Kɔ no mu nsɛm no do

Hɛn Asɛnka Nye Christianfo Asetsena Nhyiamu Ho Akwankyerɛ

Hɛn Asɛnka Nye Christianfo Asetsena Nhyiamu Ho Akwankyerɛ

No Mu Nsɛm

1. Akwankyerɛ ahorow a ɔwɔ dɛm krataasin yi mu no bɔboa obiara a ɔyɛ dwumadzi wɔ Hɛn Asɛnka Nye Christianfo Asetsena nhyiamu ase no. Sɛ obi wɔ dwumadzi wɔ dɛm nhyiamu yi ase a, ɔsɛ dɛ odzi kan hwɛ no dwumadzi no ho akwankyerɛ a ɔwɔ Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu Dwumadzi Nwoma no mu no ansaana woesua no dwumadzi no. Ɔsɛ dɛ wɔhyɛ adawurbɔfo nyina nkuran ma wɔdze hɔnho hyɛ esuafo dwumadzi no mu. Hɔn so a wɔnnyɛ adawurbɔfo naaso wɔnye asafo no bɔ dzendzenndzen no, sɛ wɔgye nkyerɛkyerɛ ahorow a ɔwɔ Bible no mu no to mu na sɛ wɔbɔ hɔn bra ma ɔnye dza wɔhwehwɛ fi Christianfo hɔ no hyia a, wobotum dze hɔnho ahyɛ mu bi. Sɛ obi a ɔnnyɛ ɔdawurbɔfo pɛ dɛ ɔyɛ dwumadzi ahorow no bi a, ɔsɛ dɛ Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu do hwɛfo no nye no susu dza wɔhwehwɛ fi no hɔ no ho, na ɔma nyimpa no hu dɛ obutum ayɛ dwumadzi no bi anaa orunntum. Sɛ ɔnye nyimpa a ɔtse dɛm rususu ahwehwɛdze ahorow yi ho a, ɔsɛ dɛ obi a ɔnye dɛm nyimpa no sua adze (anaa n’awofo no mu kor a ɔyɛ ɔdasefo) no tsena mu bi. Dza wɔhwehwɛ fi obi a afei na ɔpɛ dɛ ɔhyɛ asɛnka ase dɛ ɔdawurbɔfo a wonnuma no hɔ no, ɔnoara na wɔbɔhwehwɛ efi dɛm nyimpa yi so hɔ.—od-TW tsir 8 nky. 8.

 MBUE-ENYIM NSƐM

2. Minitsi kor. Dapɛn biara, ber a wɔatow ndwom a wɔdze bɛhyɛ nhyiamu no ase ewie na wɔabɔ mpaa no, Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu eguamutsenanyi no bekenyan dza ɔbɔkɔ do wɔ nhyiamu no ase no ho enyigye. Ɔwɔ dɛ eguamutsenanyi no dze n’adwen si nsɛm ahorow a asafo no benya do mfaso kɛse no do.

  AKORADZE A OFI NYANKOPƆN N’ASƐM MU

 3. Ɔkasa: Minitsi du. Wɔdze ɔkasa no n’asɛntsir nye nsɛntsitsir ebien anaa ebiasa a ɔkasa no gyina do ama wɔ Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu Dwumadzi Nwoma no mu. Ɔsɛ dɛ wɔdze dɛm ɔkasa yi ma ɔpanyin anaa ɔsomfo a ɔfata. Sɛ dapɛn Bible akenkan no yɛ Bible nwoma fofor bi a, wobeyi video bi dze ebue ano. Ɔkasafo no botum atwe adwen esi video no mu nsɛm a ɔfa asɛntsir no ho no do. Naaso, ɔsɛ dɛ ɔhwɛ hu dɛ ɔbɛka nsɛntsitsir a ɔwɔ dwumadzi nwoma no mu no nyina ho asɛm. Afei, woesiesie mfonyin bi aka nsɛm a ɔsɛ dɛ wosusu ho no ho. Ntsi ɔsɛ dɛ ɔkasafo no dze dzi dwuma wɔ ne kasa no mu dɛ mbrɛ ber bɛma kwan. Obotum so dze nsɛm afofor bi a ɔfa dza wɔreka ho asɛm wɔ dɛm ɔfa no mu no aka ho.

 4. Pɛnsapɛnsa Bible Mu: Minitsi du. Ɔfa yi yɛ nsɛmbisa na mbuae a mbue-enyim nsɛm anaa ewieisɛm biara nnka ho. Ɔsɛ dɛ ɔpanyin anaa ɔsomfo a ɔfata yɛ. Ɔsɛ dɛ ɔkasafo no bisa etsiefo no nsɛmbisa ebien no nyinara. Afei so, obotum ahwɛ dɛ no ho hia dɛ ɔma wɔkenkan kyerɛwnsɛm a wɔatwe adwen esi do no anaa. Ɔsɛ dɛ hɔn a wɔbɛma mbuae no dze enyibu 30 anaa dza onndu dɛm ma hɔn mbuae no.

 5. Bible Akenkan: Minitsi anan. Ɔsɛ dɛ osuanyi banyin na ɔyɛ dɛm esuafo dwumadzi yi. Ɔsɛ dɛ osuanyi no kenkan ɔfa a wɔdze ama no no, na ɔnnsɛ dɛ ɔdze mbue-enyim nsɛm anaa ewieisɛm biara ka ho. Adze tsitsir a eguamutsenanyi no dze n’adwen besi do nye dɛ, ɔbɔboa esuafo no ma wɔaakenkan adze yie, ma ntseasee aaba mu, wɔaatoatoa mu kama, woeesi nsɛntsitsir no do dua yie, woeegyinagyina dɛ mbrɛ ɔfata, na wɔaakenkan adze tse dɛ mbrɛ wɔkasa da biara no. Bible akenkan dwumadzi no bi wɔ hɔ a akenkan no mu war, na bi so yɛ tsia, ntsi ɔwɔ dɛ Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu do hwɛfo no hwɛ osuanyi biara n’ahoɔdzen na ogyina do ma no Bible Akenkan dwumadzi bi.

 TU MPON WƆ ASƐNKA EDWUMA NO MU

6. Minitsi duenum. Woesiesie nhyiamu fa yi mbrɛ ɔbɛyɛ a obiara benya hokwan esua dza ɔdze bɔkɔ asɛnka no yie, na oeetu mpon wɔ mbrɛ obesi nye afofor abɔ nkɔmbɔ na ɔaakyerɛkyerɛ yie wɔ asɛnka mu no mu. Sɛ no ho behia a, wobotum ama asafo mu mpanyimfo esuafo dwumadzi no bi. Ɔsɛ dɛ osuanyi biara dze dza wɔhwehwɛ fi no hɔ a wɔaka ho asɛm wɔ Nkyerɛkyerɛ anaa Dɔ Nyimpa nwomaba no mu yɛ edwuma. Dɛm ahwehwɛdze no hyɛ esuafo dwumadzi no nkyɛn wɔ Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu Dwumadzi Nwoma no mu. Ɔtɔfabi a, wɔdze dwumadzi bi a ɔyɛ nkɔmbɔ bɛba. Ɔsɛ dɛ wɔdze dɛm ɔfa no ma asafo mu panyin anaa ɔsomfo a ɔfata.—Hwɛ mbrɛ wosi yɛ dwumadzi a ɔyɛ nkɔmbɔ no wɔ  nkyekyɛmu 15.

 7. Ber A Epɛ Dɛ Ehyɛ Nkɔmbɔ ase: Wobotum dze dɛm esuafo dwumadzi yi ama banyin anaa basia. Ɔsɛ dɛ no boafo no yɛ obi a ɔnye no wɔ bɔbea kor anaa no busuanyi. Osuanyi no na no boafo no botum atsena hɔ anaa woegyina hɔ.—Sɛ epɛ dɛ ihu dɛm dwumadzi yi no mu nsɛm nye kwan a ɔsɛ dɛ wɔfa do yɛ ho nsɛm pii a, hwɛ  nkyekyɛmu 12 na 13.

 8. Ber A Epɛ Dɛ Eyɛ Sankɔhwɛ: Wobotum dze dɛm esuafo dwumadzi yi ama banyin anaa basia. Ɔsɛ dɛ no boafo no yɛ obi a ɔnye no wɔ bɔbea kor. (km-TW 5/97 kr. 2) Osuanyi no na no boafo no botum atsena hɔ anaa woegyina hɔ. Ɔsɛ dɛ ɔyɛkyerɛ no fa dza osuanyi no bɛka ber a ɔasan akɔ obi a ɔnye no abɔ nkɔmbɔ pɛn hɔ no ho.—Sɛ epɛ dɛ ihu dɛm dwumadzi yi no mu nsɛm nye kwan a ɔsɛ dɛ wɔfa do yɛ ho nsɛm pii a, hwɛ  nkyekyɛmu 12  na 13.

 9. Yɛ Esuafo: Wobotum dze dɛm esuafo dwumadzi yi ama suanyi banyin anaa basia. Ɔsɛ dɛ no boafo no yɛ obi a ɔnye no wɔ bɔbea kor. (km-TW 5/97 kr. 2) Osuanyi no na no boafo no botum atsena hɔ anaa woegyina hɔ. Ɔsɛ dɛ wɔyɛ dwumadzi yi ma ɔyɛ dɛ Bible adzesua ne fa bi a ɔrokɔ do dada. Mbue-enyim nsɛm anaa ewieisɛm biara ho nnhia, gyedɛ dza wɔrohwehwɛ dɛ odzi ho dwuma no fa mbue-enyim nsɛm anaa ewieisɛm ho. No ho nnhia dɛ wɔkenkan nkyekyɛmu a wɔdze ama no nyinara dzen dze, naaso sɛ wɔpɛ a wobotum ayɛ no dɛm.

 10. Kyerɛkyerɛ Wo Gyedzi Mu: Sɛ ɔyɛ ɔkasa a, ɔsɛ dɛ wɔdze dɛm esuafo dwumadzi yi ma banyin. Sɛ ɔyɛ ɔyɛkyerɛ a, ɔno wobotum dze ɔfa yi ama osuanyi a ɔyɛ banyin anaa basia. Ɔsɛ dɛ no boafo no yɛ obi a ɔnye no bɔbea yɛ kor anaa no busuanyi. Sɛ asɛntsir no yɛ asɛmbisa a, ɔsɛ dɛ osuanyi no fa kwan a ɔfata bi do yi asɛmbisa no ano ma no mu da hɔ. Ɔsɛ dɛ ɔdze ne nyiano no gyina asɛm anaa nwoma a wɔatwe adwen esi do no do. Sɛ osuanyi no pɛ a, obotum akyerɛ beebi a ɔfaa n’asɛm no fii anaa ɔpɛ a ɔrennka ho asɛm.

 11. Ɔkasa: Ɔsɛ dɛ onuabanyin na ɔyɛ dɛm esuafo dwumadzi yi, na ɔsɛ dɛ ɔma no dɛ ɔkasa kyerɛ asafo no. Sɛ ɔkasa no gyina Dɔ Nyimpa nwomaba no ne nkekaho A no do a, ɔsɛ dɛ osuanyi no twe adwen si mbrɛ yebotum dze dɛm kyerɛwsɛm no ayɛ edwuma wɔ asɛnka mu. Sɛ yɛbɛyɛ mfatoho a, obotum akyerɛ ber a yebotum dze dɛm kyerɛwsɛm no ayɛ edwuma, obotum akyerɛkyerɛ dɛm kyerɛwsɛm no ase, anaa obotum akyerɛ mbrɛ yebotum nye obi esusu dɛm kyerɛwsɛm no ho. Sɛ ɔkasa no gyina esuadze ahorow a ɔwɔ Dɔ Nyimpa nwomaba no mu kor do a, ɔsɛ dɛ osuanyi no kyerɛ mbrɛ yebesi dze dɛm asɛm no ayɛ edwuma wɔ asɛnka mu. Obotum atwe adwen esi Bible mu nyimpa a wɔaka noho asɛm wɔ dɛm adzesua no ne nkyekyɛmu 1 no do. Anaadɛ sɛ kyerɛwnsɛm ahorow a ɔwɔ dɛm adzesua no n’ewiei no bɔboa a, obotum atwe adwen esi no mu biara do.

   12. No Mu Nsɛm: Nsɛm a ɔwɔ dɛm nkyekyɛmu yi nye nkyekyɛmu a odzi do no mu no fa dwumadzi ahorow a wɔato dzin “Ber A Epɛ Dɛ Ehyɛ Nkɔmbɔ Ase” na “Ber A Epɛ Dɛ Eyɛ Sankɔhwɛ” no ho. Sɛ wɔannka dɛ wɔnyɛ dwumadzi yi wɔ kwan fofor biara do a, ɔno dza ɔsɛ dɛ osuanyi no dze si n’enyi do nye dɛ ɔbɛka Bible mu asɛm bi a ɔfa nyimpa a ɔnye no rekasa no ho, na oeegya no asɛm bi a obotum nye no abɔ ho nkɔmbɔ ber fofor. Ɔsɛ dɛ osuanyi no fa asɛm bi a woesi ndaansa yi ara nye asɛm bi a hɔn a wɔwɔ mpotamu hɔ no enyi bɛgye ho. Sɛ ɔpɛ a, obotum aka nwoma anaa video bi a ɔwɔ Edwindadze Etsitsir A Yɛdze Kyerɛkyerɛ no mu no ho asɛm akyerɛ no. Dɛ nkyɛ esuafo no bɛkyer hɔn dwumadzi no mu nsɛm egu hɔn tsirmu na wɔaabɛyɛ no, ɔsɛ dɛ wosua mbrɛ wɔnye nkorɔfo bɔbɔ nkɔmbɔ mbom. Dɛ mfatoho no, ɔsɛ dɛ wosua mbrɛ yebotum dze hɛn enyi ato famu ehu dza nkorɔfo reyɛ anaa wohia na yeegyina do nye hɔn abɔ nkɔmbɔ, na yaakasa dɛ mbrɛ yɛkasa dabaa no so.

  13. Mbrɛ Ɔbɛyɛ No: Kwan a wɔakyerɛ dɛ wɔmfa do nyɛ dwumadzi no, ɔsɛ dɛ osuanyi no hwɛ kwan a wɔfa do yɛ dɛm asɛnka edwuma no wɔ mpotamu hɔ no na ɔdze yɛ no dwumadzi no. Dɛ mfatoho no:

  1.  (1) Efiefi Asɛnka: Sɛ ɔrefa dɛm kwan yi do ayɛ dwumadzi no a, ɔbɛyɛ no dɛ efie na fie asɛnka—bi a ɔbɛyɛ no dɛ ɔakɔ nyimpa no ne nkyɛn wɔ fie, ɔafrɛ no wɔ fon do, anaa ɔakyerɛw no krataa—Sɛ ɔreyɛ sankɔhwɛ so a, obotum afa dɛm akwan yi ara do ayɛ no dwumadzi no.

  2.  (2) Aber A Innyi Asɛnka: Sɛ ɔrefa dɛm kwan yi do ayɛ dwumadzi no a, ɔbɛkyerɛ mbrɛ sɛ yɛnye obi robɔ nkɔmbɔ biara kɛkɛ mpo a, yebotum afa do edzi no dase. Obotum ayɛ Bible mu asɛm bi a yɛbɛka akyerɛ obi wɔ edwuma mu, skuul, hɛn mpotamu, kaar mu, anaa beebi fofor biara.

  3.  (3) Baguamu Adasedzi: Sɛ ɔrefa dɛm kwan yi do ayɛ dwumadzi no a, ɔbɛkyerɛ mbrɛ yedzi dase wɔ trɔk ho, ndwuma ahorow mu, abɔntsen do, beebi a nkorɔfo gye hɔn ahom anaa wodzi agor, beebi a wɔdze kaar sisi, anaa beebiara a yebotum ehyia nyimpa biara.

 14. Ber A Video Anaa Nwoma Ka Dwumadzi No Ho: Ɔtɔ da a, bi a osuanyi no bɛpɛ dɛ ɔka video anaa nwoma bi ho asɛm wɔ no dwumadzi no mu. Sɛ dwumadzi no hwehwɛ dɛ oyi video anaa sɛ osuanyi narankasa pɛ dɛ ɔdze video bi kyerɛ a, obotum aka video no ho asɛm na wɔaabɔ ho nkɔmbɔ naaso ɔnnsɛ dɛ oyi.

  CHRISTIANFO ASETSENA

15. Sɛ wɔtow ndwom wie a, minitsi 15 a odzi do wɔ dɛm ɔfa yi mu no, yɛdze bɛyɛ dwumadzi kor anaa ebien. Woesiesie ɔfa yi dɛ ɔmboa etsiefo no ma wonhu mbrɛ wɔdze Nyankopɔn n’Asɛm no bɔbɔ hɔn bra. Wobotum dze afa ahorow yi ama ɔpanyin anaa ɔsomfo a ɔfata, gyedɛ wɔdze no ho akwankyerɛ pɔtsee bi ama. Naaso sɛ ɔyɛ asafo mu ehiadze dze a, ɔno ɔsɛ dɛ asafo mu panyin na ɔyɛ. Afei so, sɛ dwumadzi no bi yɛ nkɔmbɔ a, ɔkasafo no botum ebisa nsɛm ahorow bi aka dza wɔdze ama no ho. Ɔnnsɛ dɛ ɔma no mbue-enyim nsɛm no yɛ tsentsen mbrɛ ɔbɛyɛ a obenya mber pii dze atwe adwen esi nsɛntsitsir no do na etsiefo no so enya ber pii dze ama mbuae. Sɛ wobebisabisa obi nsɛm a, ɔbɛyɛ papa dɛ obi a wobebisabisa no nsɛm no gyina bamba no do sen dɛ ɔbɛtsena etsiefo no mu eyiyi nsɛmbisa no ano.

  16. Asafo Bible Adzesua: Minitsi eduasa. Ɔsɛ dɛ wɔdze ɔfa yi ma asafo mu panyin a ɔfata. (Sɛ mpanyimfo a wɔwɔ hɔ no nndɔɔ so, na sɛ no ho behia a, wobotum ama asomfo a wɔfata ayɛ bi.) Ɔsɛ dɛ mpanyimfo kuw no kyerɛ hɔn a wɔfata dɛ wɔyɛ Asafo Bible Adzesua no. Ɔsɛ dɛ hɔn a wobeyi hɔn no yɛ hɔn a wobotum ahwɛ adzesua no do yie ama ntseasee a ɔwɔ mu no aada edzi na woeewie wɔ ber ano. Ɔsɛ dɛ wɔyɛ hɔn a wobotum atwe adwen esi kyerɛwnsɛm etsitsir no do na wɔaaboa obiara ma woeehu mfaso a ɔwɔ dza worususu ho no do. Sɛ hɔn a wobeyi hɔn no hwɛ hɛn nwoma ahorow mu a, wobenya akwankyerɛ ahorow a ɔfa mbrɛ wosi yɛ dwumadzi a ɔyɛ asɛmbisa-na-mbuae ho, na iyi bɔboa hɔn papaapa. (w23.04 kr. 24, Adakaba) Sɛ wotum susu asɛm a wɔakyerɛ dɛ wonsusu ho wɔ dɛm dapɛn no mu no ho wie ma no mu da hɔ a, no ho nnhia dɛ wɔtwe adzesua no mu ma ɔyɛ tsentsenntsen. Sɛ ɔbɛyɛ yie a, ɔsɛ dɛ wɔsesa hɔn a wɔbɔhwɛ do nye hɔn a wɔbɛkenkan no dapɛn biara. Sɛ Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu eguamutsenanyi no dze akwankyerɛ ma dɛ wontwa adzesua no tsia a, ɔnodze nyia ɔrohwɛ do no na ɔbɛkyerɛ kwan a wɔbɛfa do ayɛ no dɛm. Obotum esi gyinae dɛ mma wɔnnkenkan nkyekyɛmu ahorow bi.

  NSƐM A WƆDZE WIE

17. Minitsi ebiasa. Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu eguamutsenanyi no dze nsɛm bi a nna no ho hia wɔ nhyiamu no ase no bɛyɛ mbobɔdo. Afei so, dza wobosusu ho wɔ dapɛn a odzi hɔ no, ɔsɛ dɛ ɔka ho asɛm. Sɛ ber bɛma kwan a, obotum abobɔ hɔn a wɔwɔ esuafo dwumadzi wɔ dapɛn a odzi hɔ no hɔn edzin. Wɔ eguamutsenanyi no n’ewieisɛm mu no, ɔsɛ dɛ ɔdze nkaabɔ biara a no ho hia no to gua na ɔkenkan nkrataa biara a no ho hia no kyerɛ asafo no, gyedɛ wɔdze akwankyerɛ fofor bi ama. Ɔnnsɛ dɛ wɔdze ndzɛmba bi a asafo no yɛ no daa tse dɛ, asɛnka ho nhyehyɛɛ na nhyehyɛɛ a wɔdze besiesie asa no do no ho nkaabɔ ma wɔ bamba no do, mbom no, ɔsɛ dɛ wɔdze bɔ amandzɛɛbɔ pon no do. Sɛ ber a wɔdze ama ewieisɛm no suar ma nkaabɔ anaa nkrataa a ɔsɛ dɛ wɔkenkan no a, ɔsɛ dɛ eguamutsenanyi no ma enuanom a wɔwɔ dwumadzi wɔ Christianfo Asetsena ɔfa no twa hɔn dwumadzi ahorow no tsia dɛ mbrɛ ɔsɛ. (Hwɛ  nkyekyɛmu 16 na  19.) Wɔdze ndwom na mpaabɔ bowie nhyiamu no.

  NKAMFO NA AFOTU

18. Sɛ osuanyi biara wie no dwumadzi no a, Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu eguamutsenanyi no wɔ bɛyɛ minitsi kor bi dɛ obegyina Nkyerɛkyerɛ nwomaba no do dze nkamfo na afotu ama no. Sɛ eguamutsenanyi no roto nsa afrɛ osuanyi no ma ɔaabɛyɛ no dwumadzi no a, ɔrennka adzesua nɔmba a oridzi ho dwuma no ho asɛm. Naaso, sɛ osuanyi no wie no dwumadzi no na eguamutsenanyi no dze nkamfo a ɔfata ma no wie a, obotum aka adzesua a nna osuanyi no ridzi ho dwuma no ho asɛm na ɔaakyerɛ siantsir a ɔbɔɔ dɛm adzesua no ho mbɔdzen. Anaadɛ obefi ayamuyie mu akyerɛkyerɛ siantsir a ɔsɛ dɛ ɔbɔ dɛm adzesua no ho mbɔdzen pii no mu. Sɛ eguamutsenanyi no tse nka dɛ biribi fofor wɔ ɔyɛkyerɛ no ho a obotum aboa osuanyi no anaa etsiefo no a, obotum aka ho asɛm. Aber a wɔapon nhyiamu no anaa ber fofor bi no, eguamutsenanyi no botum egyina Dɔ Nyimpa nwomaba, Nkyerɛkyerɛ nwomaba no anaa Ɔsom Sukuu buukuu no do dze afotu a no ho hia ama osuanyi no wɔ nsumaa mu. Dɛm afotu yi botum afa adzesua nɔmba a wɔdze maa no no anaa adzesua nɔmba fofor bi ho—Sɛ epɛ Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu eguamutsenanyi na ɔfotufo boafo no hɔn dwumadzi ho nsɛm pii a, hwɛ  nkyekyɛmu 19,  24, na  25.

     BER DO DZI

19. Ɔnnsɛ dɛ ɔfa biara dzi bor ber a wɔdze ama no do, na dɛmara so na ɔnnsɛ dɛ nsɛm a Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu eguamutsenanyi no bɛka no dzi bor ber a wɔdze ama no. Ɔwɔ mu dɛ Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu Dwumadzi Nwoma no kyerɛ mber pɔtsee a ɔsɛ dɛ wɔdze yɛ ɔfa biara dze, naaso sɛ wotum dzi dɛm ɔfa no ho dwuma wie ma no mu da hɔ ansaana ber no aso a, no ho nnhia dɛ wɔdze nsɛm afofor bi ka ho mbrɛ ɔbɛyɛ a ber no bɔso. Sɛ ɔfa bi dzi bor ber a wɔdze ama no a, ɔsɛ dɛ Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu eguamutsenanyi anaa ɔfotufo boafo no ka ho asɛm kyerɛ nyimpa no wɔ nsumaa mu. (Hwɛ  nkyekyɛmu 24 na  25.) Ɔsɛ dɛ nhyiamu no nyinara dzi dɔnhwer 1 na minitsi 45 a ndwom na mpaabɔ so ka ho.

 ƆMANSIN DO HWƐFO NE NSERAHWƐ

20. Sɛ ɔmansin do hwɛfo bɛsera asafo no a, ɔsɛ dɛ nhyiamu no kɔ do pɛpɛɛpɛr dɛ mbrɛ wɔayɛ ho nhyehyɛɛ wɔ Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu Dwumadzi Nwoma no mu no, naaso dza odzidzi do yi na ɔbɛsesa: Wɔdze ɔsom ɔkasa a ɔmansin do hwɛfo no dze minitsi 30 bɛma no bɛhyɛ Asafo Bible Adzesua a wɔbɛyɛ wɔ Christianfo Asetsena ɔfa no ananmu. Ansaana wɔbɛma ɔsom ɔkasa no, Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu eguamutsenanyi no bɔbobɔ nhyiamu no ne fa a woewie no do, ɔbɛka dza wobosusu ho wɔ dapɛn a odzi hɔ no, ɔdze nkaabɔ biara a no hia no bɛma, ɔbɛkenkan nkrataa biara a no ho hia, na afei ɔaato nsa afrɛ ɔmansin do hwɛfo no. Sɛ ɔmansin do hwɛfo no ma ne kasa no wie a, ɔbɛma wɔatow ndwom a ɔnoara apaw ma wɔdze aapon nhyiamu no. Ɔmansin do hwɛfo no botum ato nsa afrɛ onua fofor ma ɔaabɔ mpaa dze apon nhyiamu no. Sɛ ɔmansin do hwɛfo bɛsera asafo no a, ɔnnsɛ dɛ wɔyɛ esuafo dwumadzi wɔ asa kakraba no do wɔ kasa a asafo no dze yɛ nhyiamu no mu. Sɛ asafo a ɔmansin do hwɛfo abɛsera hɔn no hwɛ kuw bi do a, kuw no botum ayɛ hɔn nhyiamu no. Naaso, sɛ ɔmansin do hwɛfo no rebɛma ɔsom ɔkasa no a, ɔno ɔsɛ dɛ dɛm kuw no bɛka asafo a ɔhwɛ hɔn do no ho.

 DAPƐN A WƆBƆKƆ ƆMANSIN ANAA ƆMANTƆW EHYIADZI

21. Sɛ asafo no bɔkɔ ɔmansin anaa ɔmantɔw ehyiadzi bi a, wɔrennyɛ asafo nhyiamu biara wɔ dɛm dapɛn no mu. Ɔsɛ dɛ wɔkaa enuanom ma wɔdze dza wobosusu ho wɔ dɛm dapɛn no mu no yɛ hɔn ebusua som anaa ankorankor adzesua.

 DAPƐN A WƆBƐYƐ NKAADZI NO

22. Sɛ Nkaadzi da no si wɔ dapɛn finimfin a, wɔrennyɛ Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu ho nhyehyɛɛ biara.

 ASƐNKA NYE ASETSENA NHYIAMU DO HWƐFO

23. Mpanyimfo kuw no beyi ɔpanyin kor ma ɔaasom dɛ Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu do hwɛfo. Ɔsɛ dɛ ɔhwɛ hu dɛ nhyiamu yi ho ntotoe nyinara deda n’akwan mu na wɔayɛ no dɛ mbrɛ akwankyerɛ ahorow yi tse. Ɔsɛ dɛ ɔtaa nye ɔfotufo boafo no dzi nkitaho. Sɛ Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu Dwumadzi Nwoma no nya ba ara pɛ a, Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu do hwɛfo no bɛhyehyɛ esuafo dwumadzi nye dza ɔnnyɛ esuafo dwumadzi a ɔwɔ dɛm abosoom ebien no mu no. Iyi kyerɛ dɛ ɔno na ɔbɛhyehyɛ esuafo dwumadzi nye dwumadzi nkaa no nyina. Afei so, ɔnoara na ɔbɛkyerɛ obi a ɔbɛyɛ guamutsenanyi dapɛn biara. Ɔsɛ dɛ onua biara a ɔbɛma ɔayɛ guamutsenanyi no yɛ obi a mpanyimfo kuw no apen no do dɛ obotum ayɛ dɛm. (Hwɛ  nkyekyɛmu 3-16 na  24.) Sɛ ɔrehyehyɛ esuafo dwumadzi no a, ɔsɛ dɛ osusu osuanyi no ne mfe nye ne nyimdzee ho. Afei ɔsɛ dɛ ɔhwɛ hu dɛ nyimpa no benya kasa mu fahodzi wɔ dza ɔbɛka no mu anaa. Ɔsɛ dɛ ɔdze n’adwen si dɛm ndzɛmba yi do ber a ɔrehyehyɛ dwumadzi nkaa no so. Ɔsɛ dɛ obiara ne nsa ka no dwumadzi no annyɛ hwee koraa no adapɛn ebiasa ansaana da a ɔdze bɛyɛ dwumadzi no aso. Ɔsɛ dɛ ɔhyehyɛ esuafo dwumadzi no wɔ Hɛn Asɛnka Nye Christianfo Asetsena Nhyiamu Dwumadzi (S-89) fɔɔm no do. Ɔsɛ dɛ Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu do hwɛfo no hwɛ hu dɛ wɔdze hɔn a wɔwɔ dwumadzi no hɔn edzin ahyehyɛ hɔn dwumadzi no ho abɔ amandzɛɛbɔ pon no do. Mpanyimfo kuw no botum eyi ɔpanyin fofor anaa ɔsomfo bi ma ɔaaboa no. Naaso asafo mu panyin nkotsee na obotum aboa no ma ɔahyehyɛ dwumadzi ahorow a ɔnnyɛ esuafo dwumadzi no.

    ASƐNKA NYE ASETSENA NHYIAMU EGUAMUTSENANYI

24. Dapɛn biara, ɔpanyin kor bɔsom dɛ eguamutsenanyi wɔ Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu no ase. (Sɛ mpanyimfo a wɔwɔ hɔ no nndɔɔ so, na sɛ no ho behia a, wobotum ama asomfo a wɔfata ayɛ bi.) Ɔno na obesiesie mbue-enyim nsɛm nye nsɛm a wɔdze wie no. Ɔno so na ɔbɔto nsa afrɛ obiara a ɔwɔ dwumadzi wɔ nhyiamu no ase no. Sɛ mpanyimfo no nndɔɔ so a, obotum ayɛ dwumadzi ahorow no bi wɔ nhyiamu no ase. Sɛ ɔwɔ dɛ woyi video bi nkotsee a worunnsusu ho a, nankasa botum ayɛ dɛm dwumadzi no. Sɛ ɔroto nsa afrɛ obi ma ɔaabɛyɛ no dwumadzi anaa wɔyɛ dwumadzi bi wie na ɔreka ho asɛm a, ɔnnsɛ dɛ ɔkasa pii. Mpanyimfo kuw no na ɔsɛ dɛ wɔpaw mpanyimfo a wɔfata ma dɛm dwumadzi yi. Wɔbɛma mpanyimfo a wɔbɛfata no ayɛ eguamutsenafo ofi ber to ber. Wobotum ama Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu do hwɛfo no ayɛ eguamutsenanyi mpɛn pii akyɛn mpanyimfo nkaa a wɔfata no, naaso asafo no ne nsɛm tsebea ahorow na ɔbɛkyerɛ. Sɛ ɔpanyin bi fata dɛ ɔyɛ Asafo Bible Adzesua a, nna ɔno obotum afata dɛ ɔyɛ nhyiamu eguamutsenanyi so. Naaso yɛserɛ, mma hom werɛ mmfir dɛ, ɔpanyin a ɔbɛyɛ eguamutsenanyi no, ɔyɛ ahwehwɛdze dɛ ɔdze nkamfo a ɔkyerɛ ɔdɔ ma esuafo no, na sɛ no ho behia so a, ɔsɛ dɛ ɔdze afotu a ɔbɔboa hɔn so ma. Ɔsɛ dɛ eguamutsenanyi no hwɛ hu dɛ wɔbɔpon nhyiamu no wɔ ber ano. (Hwɛ  nkyekyɛmu 17 na  19.) Sɛ kwan wɔ bamba no do na sɛ eguamutsenanyi no pɛ a, wobotum dze akasamu bi esi hɔ ama no, na aber a ogyina ho roto nsa afrɛ obi a ɔwɔ dwumadzi no, nna nyia ɔwɔ dwumadzi no so ebegyina asɛnkadaka no ho. Dɛmara so na sɛ eguamutsenanyi no pɛ a, obotum atsena pon bi ho wɔ bamba no do ber a osuanyi a ɔreyɛ Bible akenkan no reyɛ no dwumadzi no, nye ber a wɔreyɛ (dwumadzi ahorow a ɔwɔ) Tu Mpon Wɔ Asɛnka Edwuma No Mu no. Iyi remma wɔnnsɛɛ ber.

   ƆFOTUFO BOAFO

25. Aber biara a ɔbɛyɛ yie no, ɔbɛyɛ papa dɛ wɔbɛma ɔpanyin bi a noho akokwaa wɔ ɔkasa mu edzi dɛm dwuma yi. Ɔfotufo boafo no n’edwuma nye dɛ, sɛ no ho behia a, wɔ kukua mu no, ɔdze afotu bɛma mpanyimfo na asomfo wɔ ɔkasa dwumadzi biara a wɔbɛyɛ no ho. Dɛm dwumadzi ahorow yi botum ayɛ ɔkasa ahorow a wɔma wɔ Asɛnka Nye Asetsena Nhyiamu ase, bagua mu ɔkasa, Ɔweɔn-Aban Adzesua anaa Asafo Bible Adzesua n’akenkan na no do hwɛ. (Hwɛ  nkyekyɛmu 19.) Sɛ mpanyimfo dodow bi a wɔawea wɔ ɔkasa na nkyerɛkyerɛ mu wɔ asafo no mu a, wobotum asesa mu afe biara na ɔpanyin fofor bi so a ɔfata aasom dɛ ɔfotufo boafo. Iyi nnkyerɛ dɛ sɛ ɔpanyin anaa ɔsomfo bi yɛ dwumadzi biara wie a, ɔsɛ dɛ ɔfotufo boafo no ma no afotu.

 ASA KAKRABA

26. Sɛ esuafo no dɔɔ so a, wobotum ayɛ nhyehyɛɛ ma wɔayɛ esuafo dwumadzi no bi so wɔ asa fofor mu. Ɔsɛ dɛ asa kakraba biara nya ɔfotufo a ɔfata, na sɛ ɔbɛyɛ yie a, ɔsɛ dɛ wɔma ɔpanyin bi yɛ. Sɛ no ho behia a, wobotum ama ɔsomfo a ɔfata ayɛ. Ɔsɛ dɛ mpanyimfo kuw no paw nyia obotum edzi dɛm dwuma yi, afei so, ɔsɛ dɛ wosusu ho hwɛ dɛ no ho behia dɛ wɔma nyimpa kor noara yɛ aber nyina, anaadɛ ɔsɛ dɛ wɔsesa mu. Ɔsɛ dɛ ɔfotufo no dzi akwankyerɛ a wɔdze ama wɔ  nkyekyɛmu 18 no do. Sɛ wɔbɛyɛ nhyiamu wɔ asa kakraba bi mu a, ɔno sɛ wowie Pɛnsapɛnsa Bible Mu ɔfa a ɔwɔ Akoradze A Ofi Nyankopɔn N’Asɛm Mu no a, ɔsɛ dɛ wɔma esuafo no kɔ asa kakraba no mu. Sɛ wowie esuafo dwumadzi a otwa tun no a, ɔsɛ dɛ wɔbɛka enuanom nkaa no ho.

 VIDEO AHOROW

27. Wobesiesie video ahorow bi ma wɔahwɛ wɔ nhyiamu yi ase. Wɔdze video a wɔdze bɛyɛ dapɛn finimfin nhyiamu no bɔto JW Library® app no do, na wobotum enya no wɔ elɛktrɔnek mfir ahorow do.

© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

S-38-FA 11/23