Skip to content

Skip to table of contents

Edena Bamona Egu Tai Karana Lau Haheaukalaia Diba?

Edena Bamona Egu Tai Karana Lau Haheaukalaia Diba?

MIKE be iena tamana ia mase negana ia laloa neganai, ia gwau: “Unai neganai, lau laloa namona be egu hemami lau hahedinaraia lasi.” Mike ia laloa, ena lalona dekenai ia tai karana ia hunia be tau goadana ena kara. To gabeai ia diba unai

be kerere. Unai dainai, Mike ena turana ena tubuna tau ia mase neganai, Mike ia diba dahaka ia karaia be namo. Ia gwau: “Bema lagani haida gunanai ia vara, ena pagana do lau patapataia sibona bona lau gwau, ‘Tau goadana bamona oi karaia.’ Hari, iena imana lau daua toho bona lau gwau, ‘Oiemu mamina hegeregerena oi karaia. Unai ese oi do ia durua oi haheaukalaia totona. Bema oi ura lau siri, do lau siri. Bema oi ura lau noho, do lau noho. To namo lasi oi gari emu mamina oi hahedinaraia totona.’ ”

Unai dainai, Mike ia gwau inai bamona oi karaia be namo: Emu lalona dekenai oi tai! Bona ena hereva be maoro. Badina be dahaka? Badina emu lalona dekenai oi tai be gau badana emu mamina ia hedinarai totona. Emu mamina hahedinaraia karana amo, oiemu lalo-metau oi haorea diba. Vaia tauanina ese ia hahedinaraia hemamina, bema lalo-parara amo bona diba maoro amo oi hahedinaraia neganai, emu mamina be do ia hegeregere.

Momokani, taunimanima ese edia lalona dekenai idia tai karana idia hahedinaraia daladia be idauidau. Bona gau haida dainai, hegeregere lalokau tauna ia mase haraga eiava nega daudau lalonai ia gorere bena ia mase dainai, idia do mauri noho taudia edia mamina do idia idau. To gau ta ita diba momokani: Emu mamina oi koua be tauanina dalanai bona lalona ena goada dalanai dika ia havaraia diba. Emu lalona dekenai oi tai be tauanina ena goada ia durua. Edena dala ai? Buka Helaga lalonai sisiba namodia idia noho.

Lalona Dekenai Oi Tai Karana Hahedinaraia​—Edena Dala Ai?

Hereva amo emu mamina oi hahedinaraia be heduru gauna. Iena natudia 10 idia mase murinai, bona hekwakwanai ma haida murinai, idaunegai bese kwarana tauna Iobu ia gwau: “Egu mauri ena namo lau laloa lasi, lau hesikulaia noho. Unai dainai egu maumau do lau gwauraia hedinarai noho. Egu lauma ena mamina ia dika dainai do lau maumau!” (Iobu 1:​2, 18, 19; 10:1) Iobu ese iena lalo-metau ia koua diba lasi. Ia ura iena mamina ia hahedinaraia; ia ura ia “maumau.”

Unai dainai, mai ena haheauka bona mai ena hebogahisi ida oi do ia kamonai henia “turana” dekenai emu mamina oi gwauraia neganai, heduru do oi abia diba. (Aonega Herevadia 17:17) Hereva amo emu sivarai bona emu mamina oi gwauraia neganai, nega momo emu mamina dekenai oi lalo-parara diba bona oi haheaukalaia diba. Bema oi ia kamonai henia tauna be guna ena lalokau tauna ta ia mase dainai ena lalona dekenai ia tai danu, bona unai lalohisihisi ia haheaukalaia namonamo, reana iena amo heduru herevadia do oi abia diba oi haheauka totona. Iena natuna ia mase neganai, sinana ta be dahaka heduru ia abia ia gwauraia hedinarai, ia gwau natuna ia mase hahinena ma ta ia hereva henia: “Ma ta be unai hekwakwanai ia abia, bona ia goada noho, bona ia mauri noho bona iena mauri dalana ia haheaua namo lou lau diba dainai, unai ese lau ia hagoadaia bada.”

Baibel haheitalaidia ese idia hahedinaraia emu lalohadai oi toredia be reana emu lalona dekenai tai karana hahedinaraia dalana ta

To edena bamona bema emu mamina gwauraia totona oi hekwarahi? Saulo bona Ionatana idia mase murinai, Davida be mai ena mamina goadana ida mase anena ta ia torea, bona unai ane dekenai iena lalohisihisi ibounai ia gwauraia. Gabeai, unai lalohisihisi anena be Baibel bukana Samuela Iharuana ena toretore dekenai idia torea. (2 Samuela 1:​17-27; 2 Sivarai 35:25) Unai hegeregerena, haida idia laloa edia mamina be toretore dekenai idia torea. Vabu ta ia gwau iena lalohadai ia torea hedinarai bena dina haida murinai ia torea gauna ia duahia. Ia davaria unai be heduru dalana iena lalo-metau ia kokia totona.

Ena be hereva amo eiava toretore amo, to emu lalona dekenai oi tai karana bema oi hahedinaraia neganai, emu lalohisihisi oi haorea diba. Danu, lalohadai kereredia do ia kokia diba. Ena natuna ia mase sinana ta ese ia gwauraia hedinarai, ia gwau: “Egu adavana bona lau, ai kamonai ma headava taudia haida ese natuna ia mase murinai edia headava idia hadokoa, bona ai ura lasi unai bamona ia vara ai dekenai. Unai dainai, ai badu neganai, bema ta ia ura ta ia samania natuna ia mase dainai, ai herevalaia hebou. Lau laloa, unai bamona ai karaia dainai, aiemai diba heheni karana ia goada momokani.” Unai dainai, ena be emui natuna ia mase to bema emui mamina umui gwauraia hedinarai heheni, unai ese umui ia durua diba bena umui lalo-parara ma haida edia lalona dekenai idia tai karana be ia idau, edia hemami hegeregerena ai bona sibodia edia dala ai do idia karaia.

Lalona dekenai tai karana hahedinaraia dalana ta be taitai. Baibel ia gwau, “taitai be mai ena nega.” (Hadibaia Tauna 3:​1, 4) Momokani ita lalokau henia tauna ta ia mase neganai, unai be tai negana. Lalona dekenai ita tai dainai mata ranudia idia diho neganai, ia hedinarai unai be lalohisihisi hanaia dala ena kara ta.

Iena sinana ia mase neganai, headava lasi hahinena ta ese ia hahedinaraia, ena turana namona ta ese edena dala ai ia durua. Ia gwau: “Nega ibounai egu turana ia noho lau totona. Lau danu ia taitai. Lau danu ia herevahereva. Egu mamina ibounai lau gwauraia, bona unai be mai anina bada lau dekenai. Lau tai dainai lau hemarai lasi.” (Roma 12:15 itaia.) Namo lasi emu mata ranudia dainai oi hemarai. Ita itaia vadaeni, Baibel lalonai abidadama tatau bona hahine be momo​—Iesu Keriso danu​—bona hemarai lasi dekenai idia be taunimanima vairadiai edia lalona dekenai idia tai karana be mata ranudia amo idia hahedinaraia.​—Genese 50:3; 2 Samuela 1:​11, 12; Ioane 11:​33, 35.

Tanobada besedia iboudiai dekenai, lalona dekenai idia tai taudia idia ura heduru idia abia

Reana do oi davaria, nega ta ta ai oi diba lasi neganai emu lalohisihisi mamina be do ia hedinarai. Reana do oi tai kava. Sibomu dekenai oi haheauka. Bona namo lasi oi laloa, emu mata ranudia oi koudia be namo. Namona be oi laloatao, idia be vaia tauanina ena dala, lalona dekenai oi tai karana hahedinaraia totona.

Kerere Mamina Hanaia Dalana

Guna ai hereva bamona, edia lalokau tauna ta ia mase neganai, haida idia laloa idia kerere. Unai amo ita lalo-parara diba, dahaka dainai abidadama tauna Iakobo be ena lalona dekenai ia tai bada, badina idia hamaoroa “uda boroma ta” ese iena natuna Iosepa ia hamasea. Iakobo ese Iosepa ia siaia, do ia tahua iena tadikaka idia hegeregere eiava lasi. Unai dainai, reana Iakobo be ia laloa ia kerere, hegeregere ia laloa, ‘Dahaka dainai Iosepa be sibona lau siaia lao? Dahaka dainai uda boroma momo gabuna ai lau siaia?’​—Genese 37:​33-35.

Reana oi laloa, gau ta oi karaia lasi dainai, emu lalokau tauna ia mase dalana ia durua. Bema oi abia dae kerere mamina​—herevana oi kerere momokani eiava oi laloa oi kerere​—be vaia lalona dekenai idia tai taudia idia abia mamina, unai ese oi ia durua diba. Namo lasi oi laloa, unai mamina danu oi gwauraia lasi. Oi laloa oi kerere mamina oi abia neganai, unai ese oi ia durua diba emu lalona dekenai oi tai karana oi hahedinaraia totona.

Namona be ita laloa, herevana ma ta ita lalokau henia ena bada be dahaka, to iena mauri ita biagua diba lasi, bona ita lalokau henidia taudia be “nega dika idia davaria noho” dalana ita koua diba lasi. (Hadibaia Tauna 9:11) Danu, oi ura lasi dika ia vara. Hegeregere, doketa be haraga oi tahua lasi neganai, anina be oi ura emu lalokau tauna ia gorere bona ia mase, a? Lasi momokani! Vadaeni, ia mase be oiemu kerere, a? Lasi.

Iena natuna kekeni be motuka aksiden lalonai ia mase murinai, sinana ta ia davaria edena dala ai ia laloa ia kerere mamina ia hanaia diba. Ia gwauraia hedinarai, ia gwau: “Ia lau siaia dainai, lau laloa kerere be lauegu. To gabeai lau diba unai bamona mamina lau abia be maoro lasi. Iena tamana ida lau siaia gaukara ta idia karaia totona be kerere lasi. Unai be aksiden dikana sibona.”

To reana oi gwau, ‘To ia totona lau ura gau momo lau gwauraia eiava lau karaia.’ Momokani, to daika ia gwau diba ena kara be tamana, sinana, eiava natuna goevadaena ta bamona? Baibel be ita ibounai ia hadibaia: “Ita ibounai ese nega momo kerere ita karaia. To bema tau ta ese iena hereva dekena amo kerere ta ia karaia lasi, ia be goeva bona namo momokani.” (Iamesi 3:2; Roma 5:12) Unai dainai, namona be oi abia dae oi goevadae lasi. Bema nega momo oi laloa “bema inai bamona lau karaia, eiava unai bamona lau karaia” neganai, unai ese gau ta do ia haidaua lasi, to reana emu lalona dekenai oi tai karana hanaia dalana be do ia metaira.

Bema mai badina namona dainai, oi laloa sibona lasi, to oi diba kerere be oiemu, namona be kerere mamina koua dala badana oi laloa​—Dirava ena gwauatao karana. Baibel ese ita ia hadibaia, ia gwau: “Bema oi ese aiemai kara dika ibounai oi duahia neganai, daika ese oiemu kota lalonai ia kwalimu diba? To oi ese aiemai dika oi gwauatao noho.” (Salamo 130:​3, 4) Unai dainai, nega gunana dekenai oi giroa diba lasi, kara ta oi haidaua totona. To, Dirava oi noia diba guna oi karaia kereredia ia gwauatao totona. Bena unai murinai, dahaka? Bema Dirava ia gwauhamata emu kerere gunadia iboudiai do ia gwauatao, namona be oi sibomu emu kerere oi gwauatao, ani?​—Aonega Herevadia 28:13; 1 Ioane 1:9.

Badu Hanaia Dalana

Oi badu danu, a? Reana doketa taudia dekenai, sista taudia dekenai, turadia dekenai, eiava mase tauna dekenai, a? Namona be oi lalo-parara, unai danu be vaia taunimanima edia kara, ta ia mase neganai. Reana emu badu be emu lalohisihisi dainai ia vara. Toretore tauna ta ia gwau: “Bema oi lalo-parara oi badu​—badu karana oi karaia lasi to oi abia dae unai mamina ia noho​—unai kara ena dika do oi hanaia diba.”

Reana heduru dalana be oiemu badu mamina oi gwauraia eiava ma ta dekenai emu badu oi herevalaia. Edena bamona? Oi biagua diba lasi badu boiboilaia karana oi karaia lasi. Baibel ena sisiba ia gwau nega daudau oi badu ese dika ia havaraia diba. (Aonega Herevadia 14:​29, 30) Reana oi dekenai ia hebogahisi turana ta dekenai emu badu oi herevalaia neganai, heduru oi abia diba. Bona haida be eksasais idia karaia goadagoada idia badu neganai, idia davaria unai be dala namona edia badu idia hanaia totona.​—Efeso 4:​25, 26 itaia.

Ena be oiemu mamina oi gwauraia hedinarai bona oi gwauraia momokani be gau badana, to namona be oi naria. Emu mamina oi gwauraia be gau ta, to ma ta dekenai emu mamina oi gwauraia bona oi hametaua be ma gau ta. Namo lasi oiemu badu bona lalo-hekwarahi dainai ma haida oi samanidia. Unai dainai, emu mamina oi gwauraia, to namo lasi dagedage dalana ai oi karaia. (Aonega Herevadia 18:21) Lalona dekenai tai karana haheaukalaia dala badana ta ia noho, bona hari do ita herevalaia.

Dirava amo Ia Mai Heduruna

Baibel ese ita ia hadibaia: “Lohiabada be lalohisihisi taudia kahirakahira ia noho, bona ia ese edia lalona ia ore taudia ia hamauria noho.” (Salamo 34:18) Oibe, emu lalokau tauna ta ia mase neganai, oi do ia durua momokani gauna be emu turana karana Dirava ida. Edena dala ai? Ai torea vadaeni heduru hereva namodia iboudiai be Dirava ena Hereva, Baibel, amo ai abia, eiava idia be unai buka ena hereva hegeregerena. Oi badinadia neganai, do oi hegeregere diba.

Ma danu, guriguri ena heduru oi laloaboio lasi. Baibel ese ita ia hagoadaia, ia gwau: “Oiemu laloa hekwarahi be Lohiabada dekenai do oi henia, bona ia ese idia dekena amo oi do ia durua.” (Salamo 55:22) Bema hebogahisi turana ida oiemu mamina umui herevaherevalaia be heduru ta, ‘hebogahisi bona heduru ibounai ia henia Diravana’ dekenai emu kudouna amo gau iboudiai oi gwauraia be heduru bada herea!​—2 Korinto 1:3.

Guriguri sibona lasi, to ma gau ta ese iseda mamina do ia hanamoa. ‘Guriguri ia kamonai’ Diravana ia gwauhamata, iena hesiai taudia be mai edia ura momokani ida iena lauma helaga abia totona idia noia neganai, do ia henia. (Salamo 65:2; Luka 11:13) Bona Dirava ena lauma helaga, eiava gaukara siahuna, be dina ta ta iboudiai oi goada noho totona, “siahu badana” oi dekenai do ia henia. (2 Korinto 4:7) Namona be oi laloatao: Dirava be iena abidadama hesiai taudia ia durudia diba, idia davaria hekwakwanai iboudiai idia haheaukalaidia totona.

Headava hahine ta ena natuna ia mase bona ia laloatao ia bona ena adavana be unai lalohisihisi idia hanaia totona guriguri be mai ena siahu bada. Ia gwau: ‘Bema hanuaboi ai ruma dekenai ai noho, bona emai lalohisihisi ia bada dainai ai laloa ai hanaia diba lasi, uduna amo guriguri ai karaia hebou. Guna ia ida gau iboudiai ai karaia, to ia mase murinai nega ginigunana ai sibona ai lao kongregesen hebou eiava hebouhebou badana neganai goada abia totona ai guriguri. Dabai ai toreisi bona ia noho lasi dainai ai laloa ai haheaukalaia diba lasi, ai guriguri Iehova ese ai ia durua totona. Lau diba lasi dahaka dainai, to ruma lalonai lau sibona lau raka vareai be hekwarahi badana. Unai dainai, nega ta ta iboudiai, ruma ai lau sibona lau giroa neganai, lau be Iehova lau guriguri henia, mani lau ia durua egu lalona ia goada bona ia hegeregere totona.’ Unai abidadama hahine ia laloa guriguri be heduru bada, unai ia diba momokani bona mai ena badina namona unai ia diba. Reana oi danu do oi davaria, oi guriguri hanaihanai dainai, ‘Dirava ena maino ese taunimanima edia diba ia hanaia momokani, bona unai maino ese emui laloa gaudia bona emui kudouna idia mamia gaudia ibounai do ia naria namonamo.’​—Filipi 4:​6, 7; Roma 12:12.

Dirava ese ia henia heduruna be heduru bada herea. Keristani aposetolo Paulo ia gwau, Dirava be “hisihisi ibounai lalonai ia ese ai ia durua noho. Unai dainai hisihisi idia abia noho taudia be ai ese ai durua diba.” Momokani, Dirava ena amo oi abia heduruna ese emu hisihisi ia kokia lasi, to oi ia durua oi haheaukalaia totona. Ita gwau lasi anina be do oi tai lasi eiava emu lalokau tauna do oi laloaboio. To oi goada lou diba. Bona oi goada lou neganai, oi mamia gaudia ese oi do idia durua oi lalo-parara totona bona ma haida dekenai oi hebogahisi henidia totona, idia danu be lalona dekenai idia tai mamina idia davaria neganai, oi durudia diba idia goada noho totona.​—2 Korinto 1:4.