Etẹwẹ Biblu Dọ Gando Nùbibla Go?
Gblọndo Biblu tọn
To ojlẹ he mẹ Biblu yin kinkan te, Jiwheyẹwhe nọ kẹalọyi nùbibla he yin bibasi po mẹwhinwhàn dagbe po. Ṣigba, eyin mẹwhinwhàn lọ ma sọgbe, Jiwheyẹwhe ma nọ yí nukundagbe do pọ́n mẹhe to nùbla lọ. Amọ́ to egbehe, Biblu ma degbe dọ mí ni blanù mọjanwẹ e masọ dosẹ́n etọn tlọlọ do niyẹn.
Ninọmẹ tẹlẹ mẹ wẹ mẹdelẹ blanù te to Biblu mẹ?
Nado dín alọgọ po anademẹ Jiwheyẹwhe tọn po. To whenue Islaelivi lẹ zingbejizọnlin lẹkọ jei Jelusalẹm, yé blanù nado dohia dọ ahundopo wẹ yé yí do to alọgọ Jiwheyẹwhe tọn biọ. (Ẹzla 8:21-23) Paulu po Balnaba po nọ de to whedelẹnu nado blanù to whenue yé to mẹho agun tọn lẹ de.—Owalọ lẹ 14:23.
Nado ze ayiha do lẹndai Jiwheyẹwhe tọn ji. To baptẹm Jesu tọn godo, e blanù na azán 40 nado wleawudai na ojlo Jiwheyẹwhe tọn wiwà to lizọnyizọn etọn he to nukọn ja lọ whenu.—Luku 4:1, 2.
Nado do lẹnvọjọ sọn nuṣiwa he wayi lẹ mẹ hia. Jiwheyẹwhe dọna Islaelivi he ma yin nugbonọ lẹ gbọn yẹwhegán Joẹli gblamẹ dọmọ: “Mì lẹkọwa dè e po ahun mìtọn lẹpo po, gbọn nùbibla, avi po avihàn po gblamẹ.”—Joẹli 2:12-15.
Nado payi Azán Ovẹsè tọn go. To Osẹ́n he Jiwheyẹwhe na akọta Islaeli tọn mẹ, e degbena yé nado nọ blanù to Azán Ovẹsè tọn whemẹwhemẹ tọn lọ gbè. a (Levitiku 16:29-31) E sọgbe nado blanù to nujijọ enẹ whenu, na enẹ nọ flinnu Islaelivi lẹ dọ mapenọ wẹ yé yin bo do hudo jonamẹ Jiwheyẹwhe tọn.
Mẹwhinwhàn tẹlẹ wẹ ma sọgbe na nùbibla?
Nado jla glòlò. Jesu plọnmẹ dọ nùbibla to sinsẹ̀n-bibasi mẹ dona yin whẹho mẹdetiti tọn podọ aṣlinu de to mẹhe to nùbla lọ po Jiwheyẹwhe po ṣẹnṣẹn.—Matiu 6:16-18.
Nado jla dodonọ. Nùbibla ma nọ hẹn mẹde yiaga hú mẹdevo lẹ to walọyizan-liho kavi to gbigbọ-liho.—Luku 18:9-14.
Nado suwhẹna aṣa ylanwiwa sọn ojlo mẹ wá tọn. (Isaia 58:3, 4) Nùbibla he zọnpọ hẹ tonusise po lẹnvọjọ ahundopo tọn sọn ylanwiwa mẹ po kẹdẹ wẹ Jiwheyẹwhe nọ kẹalọyi.
Nado setonuna aṣa sinsẹ̀n tọn de poun. (Isaia 58:5-7) To ninọmẹ mọnkọtọn mẹ, Jiwheyẹwhe na taidi mẹjitọ de he homẹ etọn ma nọ hùn nado mọdọ ovi etọn lẹ to owanyi dohia ẹ na yé to dandannu glọ nado wàmọ wutu, kakati nido yin sọn ahun mẹ wá.
Be nubiọtomẹsi de wẹ nùbibla yin na Klistiani lẹ ya?
Lala. Jiwheyẹwhe biọ dọ Islaelivi lẹ ni nọ blanù to Azán Ovẹsè tọn gbè, amọ́ e zẹhudo nubiọtomẹsi enẹ ji to whenue Jesu ko basi ovẹsè na ylando gbẹtọvi he lẹnvọjọ lẹpo tọn whladopo podọ kakadoi. (Heblu lẹ 9:24-26; 1 Pita 3:18) Klistiani lẹ masọ tin to Osẹ́n Mose tọn he bẹ tito Azán Ovẹsè tọn hẹn glọ ba. (Lomunu lẹ 10:4; Kolosinu lẹ 2:13, 14) Enẹwutu, Klistiani dopodopo sọgan de na ede nado blanù kavi lala.—Lomunu lẹ 14:1-4.
Klistiani lẹ yọnẹn dọ nùbibla ma yin adà tangan sinsẹ̀n-bibasi yetọn tọn. Biblu ma dohia to fide dọ nùbibla nọ hẹn ayajẹ wá. Ayajẹ wẹ ka nọ dohiagona sinsẹ̀n-bibasi nugbo Klistiani tọn, na “Jiwheyẹwhe ayajẹnọ” de wẹ Jehovah yin wutu.—1 Timoti 1:11; Yẹwhehodọtọ 3:12, 13; Galatianu lẹ 5:22.
Pọndohlan agọ̀ delẹ gando nuhe Biblu dọ do nùbibla ji go
Pọndohlan agọ̀: Apọsteli Paulu na ayinamẹ Klistiani asu po asi po lẹ nado nọ blanù.—1 Kọlintinu lẹ 7:5, King James Version.
Nugbo: Alọnuwe Biblu tọn he dohó hugan lẹ ma donù nùbibla go to 1 Kọlintinu lẹ 7:5 mẹ. b E taidi dọ vọkan-basitọ Biblu tọn lẹ wẹ yí nùbibla dogọ, e ma yin to wefọ ehe kẹdẹ mẹ gba, ṣigba to Matiu 17:21; Malku 9:29; po Owalọ lẹ 10:30 po mẹ ga. Suhugan lẹdogbedevomẹ Biblu egbezangbe tọn lẹ tọn wẹ dapana hopàdọ he gando nùbibla go ehelẹ.
Pọndohlan agọ̀: Klistiani lẹ dona nọ blanù nado flin azán 40 he Jesu yí do blanù to danfafa ji to baptẹm etọn godo.
Nugbo: Jesu ma na gbedide de gando nùbibla mọnkọ go pọ́n gbede, mọ nude ma dohia to Owe-wiwe lẹ mẹ dọ Klistiani dowhenu tọn lẹ nọ basi nùbibla mọnkọ. c
Pọndohlan agọ̀: Klistiani lẹ dona nọ blanù to oflin okú Jesu tọn whenu.
Nugbo: Jesu ma degbena devi etọn lẹ nado blanù to okú etọn finflin whenu. (Luku 22:14-18) Dile etlẹ yindọ Jesu dọ dọ devi emitọn lẹ na blanù to whenue emi na kú, e ma yin gbedide de bọ e do na, kakatimọ nuhe na jọ dọ wẹ e te poun. (Matiu 9:15) Biblu na anademẹ dọ Klistiani he huvẹ to hùhù lẹ dona nọ dùnú to whégbè whẹpo do wá Hùnwhẹ Oflin Okú Jesu tọn tẹnmẹ.—1 Kọlintinu lẹ 11:33, 34.
a Jiwheyẹwhe dọna Islaelivi lẹ dọ: “Mìwlẹ dona sayana mìde,” kavi “bianukunna alindọn mìtọn lẹ” to Azán Ovẹsè tọn gbè. (Levitiku 16:29, 31; Biblu Wiwe lọ—Gun Alada) Nukunnumọjẹnumẹ lẹ dohia dọ nùbibla wẹ hogbe ehelẹ to alọdlẹndo. (Isaia 58:3) Enẹwutu, Biblu Glẹnsigbe tọn de dọ ẹ dole: “Nado dohia dọ mì blawu na ylando mìtọn lẹ, mì ma dona dùnú.”[Contemporary English Version]
b Pọ́n owe lọ A Textual Commentary on the Greek New Testament, he yin kinkan gbọn Bruce M. Metzger dali, Zinjẹgbonu Atọ̀ntọ, weda 554.
c Gando fie aṣa nùbibla azán 40 tọn lọ wá sọn go, otànwe de dọmọ: “To owhe kanweko atọ̀n tintan whenu mítọn tọn lẹ mẹ, nùbibla he nọ jẹnukọnna hùnwhẹ Paaki tọn lọ ma nọ dẹn hú osẹ dopo; to paa mẹ azán dopo kavi awe poun wẹ e nọ dẹn na. . . . Whla tintan he ojlẹ azán 40 tọn lọ yin nùdego te wẹ yin to gbèta atọ́ntọ Opli Nicée tọn mẹ (325), dile etlẹ yindọ weyọnẹntọ delẹ nọ dọnnu dọ e ma yin nùbibla ojlẹ Paaki tọn wẹ yin alọdlẹndo to finẹ.”—New Catholic Encyclopedia, Zinjẹgbonu Awetọ, Bladopọ 8tọ, weda 468.
A Gán Sọ Pọ́n Hosọ Ehelẹ
JESU—ALIHO LỌ, NUGBO LỌ PO OGBẸ̀ PO
Naegbọn Devi Jesu Tọn lẹ Ma Do Nọ Blanù?
Jesu yí apajlẹ he gando ayúgò ovẹn tọn lẹ go de zan nado na gblọndo.
GBLỌNDO NA KANBIỌ SINAI DO BIBLU JI LẸ
Be Jiwheyẹwhe Na Jona Mi Ya?
Gbadopọnna nuhe Biblu dọ gando lehe mí sọgan mọ jonamẹ Jiwheyẹwhe tọn yí do go.
YỌ́N MÍ DOGỌ
Biọ Dọ Kunnudetọ de Ni Wá Dla We Pọ́n
Dọhodo kanbiọ sinai do Biblu ji de ji, kavi plọnnu dogọ gando Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ go.