Nakoni kanoana

Kiiba nakoni kanoana

N Ningai ae E na Tautaekana Iai te Aonnaba Ana Tautaeka n Uea te Atua?

N Ningai ae E na Tautaekana Iai te Aonnaba Ana Tautaeka n Uea te Atua?

A kan ataia tabeman taan rimwin Iesu aika kakaonimaki bwa n ningai ae e na tei iai Ana Tautaeka n Uea te Atua. E kaekaa aia titiraki Iesu n tuangia bwa a aki kona n ataa raoi taina. (Mwakuri 1:6, 7) Ma e tuangia ngkoa bwa ngkana a nori baika a okoro aika riki n te tai ae tii teuana, ao a na “ataia iai bwa e a kaan ana Tautaeka n Uea te Atua,” ao bon anne te tai are e nang tautaekana iai te aonnaba.​—Ruka 21:31.

BAIKARA BAIKE E TAEKIN IESU BWA A NA RIKI?

E taku Iesu: “E na teirake te natannaomata teuana ni buakana te natannaomata teuana, ao te tautaeka n uea teuana ni buakana te tautaeka n uea teuana. A na roko mwaeiein te aba aika kokorakora, ao roongo ma aoraki aika kamamate n te tabo teuana ma teuana.” (Ruka 21:10, 11) N aron rainin tabonibaira aika riki bwa kanikinaeara, a a riki naba baikai ni kabane bwa te kanikina ae aki kona ni kairua. Ao n aron rainin te tabonibai ae e kaota te aomata, ai aron naba rikini baikai ni kabane n te tai ae tii teuana bwa a kaota ae “e a kaan ana Tautaeka n Uea te Atua.” A a tia ni kaai n riki baikai ni kabane n te aonnaba ni kabutaa? Nora te bwai ni kakoaua aei.

1. BUAKA

E riki te buaka ae korakora n 1914 ae tuai man nonoraki mai mwaina! A ararana te ririki anne taani korea rongorongon rimoa bwa te tai ae a bitaki iai bwaai, bwa e moan riki raoi iai te buaka ae kabutaa te aonnaba. A moani kabonganaaki iai tangke ni buaka, boom, mitinikan, kaeti aika boitin, ao bwaai ni buaka riki aika kamamate. Imwina ao e a teirake te kauoua ni buaka ae kabutaa te aonnaba, ike a a roko iai bwaai ni buaka aika mwaakaroiroi. Man 1914 n uaa ngkai e a bon riiriki naba te buaka n taabo tabeua n te aonnaba, ao a mate iai mirion ma mirion.

2. MWAEIEI

E taekinaki n te Britannica Academic bwa tao 100 mwaitini mwaeiei aika korakora ni katoa ririki ake a kona ni karekea “te urubwai ae korakora.” Ao e ribootinaki n te United States Geological Survey bwa “n taian ribooti ake rimoa (tao man 1900), ao ti kantaningai tao 16 mwaeiei aika rangi ni korakora n ririki akanne.” E ngae ngke a taku tabeman taan rabakau bwa e a korakora riki te mwaeiei n taai aikai, ngkai a a bati riki aanga aika boou aika e kona iai n ataaki rokoia, ma ni koauana, mwaeiei aika rangi ni korakora ni katobibia te aonnaba aikai, a a kakorakoraa riki te rawawata ao te mate.

3. ROONGO

A riki roongo ni kabutaa te aonnaba man te buaka, te babakanikawai, te kangaanga ma te mwane, aki nakoraoin te ununiki, ke te aki babaire raoi imwain te angibuaka ae korakora. E ribootina ae kangai te World Food Programme ibukin 2018: “Ni katobibia te aonnaba ao iai 821 te mirion aomata aika aki tau kanaia, ao 124 te mirion ake a kaani mate n te baki.” Tao 3.1 te mirion ataei ake a mate ni katoa ririki ibukin aki taun amwarake aika kamarurung. N 2011 ao iai tao 45 te katebubua mani mwaitiia ataei ake a mate n te aonnaba, ae a mate ibukin te bakitaia.

4. AORAKI AO AORAKI AIKA EWEWE

E taekinaki ae kangai ni bokin te World Health Organization: “N te ka-21 n tienture ao a a rangi ni korakora iai aoraki aika ewewe. Aoraki rimoa n aron te korera, te aoraki ae ewewe ao te yellow fever a a manga kaoti naba, n ikotaki ma aika boou, n aron te SARS, te pandemic influenza, te MERS, te Ebola ao ai te Zika.” E ngae ngke a a tia taan rabakau ma taokita ni kabatiaa rabakauia i aon te aoraki, ma a bon tuai man reke katokaia.

5. TE UARONGORONGO NI KATOBIBIA TE AONNABA

E kaota Iesu kanoan naba te kanikina anne ngke e taetae ni burabetina ae kangai: “E na tataekinaki te rongorongo ae raoiroi aei ae taekan te Tautaeka n Uea, n te aonnaba ni kabutaa bwa te bwai ni kaotioti nakoia botannaomata ni kabane, ao ngkanne e a roko naba te toki.” (Mataio 24:14) N te aonnaba ae a a riki iai kangaanga aika kakaiaki, ao iai aomata aika raka i aon wanua te mirion mai buakoia botannaomata nako, aika a tataekina te rongorongo ae raoiroi ibukin Ana Tautaeka n Uea te Atua n aaba aika 240 n taetae aika raka i aon 1,000. E bon tuai man riiriki aei mai mwaina.

TERA NANON TE KANIKINA AEI IBUKIRA?

A a riki ngkai kanoan te kanikina are e taekinna Iesu. E aera bwa ti riai n tabe iai? Bwa e kangai Iesu: “Ngkana kam nori baikai bwa a a riki, kam a ataia iai bwa e a kaan ana Tautaeka n Uea te Atua.”​—Ruka 21:31.

E a kaan te tai are e na taraia raoi te Tautaeka n Uea aei bwa e nang karaoaki nanon te Atua n te aonnaba

Man te kanikina are e kaotia Iesu ao rongorongo riki tabeua man te Baibara, ti a buokaki iai n ataia ae e a tia te Atua ni katea ana Tautaeka n Uea i karawa n 1914. * N te tai anne ao e a katea Natina are Iesu Kristo bwa te Uea iai. (Taian Areru 2:2, 4, 6-9) E nang tautaekana te aonnaba Ana Tautaeka n Uea te Atua, ao e na kamaunai tautaeka n aomata aika kaiangatoa ni kabane, ao ni karika te aonnaba bwa te bwaretaiti ae a na maiu n aki toki iai aomata.

Teutana riki ao e nang kakororaoaki nanon te tataro ni katoto are e reireinira Iesu ae kangai: “E bia roko am Tautaeka n Uea. E na kakororaoaki nanom i karawa ao n te aonnaba naba.” (Mataio 6:10) Tera ngkanne ae e karaoia te Tautaeka n Uea aei i karawa, man te tai are e tei iai n 1914? Ao tera ae ti ingainga nako iai ngkana e a tautaekania aomata te Tautaeka n Uea mai karawa aei?

^ bar. 17 Ibukini kabwarabwaraan riki te ririki ae 1914, nora te boki ae Tera Reireiara Man te Baibara? ae boreetiaki irouia Ana Tia Kakoaua Iehova, kabwarabwaraana 22.