Minsili belang
Za ane é « minenga » ba tu nten Esaïe 60:1, aval avé ki minenga té « a tebe » ye « miaman éyèè » ?
Esaïe 60:1 da dzô naa : « Tebeghe, a minenga, vakh naa éyèè duè é miaman, amu éyèè duè é sièneyang. É duma Jehôva da fèñ ébe wa. » Éyong bia tugha lang nten té, bia wokh naa, é « minenga » ba tu été ane Sion, nge ki Jérusalem, môra kisoan ye Juda ye metam meté a (Ésaïe 60:14 ; 62:1, 2). Éyong nten wa tu kisoan, wa kômô dzô éfu-si té, ngura. Bifiè Esaïe bia kulu minsili mibèñ : Éwi ôsua, ôden ye aval avé Jérusalem a nga « tebe » ye miamam éyèè ya nsisim ? Éwi bèè, ye bifiè Esaïe bi bele môra ndzalan metam mèè ?
Ôden ye aval avé Jérusalem a nga « tebe » ye miamam éyèè ya nsisim ? Jérusalem ye é temple wèñ, be mbe ntsaman éyong Bejudíos nge ki Bejuif be nga tobe minkôm tang mimbu 70 a Babylone. Ve, ñiène Bemedos ya Bepersas nge ki Bemède ya Beperse be nga man tsam Babylone, melu me nga zu ôsu vèè, Bisraélite bese be ya Babylone be nga bele fili ya bulan é si deba ye ve naa ña ékang a bera wômô (Esdras 1:1-4). Besôsôe be-bôt bevoo be ye menvokh 12 be nga sum bo aval dèè, mimbu 537 kaa naa Yésu a byale (Esaïe 60:4). Ane be nga sum naa ba ve Jehôva metunegha, a bo mefet ye long templo (Esdras 3:1-4, 7-11 ; 6:16-22). Éyong éfe, aval fe a so a bo de, é duma Jehôva é nga bera sum naa da fèñ a Jérusalem, da yili naa ayong Jehôva Nzame a nga tele. Dzam té é nga ve naa ayong té daa fe é fèñ, ye ve éyèè ya nsisim akal é bôt be mbe ô dzibisi metam meté.
Ve, minkulan medzô Esaïe mii dzi ki mane dzalban misese metam meté. Bisraélite béé dzi ki tsini naa ba bo Nzame mewokh (Néh. 13:27 ; Mal. 1:6-8 ; 2:13, 14 ; Mat 15:7-9). Mimbu mi nga zu ôsu vèè, be nga tep Nkôre, Yésu Christ (Mat 27:1, 2). Mbu 70 ye melu mèè, Jérusalem ya é temple wèñ, be nga tobe ntsaman éyong bèè.
Minkulan medzô Jehôva mi nga kobe adzô té kaa naa é dzalban (Dan. 9:24-27). Bebela ane naa, é dzam a nga song akal Jérusalem ya si, éé mbe ki naa a mane dzale minfa mise mi ye minkulan medzô Esaïe 60, mia tsiè adzô ya bera tele ña ékang.
Ye bifiè Esaïe bi bele môra ndzalan metam mèè ? Ôwé, ve akal é minenga a ne éfônan, Bible a luè naa « Jérusalem ya dzôp. » Ntôl Pablo a nga tsili é dzam di akal dèñ : « A ne é ñiè wèè » (Begal. 4:26). Jérusalem ya dzôp a ne nfa Ékôan Nzame da lang besôsôe bebo bisèñ be ne nsisim. Ébe abim boan a bele, bi ne tu Yésu ya bekristen be ne minwaghan mboan 144 000, mi nga bele ôyane ya ke a dzôp été ane Pablo. Bekristen be ne minwaghan mboan be ne « nfufup ayong » ; « é Israel Nzame » (1 Pierre 2:9 ; Begal. 6:16).
Aval avé Jérusalem ya dzôp a nga « tebe » ye mane « miaman éyèè » ? A nga bo de ngalane é boan bèñ, minwaghan mboan. Mi ne vaghan é mam be nga bo ya bifiè bia kuiñ nten Esaïe 60.
Minwaghan mboan mi nga yiène « tebe » amu be nga ñii ô dzibisi nfa ya nsisim éyong apostasía nge ki apostasie é nga mane miaman, niène mintôl mi nga mane wu ntet mimbu bèè kaa naa Yésu a byale (Mat 13:37-43). Be nga biñ be minkôm a Babylone n’nen, nsama bivus min’yebe. Minwaghan mboan mi nga tobe minkôm ya ke kuiñ metam me ye « melu me ye asughlan », metam meté me nga tare mimbu 1914 (Mat 13:39, 40). Ôyôm tam ôsu vèè, mbu 1919, be nga bele fili ane fe be nga sum miaman éyèè ya nsisim bé bo ésèñ minkanghle b. Ya tam, bôt be ye mesi mese, ya fe bôt be ye Israël Nzame, ya « bekéza » ba tu nten Esaïe, be nga sum béé éyèè té (Mel 5:9, 10).
Metam ma zu, minwaghan mboan mia ye bera dang lere éyèè da so ébe Jehôva. Aval avé ? Éyong ba ye mane mbii wôba a si, ba ye bo bôr be ye « Nféféñ Jérusalem », nge ki é minenga Christ da lang été, bekéza ya befara 144 000 (Mel 14:1 ; 21:1, 2, 24 ; 22:3-5).
Nféféñ Jérusalem wa ye bele ésèñ da dang n’nen nfa ye naa, é dzam da kuiñ nten Esaïe 60:1 é dzaleban (A vaghane Esaïe 60:1, 3, 5, 11, 19, 20 ya Melere 21:2, 9-11, 22-26). Aval fe Jérusalem ya si a mbe étobegha édjié ye Israël ye melu mvus, aval té fe Nféféñ Jérusalem ya Christ wa ye bo édjié ye nféféñ émo. Aval avé Nféféñ Jérusalem « é va so a dzôp été, ébe Nzame » ? A ne éyong a bem é mis mèñ a si. É bôt be ye mesi mese ba ko Nzame wong « ba ye wulu ya éyèè dèñ. » Ba ye tobe nkôrane nsem ye awu (Mel 21:3, 4, 24). Asughlan « ba ye bera mane kôm mam mese », aval Esaïe ya bekulu medzô befe be nga dzô de (Bisè mintôl 3:21). Bisèñ bité, bi nga sum éyong Christ a nga ñong éto Ndjié, da ye ke man éyong éto ndjiè dèñ da ye sughu, amangha ye Toyini a mimbu.
a Éyong bia lang nten Esaïe 60:1, Traduction du monde nouveau a belane éfiè « minenga » ndaane « Sion », nge ki « Jérusalem » akal naa nkobe hébreux, bifiè « a tebe » ye « a miaman éyèè » be ne ô feminino nge ki féminin, aval dèè fe ane éfiè « wa. » Éfiè « Minenga » da vole é môt a lang a bili naa ane éfônane minenga.
b Adzô ye naa bôt be nga bera sum tele mam me ye nsisim ôsu mbu 1919 bia yen fe de, nten Ézéchiel 37:1-14 ya Melere 11:7-12. Ézéchiel a nga kobe naa bôt ba ye bera tobe minwaghane mboan amben é tam be nga tobe minkôm da bo ayap. Nten Melere wa lere naa é moan angôs minwaghan mboan é nga wulu Ékoan metam bitsiblé, ya éyong be nga fet be mimbokh kaa naa da yiène, bobedzang bete, ba ye bera sum ésèñ Nzame deba. Mbu 1919, ane be nga tobe « ôloo ô ne sôsôe ya nkee » (Mat. 24:45 ; a daghe La adoración pura de Jehová: ¡por fin restaurada!, pág. 118 nge ki Le culte pur de Jéhovah enfin rétablie !, p. 118).
