Skip to content

Skip to table of contents

Idaunegai Idia Gaukaralaia Seal Idauidau

Idaunegai Idia Gaukaralaia Seal Idauidau

 Seal be maragi, ia be maka o saini totona idia gaukaralaia, bona raro manokana latanai idia moia neganai maka do ia hedinarai. Seal be idauidau, haida be cone, square, cylinder, bona animal ena kwarana bamona. Gau ta dekenai seal idia atoa neganai, unai ese ia hahedinaraia, unai gauna idia biagua, o toretore gauna ta idia hamomokania. Danu unai idia gaukaralaia baege gaudia gimaia bona iduara o guria gabuna ia vareai iduara idia koua totona.

Parasa ena lohia Darius I ena seal be Cylinder bamona, bona raro amo seal idia atoa neganai be inai bamona

 Seal be inai gaudia amo idia karaia hegeregere, turia, limestone, auri, nadi namodia, bona au . Nega haida biaguna bona iena tamana be seal ai idia torea. Seal haida ese biaguna ena dagi ia hahedinaraia.

 Biaguna ta ese toretore gauna ta ia hamomokania totona, iena seal be pepa ai ia noho raro o unai bamona gaudia ta latanai do ia moia diho, unai amo seal ena maka be do ia hedinarai. (Iobu 38:14) Unai raro ia auka neganai, ta ese pepa amo do ia kokia o haidaua diba lasi.

Seal ese ta ia karaia gaukara ena maoro ia hamomokania

 Seal be ma ta dekenai idia henia diba, unai ese ia hahedinaraia biaguna ese unai tauna dekenai maoro ia henia. Hegeregere, idaunegai Aigupito ena king Farao bona Heberu tauna Iosepa, ia be Iakobo ena natuna dekenai ia karaia bamona. Aigupito ai Iosepa be hesiai tauna. Gabeai, ia be dibura ruma ai idia atoa, ena be kerere ta ia karaia lasi. To Farao ese ia ruhaia, bona praim minista ai ia halaoa. Baibel ia gwau: “Farao ese ena imana amo rini ia kokia bona Iosepa ena imana ai ia atoa.” (Genese 41:42) Unai rini ai ia noho maka ese ia hahedinaraia Iosepa be mai ena siahu mai anina bada gaukara ia karaia totona.

 Idaunegai Israela ena Kwini Iesebele ese ena adavana ena seal be koikoi dalanai ia gaukaralaia Naboto ia hamasea totona. Kerere lasi tauna Naboto ia samania totona, King Ahaba ena ladana ai tau badadia haida dekenai revareva ia torea, ia gwau Naboto be Dirava ia gwauraia dika. Iesebele ese king ena seal ena maka be revareva ai ia atoa bona ena koikoi karana dekenai ia kwalimu.​—1 King Taudia 21:5-14.

 Parasa ena King Ahasuero ese ena rini ai ia noho maka ia gaukaralaia ena oda herevadia ia hamomokania totona.​—Eseta 3:10, 12.

 Baibel torea tauna Nehemia ia gwau Israela taudia edia lohia taudia, Levi taudia bona hahelaga taudia ese edia seal be idia torea gwauhamata metauna ai idia atoa karana amo unai idia hamomokania.​—Nehemia 1:1; 9:38.

 Baibel ese sivarai rua ia herevalaia, unai nega ai seal be vareai gabuna koua totona idia gaukaralaia. Peroveta tauna Daniela be laiona ena guri lalonai idia negea diho neganai “nadi idia abia mai bona guri idia koua.” Bena Mede bona Parasa ena King Dariuse ese “rini ena maka bona ena ofesa taudia edia maka be unai nadi ai idia atoa, unai amo Daniela totona idia karaia abia hidi be do ia idau lasi.”​—Daniela 6:17.

 Iesu Keriso ena tauanina be guria gabuna ai idia atoa neganai, iena inai taudia “idia lao bona guria gabuna ena nadi idia koua auka momokani.” (Mataio 27:66) Bema unai be Roma gavamani taudia edia oda hegeregerena, David L. Turner ese Mataio bukana ia herevalaia neganai, ia gwau: ‘Guria gabuna ena nadi idia koua, bona raro manokana amo idia koua hagegea.’

 Idaunegai seal idauidau ese ita dekenai gau momo ia hadibaia diba bona akioleji taudia bona histori stadilaia taudia idia ura bada unai gaudia idia dibaia. Unai dainai, hari sigillography, seal idauidau stadilaia karana unai, be mai anina bada gaukarana ai ia lao.