Raica sara na lewena

BULA VAKAIDEWADEWA SE BULI?

Na Domo ni Babale

Na Domo ni Babale

 Ni kalu na babale se cakava eso na mataqali rorogo, ena waraka me rogoca ke voqa lesu mai eso tale na rorogo. Qori e veivuke vakalevu ena nona veitosoyaki e loma ni wai, e kila vinaka kina na veika e yaco wavoliti koya. Era qoroya vakalevu na saenitisi na ka e cakava e dua na mataqali babale e vakatokai na bottlenose dolphin. Na ka era dikeva e uqeti ira mera bulia eso na misini me vakayagataki e wai, me sosomitaka na iyaya vakalivaliva era se vakayagataki tu nikua ia sa ra sega soti ni yaga.

 Vakasamataka: E vukea na babale na domona me toboka na ika e vuni tu ena nuku e boto ni sauloa, me kila tale ga na duidui ni ika kei na vatu. E cakava e dua na vakadidike me baleta na babale o Keith Brown, e parofesa ena dua na univesiti e Edinburgh, Sikoteladi. E kaya ni o ira na babale “era kila na duidui ni konteina e tiko kina na waidranu, waitui, ka kamikamica (syrup,) kei na waiwai, ke tini mada ga na mita [na yawa ni vanua] e tu kina na konteina.” Era via bulia na saenitisi na misini e rawa ni cakava eso na ka va qori.

Ke tini na mita na kena yawa qai vica vata na konteina, e kila na babale na ka e tiko ena konteina yadua

 Era cakava na kenadau na nodra vakadidike ena domo ni babale kei na daligana ra qai via vakatotomuria na ka e cakava. Era mani bulia e dua na misini, qai biu e loma na iyaya vovou vakalivaliva. Oti e biu na misini ena dua na kena itawatawa (sega mada ga ni dua na mita na kena balavu), qai vakabiri ina dua na ka e vaka na topito e dau vanataki. E kena inaki me lai vakadidike ena boto ni sauloa, me vaqara eso na ka e bulu tu kina me vaka na keveli se paipo. E rawa ni cakava tu ga yani vakayawa na misini nona cakacaka, sega ni gadrevi me yaco sara ina vanua e tiko kina na ka e vaqarai. Era kaya o ira na bulia na misini ni rawa ni vakayagataki ena vanua e caka kina na waiwai kei na kasi. E levu cake na itukutuku ena kumuna ni vakatauvatani kei na so tale na iyaya e vakayagataki tu nikua. Ena vakarawarawataka tale ga na kena vaqarai eso na ka e vinakati me ripeataki. Kena ivakaraitaki, me botani na kakaca ena duru ni misini lelevu e dau keli waiwai (oil-rig), se me kau laivi na veika e dau vakavuna na tasogo ni paipo era tu e wai.

 Cava o nanuma? Na ka vakasakiti e rawa ni cakava na domo ni babale, e vu mai na bula vakaidewadewa se sa buli vata mai?