Magdiretso sa kaundan

BULIG PARA SA PAMILYA | GINIKANAN

Ano ang Himuon Ko Kon Naboringan ang Akon Bata?

Ano ang Himuon Ko Kon Naboringan ang Akon Bata?

 Ara lang ang imo bata sa inyo balay kag wala sia sing himuon. “Naboringan ’ko,” siling niya. Antes mo paandaron ang TV ukon hambalon sia nga maghampang sang iya paborito nga video game, ari ang pila ka butang nga dapat mo binagbinagon.

Naboringan nga kabataan—kon ano ang natun-an sang pila ka ginikanan

  •   Ang kadamuon kag klase sang kalingawan mahimo isa sa mga rason sini. Ang isa ka amay nga si Robert, nagsiling: “Para sa pila ka bata, ka-boring sang kabuhi kada adlaw kon ipaanggid sa pagtan-aw sang TV ukon paghampang sang mga video game. Wala sila sing gana sa iban pa nga hilikuton.”

     Nagaugyon sa sini ang iya asawa nga si Barbara. Nagsiling sia: “Sa matuod nga kabuhi, dapat ka magpamensar kag magpanikasog, kag indi dayon makita ang epekto sini. Gani boring ini para sa mga bata nga pirme nagatan-aw sang TV ukon nagahampang sang mga video game.”

  •   Ang pagtan-aw pirme sa social media mahimo may negatibo nga epekto. Magabatyag ang isa nga boring ang iya pagkabuhi kon pirme niya makita ang mga ginahimo sang iya mga abyan. “Kahapos lang magsiling, ‘Kasadya sa ila ’ya, ako ’ya ari lang ’di sa balay,’” siling sang bata nga babayi nga si Beth.

     Isa pa, bisan inoras ka pa sa social media, indi ka man gihapon magmalipayon—naboringan ka man gihapon. “Mahimo nga mawili ka sa sini, pero kon makatapos ka na, marealisar mo nga wala ka gali sing nahimo,” siling sang isa ka pamatan-on nga si Chris.

  •   Isa ini ka kahigayunan. Si Katherine nga isa ka iloy nagsiling nga ang naboringan nga kabataan may kahigayunan nga mangin creative. Halimbawa, sia nagsiling: “Ang isa ka simple nga box puede nila ma-imagine nga time capsule, salakyan, barko, ukon spaceship. Ang habol na ginhumlad sa mga furniture mahimo mangin balaybalay na.”

     Amo kon ngaa nga ang psychologist nga si Sherry Turkle nagsiling nga kon naboringan ka na ukon natak-an ‘kahigayunan mo na ini nga mangin creative.’ a Gani, indi gid malain kon maboringan ang isa. Ang matuod, ang libro nga Disconnected nagsiling: “Kon nagahakwat ka sing mabug-at nga mga butang, nagabakod ang imo mga maskulo. Pareho sa sini, mangin creative ka man kon gamiton mo ang imo imahinasyon, kon bored ka.”

 Ang punto: Indi pagtamda nga problema kon naboringan ang imo kabataan, kundi kahigayunan mo ini nga buligan sila nga mangin creative.

Naboringan nga kabataan—ang puede mo himuon

  •   Kon posible, pahampanga ang imo kabataan sa gua sang inyo balay. Si Barbara nga ginsambit kaina, nagsiling: “Makabulig gid ang silak sang adlaw kag preska nga hangin para madula ang pagka-boring. Kon ang aton mga bata nagahampang sa gua, mas nga ginagamit nila ang ila imahinasyon.”

     Prinsipio sa Biblia: May tion para sa tagsa ka butang, . . . tion sa pagkadlaw [kag] tion sa pagluksolukso.”—Manugwali 3:1, 4, footnote.

     Pamensari ini: Ano ang puede ko himuon para pirme makahampang sa gua ang akon mga bata? Kon indi puede makahampang sa gua, ano ang puede mo ipaobra sa sulod sang balay para mawili ang imo kabataan?

  •   Buligi ang imo kabataan nga magpamensar kon paano makabulig sa iban. Ang isa ka iloy nga si Lillian, nagpanugda: “Hilamuni ukon silhigi ang ugsaran sang imo tigulang na nga abyan ukon lutui sia kag pamasyari. Ang pagbulig sa iban makapalipay gid.”

     Prinsipio sa Biblia: “Ang tawo nga maalwan mangin hamungaya, kag ang bisan sin-o nga nagapaumpaw sa iban paumpawan man.”—Hulubaton 11:25.

     Pamensari ini: Paano mo mabuligan ang imo kabataan nga mag-enjoy sa pagbulig sa iban?

  •   Mangin halimbawa. Ang reaksion mo sa imo mga hilikuton kada adlaw mahimo mag-apektar sa imo kabataan. Ang iloy nga si Sarah, nagsiling: “Kon sa aton ginahambal ginapakita ta nga makatalaka ang kabuhi, mangin boring man ini sa aton kabataan. Pero kon pirme ta ginaistorya nga naga-enjoy kita sa aton ginahimo, ma-enjoy man sila.”

     Prinsipio sa Biblia: “Daw pirme lang may kapiestahan ang tawo nga may malipayon nga tagipusuon.”—Hulubaton 15:15.

     Pamensari ini: Ano ang pensaron sang akon kabataan kon mabatian nila ako nga nagahambal parte sa akon ginahimo kada adlaw? Ano ang makita nila nga ginahimo ko kon maboringan ako?

 Tip: Buligi ang imo kabataan nga maghimo sing listahan sang mga gusto nila himuon. “May suggestion box kami nga puede maghulog ang tanan nga miembro sang pamilya sang ila mga ideya,” siling sang iloy nga si Allison.

a Halin sa libro nga Reclaiming Conversation.