Wainma wayuu jülüjakana aaʼin aneerüin nakuwaʼipa watta kaʼi na koleejiakana jee na washinnuukana. Naashin nayakana, nuʼunule wanee wayuu suluʼu eʼikülee miyoʼu aneerü nukuwaʼipa sünain niʼyataain, sümaa nüpüshi otta namaa na waneinnua. Walaajeerü maʼin nükanain chi eekai koleejiain naashin otta wainmale nneerü nümaʼana wanee wayuu, talateechi maʼin.

Anuu nünüiki wanee wayuu kanüliakai Zhang Chen, kepiashi nia chaa China: «Jülüjapuʼusü taaʼin ayateechin taya maletsein nnojoire koleejiain taya suluʼu eʼikülee miyoʼu otta talateechin maʼin taya walaale taʼyataain».

Wainma wayuu achajaakana sukuwaʼipa süpüla anainjatüin nakuwaʼipa watta kaʼi. Oʼunushii naya süpüla koleejiain suluʼu wanee eʼikülee miyoʼu eʼnnaajünaka maʼin. Naaʼinrüin tia mayaainjeʼe noʼunuinjanain suluʼu wanee mma naata. Sutuma eeitpain tü ayuuliikat COVID-19 kapüleeitpa oʼunaa suluʼu wanee mma naata. Saashin wanee organización, naʼakajee na ekirajaakana suluʼu wanee mma naatajatü wainma na chejeʼewaliikana Asia, eeirü maʼaka poloo juya süküjünüin süchiki tia.

Wainma wayuu achajaakana sukuwaʼipa süpüla koleejiain nachonnii suluʼu eʼikülee miyoʼu suluʼu wanee mma naata. Naaʼinrüin tia mayaainjeʼe kapüleein tia namüin. Anuu nünüiki Qixiang, kepiakai Taiwán: «Tayakai namaa na apünüinshiikana tawalayuu, ajütünüshii waya süpüla koleejiain waya chaa Estados Unidos. Naaʼinrüin tia na kachoinkana waya mayaainjeʼe nnojoliin washirüin naya». Sutuma naaʼinrüin tia wainma wayuu kojuyaalaka.

Eesü kasa anasü koleejiale waya, wainmapejeʼe na ayaawatakana saaʼu nnojoluin shikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin. Wainma na nnojoliikana antüin sünain aʼyatawaa keeʼireeka naaʼin mayaainjeʼe wainmain nojuyaala süpüla koleejiain naya paala. Anuu wanee pütchi sukumajaka Rachel Mui sümüin tü karaloʼutakat Business Times, chakat Singapur: «Akooʼomüinraashii na maʼyataainkana mayaainjeʼe nekirajaapuʼuin suluʼu eʼikülee miyoʼu». Anuu nünüiki Jianjie, kepiashi nia Taiwán, wanee ekirajaakai suluʼu eʼikülee miyoʼu: «Aʼyataʼalaashii wainma wayuu sünain kasa nnojotka koleejiain apüla naya».

Eeshii noʼutku wayuu aʼyataakana sünain tü nekirajaakalü apüla, nnojotpejeʼe nasaʼwatüin tü keeʼireekat maʼin naaʼin. Eeshi wanee wayuu kanüliakai Niran, chejeʼewai nia Tailandia, oʼunushinka suluʼu tü eʼiküleekat miyoʼu chaa Reino Unido. Nüleʼejapa nuumainpaʼamüin, aʼyataashi nia sünain tü nikirajaakalü apüla. Anuu nünüiki süchiki tia: «Talatüshi taya süka taʼyataain sünain tü tekirajaakalü apüleerua otta walaasü shia. Süpüla wainmainjatüin nneerü takanain, siraainjatü kaʼi taaʼu sünain aʼyatawaa. Mapa, ayuʼnnüsü wayuu suulia aʼyatawaa, müshia tayakaʼiya. Tayaawatüitpa aaʼu nnojoluin eein wanee aʼyatawaa eekai anain maʼin».

Eesü tü kasa alatakat namüin na washitkana, eeshii mojujiraale naya namaa napüshi, ayuuire naya jee shapaale maʼin naaʼin sutuma nanneetse. Anuu nünüiki wanee wayuu kanüliakai Katsutoshi, kepiakai Japón: «Mayaainjeʼe washirüin taya nnojotsü talatüin taaʼin. Eeshii waneinnua ayoujireʼerakana nakuwaʼipa tamaa, achumajüshii naya otta nnojotsü anain takuwaʼipa natuma». Anuutaajaʼa joo sünüiki Lam, kepiakat Vietnam: «Wainma wayuu teʼrakana achajaain maʼin wanee aʼyatawaa eekai anain süpüla anainjatüin nakuwaʼipa, nnojotpejeʼe müin nakuwaʼipa, wainmajüsü naaʼin, mojusü naaʼin, ayuuishii naya otta wainma kasa alataka namüin».

Maʼaka naaʼin Franklin, wainma wayuu ayaawataka saaʼu nnojoluin shiain neʼe anain atuma wayuu shikirajaain suluʼu eʼikülee miyoʼu jee washirüin shia. Nnojotsü naaʼinmaain wainmainjatüin kasa namaʼana. Kamaneeshii naya sümüin wayuu jee naaʼinrüin kasa anasü napüleerua süpüla anainjatüin nakuwaʼipa watta kaʼi. ¿Müinjatche nukuwaʼipa wanee wayuu süpüla anainjatüin nukuwaʼipa watta kaʼi? Waashajaweerü achiki tia sünain tü wane pütchikat.