Nakoni kanoana

E Eti Raoi Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou?

E Eti Raoi Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou?

 E tia rairani moani mwakoron Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou n 1950. Ni moa man te tai anne ao a a kakanakoi aia taeka aomata tabeman ke a tititiraki ni kaineti ma etin raoi Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou, a ibukina bwa n taabo tabeua e kaokoro te rairai iai ma rairai ni Baibara tabeua. A bae ni kaineti bukin taiani kakaokoro aikai, ma teuana mai buakoni baika tenua aika i nano.

  •   E Tau n Onimakinaki. E boto Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou i aon te kakaae ni kaineti ma te rabakau ni boong aikai ao kanoan te koroboki nikawai ae kona n onimakinaki. Ni kaitaraan anne te Baibara ae te King James Version ae bwain 1611 e boto i aoni koroboki nikawai aika aki bati ni kakoauaaki, ao a tuai rangi ni maan n aroni maanin baike a kamanenaaki ni katauraoan Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou.

  •   Te Kakaonimaki. E kakorakoraa Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou ni kaota onimakinan te moan rongorongo are e koreaki iroun te Atua. (2 Timoteo 3:​16) A bati rairai n taiani Baibara ake a a kabuaa aia kakaonimaki nakon ana rongorongo te Atua n aroia n irii riki aia katei aomata. N te katoto a onea mwin aran te Atua ae Iehova, n taian nakoa aika te Uea ke te Atua.

  •   Rairan Raoi te Taeka n te Taeka. E aki kabongana te aeka n rairai Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou, are ko a taekina naba te bae nanonaki n te rongorongo, ma e karaoa te aeka n rairai are e raira raoi te taeka n te taeka, ma e taraia bwa e na ota raoi ke e na aki bua te bae nanonaki n te koroboki nikawai. Rairai ake a rairaki man te moani Baibara ake a aki kamanena te anga ae rairan raoi te taeka n te taeka, a kona aomata ni karin iai aia iango ke ni kamaunai baika kakawaki man te moani koroboki anne.

Kaokoron Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou ma Baibara riki ake tabeua

 Booki aika akea n te moani Baibara. N aia Baibara Aaro aika te Katorika ao te Eastern Orthodox, a boni karini booki ake a ataaki irouia tabeman bwa taian Abokaribwa. Ma booki akanne a bon aki karinaki n aia Baibara I-Iutaia, ao e kakawaki ataakin ae e taekinaki n te Baibara bwa bon I-Iutaia aika “mwiokoaki n te rongorongo mairoun te Atua.” (I-Rom 3:​1, 2) Ngaia are Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou ao Baibara ni boong aikai aika bati riki, a bon aki karini booki aika taian Abokaribwa.

 Kiibu aika akea n te moani Baibara. Tabeua rairai a karini kiibu ao kibuntaeka aika akea n taiani koroboki nikawai ake a a rangi ni maan taia, ma Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou e bon aki karin taeka akana karakaaki akanne. A bati rairai ni boong aikai aika aki karini naba taeka akana karakaaki akanne, ke a kakoauaa bwa taeka akanne a bon aki boutokaaki iroun Nibwan taiani koroboki ae moan te mwaaka. b

 Kakaokoron taian taeka. N tabetai ao rairai aika kamanena te rairai are rairan te taeka n te taeka, a kona n aki mataata nanoia ke ni bure te ota iai. N te katoto, ana taeka Iesu ni Mataio 5:3 e aki toki n rairaki ni kangai: “A a kabaia akana nanorinano.” (Te Baibara) A bati ake a noria bwa te rairai are rairan te taeka n te taeka, ni kaineti ma “nanorinano” e aki mataata ae nanonaki iai, ao a iangoia tabeman bwa Iesu e kabwarabwaraa kakawakin te nanorinano ke te maiu ni kainnano. Ma te bwai ae e kabwarabwaraa Iesu ikai, bon taekan te kukurei ni koaua ae reke man ataakini kainnanoan ana kairiri te Atua. Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou e kaota raoi ae e nanonna Iesu n taeka aikai, “akana ataia bwa a kainnanoa te Atua.”​—Mataio 5:3. c

Taeka aika kaungaunga ibukin Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou mairouia taan rabakau aika tiaki taani Kakoaua

  •   N te reta are koreaki n Ritembwa 8, 1950, e kakoauaaki bwa e korea ae kangai te tia raira te Baibara ao te tia rabakau naba ae Edgar J. Goodspeed ni kaineti ma Te Baibara ae Tabu​—te Rairai ae te Aonnaba ae Boou​—Mataio Nakon Te Kaotioti: “E ringaki nanou n aia mwakuri ni mitinare am aomata, ao ni butanakona ni katobibia te aonnaba, ao I rangi ni kukurei naba n te mwakuri n rairai ae aki kabooaki, ae eti raoi ao e karaoaki ma te nano ni koaua. E kaotaki iai te bonnano ni mwakuri i marenaia aomata aika bati ao te ukeuke mwaaka n aron ae I kona n noria.”

    Edgar J. Goodspeed

  •   E taekina Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou Professor Allen Wikgren man te reirei ae rietata i Chicago, bwa te rairai ae koreaki n te taetae ae kabonganaaki ngkai, e aki tii katotongi rairai ake tabeua. E bon okoro ma n “raoiroi rairan taeka aika bati iai.”​—The Interpreter’s Bible, Volume I, iteraniba 99.

  •   E korea ae kangai temanna te tia nenera te Baibara ae Alexander Thomson ae kaaini Buritan ibukin Te Baibara ae Tabu​—te Rairai ae te Aonnaba ae Boou​—Mataio Nakon Te Kaotioti: “E oti n te rairai aei bwa bon aia mwakuri aomata aika mwaatai aika taan rabakau aika wanawana ake a a tia ni kataia n ukera rairan raoi nanon te taetae ni Kuriiti nakon te taetae n Ingiriti.”​—The Differentiator, Eberi 1952, iteraniba 52.

  •   E ngae ngke e nori taian rairai aika okoro te tia kororongorongo ae Charles Francis Potter ma e bon taekina naba aei: “A a bon tia taan rairai aika aki kaotaki araia n raira te koroboki nikawai ae rangi n tamaroa man te taetae ni Kuriiti ao n Ebera, n aron te tia rabakau ae konabwai ma ni wanawana.”​—The Faiths Men Live By, iteraniba 300.

  •   E ngae ngke e namakinna Robert M. McCoy bwa iai baika kamimi ao aika rangi n tamaroa ni kaineti ma Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou, ma e motika ana ukeuke n taeka aikai: “E noraki n rairan Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou bwa bon aia waaki taan rabakau [Ana Tia Kakoaua Iehova] aika kakoauaaki bwa a boni kona ni karaoa te rairai n aki ongei kangaanga aika bati n rairakin te Baibara.”​—Andover Newton Quarterly, Tianuare 1963, iteraniba 31.

  •   Iai rairai tabeua n Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou ake e aki inanoi ma ngaai Professor S. MacLean Gilmour, ma e ngae n anne e boni kakoauaa ae aomata ake a karaoa te rairai aei, bon “iai wanawanaia ae rianako n te taetae ni Kuriiti.”​​—Andover Newton Quarterly, Tebetembwa 1966, iteraniba 26.

  •   E a manga nenera Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou are e riki bwa kanoan te Baibara ae te Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures, Associate Professor Thomas N. Winter ao e korea ae kangai: “E kaineti ma boong aikai ao e eti raoi te rairai ae karaoaki iroun te komete ae aki kaotaki arana aei.”​—The Classical Journal, Eberi-Mei 1974, iteraniba 376.

  •   E taekina aei n 1989 i Iteraera Professor Benjamin Kedar-Kopfstein, ae te tia rabakau ae te Ebera: “Ngke I karaoa au kakaae i aon taian taetae ni kaineti ma te Baibara n Ebera ao rairai riki tabeua, I aki toki n okira te Baibara n te taetae n Ingiriti ae ataaki bwa Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou. Ni karaoan anne, I a kakoauaa raoi bwa te mwakuri n rairai nakon te Baibara aei e kaotaki iai bwa a kakorakoraia taan rairai aikai ma nanoia ni bwabwaina te koaua, ni karekea otaia ni kiibu n te aro are e na kona n eti raoi n aron aia kabanea ni konaa.”

  •   E korea ae kangai Jason David BeDuhn ae te tia rabakau i aon te Aro, imwin rinanoan taian rairai n te Ingiriti aika ruaiwa aika rangi n ataaki: “E teretere bwa te NW [Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou] e bon rangi n eti raoi ana rairai ni kabotauaki ma rairai riki ake tabeua.” E ngae ngke a taku angia aomata ao taan rabakau i aon te Baibara aika bati bwa a kaokoro rairani kiibu tabeua n Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou ibukina bwa a kataia taan rairai ni kaboraoa te Baibara ma aia koaua, ma e taekina ae kangai BeDuhn: “Angiin te kaokoro a riki ibukina bwa e eti raoi riki te NW, bwa te rairai aei e kakairi raoi n te taetae nikawai ae kabonganaaki ni moani korean te Nu Tetemanti ao e aki bitii koaua mai iai.”​—Truth in Translation, iteraniba 163, 165.

a A kaineti aia taeka aomata ake a kakanakoi ma Te Rairai ae te Aonnaba ae Boou n te Ingiriti are imwaini manga rinanoan te Baibara aei n 2013

b N te katoto, nora te New International Version ao te Catholic New Jerusalem Bible. Aikai kiibu aika karakaaki: Mataio 17:21; 18:11; 23:14; Mareko 7:​16; 9:​44, 46; 11:26; 15:28; Ruka 17:36; 23:17; Ioane 5:4; Mwakuri 8:​37; 15:34; 24:7; 28:29; ao I-Rom 16:24. E karinaki naba te kibu ni kaineti ma te Temanna-n-Teniman ae 1 Ioane 5:​7, 8 n te King James Version ao n te Douay-Rheims Version, bubua ma bubua te ririki imwini korean te Baibara.

c N aron naba anne, e rairi J. B. Phillips’ ana taeka Iesu aikai bwa, “te koraki ake a ataa te bwai ae a kainnanoia mairoun te Atua,” ao The Translator’s New Testament e kamanena te kibuntaeka ae “naake a ataa te bwai ae a kainnanoia ibukin aia onimaki.”