SANG Disiembre 17, 2010, naubos na ang pasensia ni Mohamed Bouazizi. Ining 26 anyos nga tindero sa Tunisia natak-an na gid bangod wala sia sing maayo nga obra. Nahibaluan man niya nga ang korap nga mga opisyal nagapangayo sang hamham. Sina nga aga, ginkompiskar sang mga inspektor ang produkto ni Mohamed nga mga peras, saging, kag mansanas. Sang ginkuha nila ang iya kiluhan, nagbato sia, kag nagsiling ang mga nakakita nga gintampa sia sang pulis nga babayi.

Bangod sa kahuya kag kaakig, nagkadto si Mohamed sa malapit nga opisina sang gobierno para magreklamo, pero wala sia ginsapak. Sa atubang sang bilding, nagsinggit sia kuno sing, “Paano ko buhion ang akon pamilya?” Pagkatapos sini, naligo sia sing gasolina kag ginsindihan ang iya kaugalingon. Bangod sang iya mga paso, napatay sia pagligad sang mga tatlo ka semana.

Daku ang epekto sa Tunisia kag sa iban pa nga duog sang ginhimo ni Mohamed Bouazizi. Madamo ang nagasiling nga ang iya ginhimo amo kuno ang nangin kabangdanan sang mga pagprotesta nga nagguba sang panggobierno sang pungsod kag sang iban pa nga Arabo nga pungsod. Ginpadunggan sang European Parliament si Bouazizi kag ang apat nga iban pa sang 2011 Sakharov Prize for Freedom of Thought, kag ginkilala sia sang The Times sang London nga person of the year sang 2011.

Subong sang ginapakita sang halimbawa, mahimo mabaskog gid ang epekto sang pagprotesta. Pero ano ang kabangdanan sang pagdamo sang pagprotesta subong? May iban pa bala nga solusyon?

Mga rason sang madamo nga pagprotesta:

• Indi kontento sa panggobierno. Kon nabatyagan sang mga tawo nga mahatag sang gobierno kag ekonomiya ang ila mga kinahanglanon, diutay lang ang posibilidad nga magprotesta sila—nagakooperar sila sa gobierno para malubad ang ila mga problema. Pero kon nabatyagan nila nga korap kag indi patas ang gobierno, nga nagapabor sa pila lang, mas daku ang posibilidad nga magprotesta sila.

• Ang kabangdanan. Sa masami, ang isa ka hitabo nagapahulag sa mga tawo nga manghikot sa baylo nga magpabaya lang. Halimbawa, ang mga taga-Tunisia nagprotesta bangod sang natabo kay Mohamed Bouazizi. Sa India, bangod sa pagpagutom sang aktibista nga si Anna Hazare bilang pagprotesta batok sa korapsion, nagprotesta man ang iya mga sumalakdag sa 450 ka siudad kag banwa.

Subong sang ginapakita sang Biblia, nagakabuhi kita sa kalibutan diin “ang isa ka tawo may gahum sa isa sa iya kasamaran.” (Manugwali 8:9) Mas malala subong ang korapsion kag inhustisya sangsa una. Gani, mas nahibaluan sang mga tawo subong ang kapaslawan sang pulitika kag ekonomiya. Tungod sa cell phone, Internet, kag 24 oras nga pagbalita, bisan ang mga nagakatabo sa naligwin nga mga lugar mahimo makaapekto sa madamo.

Ang mga sumalakdag sang pagprotesta mahimo magsiling nga nahimo nila ang masunod:

• Bulig sa mga imol. Bilang sabat sa kinagamo sang mga nagaarkila sang balay sa Chicago, Illinois, U.S.A. nga natabo sang Great Depression sang katuigan 1930, wala gindayon sang mga opisyales sang siudad ang pagpahalin kag ginhatagan nila sing obra ang pila sa nagprotesta. Amo man sini ang natabo sa New York City nga nagpabalik sang 77,000 ka pamilya sa ila balay.

• Sabat sa mga inhustisya. Ang pagboykot sang mga bus sa Montgomery, Alabama, U.S.A. sang 1955/1956 amo ang nagdula sang kasuguan nga nagapain sang pulungkuan sa mga bus sang mga puti sa mga itom.

• Napauntat ang mga pagpatukod. Sang Disiembre 2011, linibo ka tawo ang nagprotesta sa pagpatukod sang coal-fired power plant malapit sa Hong Kong bangod sa polusyon, gani nauntat ang proyekto.

Siempre, indi pirme makuha sang mga nagaprotesta ang ila luyag. Halimbawa, mahimo silutan sang mga lider ang mga tawo sa baylo nga ihatag ang ila ginapangayo. Sining karon lang, ang presidente sang isa ka pungsod sa Middle East nagsiling parte sa protesta nga natabo didto: “Dapat gamitan na ini sang puersa,” kag linibo ang napatay sa sadto nga kinagamo.

Bisan pa makuha sang mga nagprotesta ang ila luyag, may bag-o naman nga problema nga magautwas. Ang tawo nga nagbulig para mapahalin ang isa ka manuggahom sang isa ka pungsod sa Aprika nagsiling sa magasin nga Time parte sa bag-o nga panggobierno: “Isa yadto ka dalamguhanon nga nangin bangungot.”

Madamo sang bantog nga tawo ang nagasiling nga ang pagprotesta batok sa mapiguson nga sistema isa ka obligasyon. Halimbawa, si anhing Václav Havel, ang anay presidente sang Czechoslovakia nga napriso sang pila ka tuig bangod sa pagdampig sa kinamatarong sang mga tawo, nagsulat sang 1985: “Ang matanyag lang sang [mga nagaprotesta], kon may ara gid man, amo ang iya kabuhi—kag ginahimo niya ini kay wala na sia sing iban nga paagi para pamatud-an ang kamatuoran nga iya ginapakigbato.”

Ang mga ginsiling ni Havel makita sa ginhimo ni Mohamed Bouazizi kag sang iban pa. Sa isa ka pungsod sa Asia, madamo ang nagsunog sang ila kaugalingon bilang protesta sa pagpamigos sang relihion kag pulitika. Para ilaragway ang ginabatyag kon ngaa ginhimo nila ini, ang isa ka tawo nagsugid sa magasin nga Newsweek: “Wala kami sing mga pusil. Indi namon gusto nga halitan ang iban. Ano pa ang mahimo namon?”

Ang Biblia may solusyon sa inhustisya, korapsion, kag pagpamigos. Ginlaragway sini ang isa ka gobierno nga gintukod sang Dios sa langit nga magabulos sa napaslawan nga sistema sang pulitika kag ekonomiya nga amo ang kabangdanan sang pagprotesta. Ang tagna parte sa Manuggahom sini nga gobierno nagasiling: “Magaluwas sia sang nawad-an kon magtuaw sia, sang imol nga wala sing manugtabang. . . . Tubson niya ang ila kalag gikan sa pagpigus kag paglugus.”—Salmo 72:12, 14.

Ang mga Saksi ni Jehova nagapati nga ang Ginharian sang Dios amo lamang ang matuod nga paglaum para sa mahidaiton nga kalibutan. (Mateo 6:9, 10) Gani, wala sila nagaentra sa mga protesta. Pero mapatihan bala ang ideya nga madula sang gobierno sang Dios ang mga rason sang pagprotesta? Daw amo sini ang ginapakita. Pero madamo ang nagasalig sa paggahom sang Dios. Ngaa indi mo ini mismo pag-usisaon?