia guia. To edia witi be iena witi idia gini hagegea bona iena witi idia tomadiho henia. Ena nihi iharuana lalonai, dina, hua, bona hisiu 11 be ia idia tomadiho henia. (Genese 37:6, 7, 9) Iosepa be unai nihi dekenai dahaka do ia karaia?

Iehova Dirava ese unai nihi ia hahedinaraia. Idia ese peroveta herevana idia hahedinaraia, bona Dirava ia ura Iosepa ese unai nihi edia anina ia hahedinaraia. Ita gwau diba, Iosepa ese gabeai peroveta taudia do idia karaia gauna ia karaia, idia ese Dirava ena hereva bona hahemaoro herevadia be Iena gwau-edeede besena dekenai do idia gwauraia.

Iosepa be mai aonega ida ena tadikaka dekenai ia gwau: “Lauegu nihi mani lau hamaoroa umui dekenai.” Iena tadikaka ese nihi ena anina idia lalopararalaia dainai idia moale lasi. Idia haere: “Oi be aiemai king do oi lao, a? Oi ese do oi lohia ai dekenai, a?” Baibel ia gwau: “Vadaeni iena nihi bona iena hereva dekenai idia edia badu idia habadaia noho ia dekenai.” Iosepa ese ena nihi iharuana be iena tamana bona tadikaka dekenai ia herevalaia neganai, idia badu dikadika. Baibel ia gwau: “Iena tamana ese Iosepa dekenai ia hereva mai badu danu, ia gwau, ‘Oiemu nihi ena anina be dahaka? Lau bona oiemu sinana bona oiemu tadikakana do ai tomadiho henia oi dekenai, a?’” To, Iakobo ese Iosepa ena nihi ia laloa noho. Iehova be Iosepa ida ia herevahereva, a?—Genese 37:6, 8, 10, 11.

Iosepa danu be Iehova ese ia gaukaralaia taunimanima ese idia ura lasi kamonai peroveta herevana ia gwauraia. Iesu be unai bamona sivaraina ia harorolaia tauna badana, bona ia ese ena murinai idia raka taudia ia hamaoroa: “Bema lau idia dagedage henia, umui danu do idia dagedage henia.” (Ioane 15:20) Keristani taudia ibounai ese Iosepa ena abidadama bona gari lasi karana amo gau momo idia dibaia.

IDIA BADU DIKADIKA

Daudau lasi murinai, Iakobo ese Iosepa ia siaia. Iosepa ena tadikaka be Sekema ena not kahana—vanegai sibona idia heatu hanuana—dekenai mamoe idia naria. Iakobo ese ena natudia ia lalodia bada, unai dainai Iosepa ia siaia idia ia sekea totona. Iosepa ena hemami be edena bamona? Ia diba ena tadikaka ese ia idia badu henia dikadika! Bema idia diba ia be tamana ese ia siaia idia dekenai, dahaka do idia karaia? To, Iosepa ese ena tamana ia kamonai henia bona ia lao.—Genese 34:25-30; 37:12-14.

Do ia lao gabuna be daudau, reana dina foa eiava faiv do ia raka. Sekema bona Heberona ena not kahana ena daudau be 80 kilomita bamona. To Sekema dekenai, Iosepa ia kamonai ena tadikaka be Dotana dekenai idia lao, unai hanua ena daudau not kahana amo be 22 kilomita bamona. Iosepa be kahirakahira Dotana dekenai ia ginidae neganai, iena tadikaka ese daudau amo idia itaia. Karaharaga edia badu ia bada. Baibel ia gwau: “Itaia, unai nihi tauna ia mai inai. Ita alaia mase, inai guri ta, ranu ia noho lasi gauna dekenai do ita negea diho. Vadaeni, dohore ita gwau, ‘Dagedage gauna ta ese ia alaia mase.’ Unai dekena amo dohore ita itaia, iena nihi ena anina be dahaka.” To Rubena ese ena tadikaka ia hamaoroa do idia alaia lasi, to guri dekenai do idia negea diho. Rubena ia laloa gabeai edia imana amo Iosepa do ia hamauria.—Genese 37:19-22.

Iosepa ia diba lasi dahaka do ia vara, ia laloa ena tadikaka ida mai maino ida do idia hedavari. To, ena tadikaka ese ia idia dogoatao! Ena kouti idia kokia, idia abia lao ranu lasi guri ta dekenai idia negea. Iosepa ia moru diho! Ia toreisi to ia daekau diba lasi. Guri ena matu sibona ia itaia bona ena tadikaka edia gadona ia kamonai. Mai taitai ida heduru totona ia boiboi, to idia durua lasi. Idia helai sibona bona guri badinai idia aniani. Rubena ia noho lasi neganai, idia ura Iosepa idia alaia, to Iuda ese idia ia hamaoroa laolao taudia dekenai do idia hoihoilaia. Dotana be Aigupito idia lao hoihoi taudia edia raka dalana, bona daudau lasi Isamaela bona Midiana taudia idia mai. Rubena ia do ginidae lasi lalonai, idia palanilaia gauna idia karaia. Idia ese siliva moni 20 amo Iosepa idia hoihoilaia. *Genese 37:23-28; 42:21.

Iosepa be kara maoromaoro ia badinaia, to ena tadikaka ese idia inai henia

Sivarai ena matamanai ia vara gauna ita laloa lou. Laolao taudia ese Iosepa idia hoia bona saut kahana ena dala amo Aigupito idia lao neganai, toana be Iosepa be gau ibounai ia haboioa. Iena famili amo idia hapararaia! Lagani momo lalonai, ena famili dekenai idia vara gaudia ia diba lasi. Hegeregere, Rubena be Iosepa sekea totona ia giroa neganai dahaka ia karaia; Iakobo be Iosepa ena mase sivaraina ia kamonai neganai, ena hemami be edena bamona; ena tubuna Isako dekenai dahaka ia vara; bona iena tadina Beniamina dekenai dahaka ia vara. To Iosepa be gau ibounai ia haboioa, a?—Genese 37:29-35.

Iosepa ena tadikaka ese ia amo idia kokia diba lasi gauna be inai: Iena abidadama karana. Iosepa be iena Dirava, Iehova ia diba namonamo, bona ta ese ia amo unai ia kokia diba lasi—herevana ena ruma ia rakatania, dala daudau amo ia raka ela bona Aigupito ai ia ginidae, bona ena be igui hesiai tauna ta bamona Aigupito ena taga bada tauna, Potifara dekenai idia hoihoilaia. (Genese 37:36) Iosepa be unai bamona hahetoho lalodiai ena abidadama ia goada bona ena Dirava kahirakahira ia noho. Atikol gabedia ai, do ita itaia edena dala ai Iosepa ena abidadama karana, ena Dirava Iehova dekenai ia goada, bona unai ese ena famili ia durua. Iosepa ena haheitalai ita tohotohoa be aonega karana!

^ Tahua gaukara idia karaia taudia haida idia gwau, Iosepa be ena tamana ese unai harihari gauna ia henia neganai, ena kakadia be lalohadai kerere idia abia idia laloa ia ese Iosepa dekenai vara guna ahuna ia henia. Idia diba Iosepa be Iakobo ese ia ura henia bada hahinena—matamanai ia ura adavaia hahine—ena natuna roboana. Danu, Iakobo ena natuna roboana Rubena be ena tamana ena hesiai kekeni ta ida ia mahuta hebou, unai ese ena tamana ia hahemaraia bona vara guna ahuna ia haboioa.—Genese 35:22; 49:3, 4.

^ Baibel ese ia herevalaia sivaraina be momokani. Toretore haida ese idia hahedinaraia unai negai Aigupito ai igui hesiai taudia be siliva moni 20 amo idia hoia.