صبح روز یکشنبه در اوایل دههٔ ۱۵۲۰ بود.‏ ساکنان شهر مُو،‏ شهری کوچک در حومهٔ پاریس،‏ در کلیسا بودند که با اتفاقی غیرمنتظره روبرو شدند.‏ آنان همیشه متن انجیل را به زبان لاتین می‌شنیدند؛‏ اما آن روز برای اولین بار آن را به زبان مادری خود یعنی فرانسوی شنیدند!‏

شخصی که انجیل را به زبان فرانسوی ترجمه کرده بود،‏ ژاک لَفِورِ دِتَپلِ بود که در زبان لاتین به جَکُوبَس فِبَر سِتَپولِنسَس شهرت داشت.‏ او بعدها برای یکی از دوستان نزدیکش نوشت:‏ «نمی‌توانی تصوّر کنی که خدا تا چه حد به مردم کمک می‌کند تا کلامش را درک کنند.‏»‏

در آن زمان کلیسای کاتولیک و عالمان الٰهیات در پاریس با این که مردم عامی کتاب مقدّس را به زبان مادری خود بخوانند مخالف بودند.‏ در چنین شرایطی چه چیز لَفِورِ را برانگیخت تا کتاب مقدّس را به زبان فرانسوی ترجمه کند؟‏ او چطور به مردم عامی کمک کرد تا کلام خدا را درک کنند؟‏

لَفِورِ پیش از ترجمهٔ کتاب مقدّس به دنبال درک مفاهیم ریشه‌ای در فلسفه و الٰهیات بود.‏ او به این نتیجه رسید که اکثر نوشته‌های باستانی در طول تاریخ تحریف شده و اشتباهاتی در آن‌ها راه یافته است.‏ بنابراین بر آن شد تا مفاهیم صحیح نوشته‌های باستانی را دریابد.‏ او طی تحقیقاتش شروع به مطالعه و بررسی کتاب مقدّس ترجمهٔ وُلگیت به زبان لاتین کرد.‏

لَفِورِ طی مطالعه و بررسی کتاب مقدّس به این نتیجه رسید که «با مطالعهٔ کلام خدا می‌توان به شادی واقعی دست یافت.‏» بنابراین به جای مطالعهٔ فلسفه،‏ تمامِ وقت و انرژی خود را به ترجمهٔ کتاب مقدّس اختصاص داد.‏

لَفِورِ پنج نسخهٔ متفاوت از کتاب مزامیر در زبان لاتین را با هم مقایسه کرد؛‏ یکی از آن‌ها نسخهٔ اصلاح‌شدهٔ وُلگیت بود که او خود تهیه کرده بود.‏ او در سال ۱۵۰۹ نتیجهٔ این مقایسه را به چاپ رساند.‏ * لَفِورِ بر خلاف عالمان الٰهیات،‏ تلاش کرد تا پیام کتاب مقدّس را به شکلی ساده و روان انتقال دهد.‏ نحوهٔ نگارش او تأثیر بسزایی بر محققان کتاب مقدّس گذاشت.‏—‏به کادر صفحهٔ ۱۲ با عنوان «مارتین لوتر تحت تأثیر لَفِورِ قرار گرفت» رجوع نمایید.‏

لَفِورِ که یک کاتولیک بود به خوبی می‌دانست که ایجاد اصلاحات در تعلیمات کلیسا تنها زمانی امکان‌پذیر است که مردم عامی مفهوم صحیح نوشته‌های مقدّس را بیاموزند.‏ اما مردم عامی چطور می‌توانستند این نوشته‌ها را که اغلب به زبان لاتین بود درک کنند؟‏

ارزش زیادی که لَفِورِ برای کلام خدا قائل بود او را مصمم ساخت تا آن را در دسترس همگان قرار دهد.‏ بدین منظور،‏ او در ژوئن سال ۱۵۲۳ ترجمهٔ فرانسوی انجیل‌ها را در دو جلد به چاپ رساند.‏ از آنجا که او این انجیل‌ها را در سایز جیبی به چاپ  می‌رساند،‏ قیمت آن‌ها معادل نصف قیمت کتاب مقدّس استاندارد بود.‏ بنابراین حتی قشر کم‌درآمد جامعه نیز می‌توانستند نسخهٔ شخصی خود را تهیه کنند.‏

مردم از ترجمهٔ فرانسوی انجیل‌ها استقبال زیادی کردند.‏ آنان واقعاً مشتاق بودند که سخنان عیسی را به زبان مادری خود بخوانند.‏ به طوری که تنها در طول چند ماه ۱٬۲۰۰ نسخه از این کتاب به فروش رسید.‏

لَفِورِ در مقدّمهٔ کتاب مقدّس عنوان کرد که هدفش از ترجمهٔ این کتاب،‏ کمک به «مسیحیان عامی» می‌باشد تا آنان نیز «بتوانند همچون دیگر مسیحیان که به زبان لاتین تسلّط دارند،‏ انجیل‌ها را درک کنند.‏» اما چرا او تا این حد مشتاق بود که مردم عامی تعالیم کتاب مقدّس را درک کنند؟‏

لَفِورِ از تأثیر مخرّب احکام بشری و عقاید فلسفی بر کلیسای کاتولیک کاملاً آگاه بود.‏ (‏مَرقُس ۷:‏۷؛‏ کولُسیان ۲:‏۸‏)‏ او به خوبی می‌دانست که پیام انجیل‌ها باید «به گوش همهٔ مردم در سراسر جهان برسد تا آنان را از گمراهی و سردرگمی درآورد.‏»‏

لَفِورِ آنانی را که با ترجمهٔ کتاب مقدّس به زبان فرانسوی مخالفت می‌کردند محکوم کرد و آنان را ریاکار خواند.‏ او دربارهٔ آنان چنین گفت:‏ «اگر آنان نمی‌خواهند که مردم عامی انجیل‌ها را به زبان مادری خود بخوانند،‏ چطور از مردم انتظار دارند که  تعالیم عیسی را که در انجیل‌ها آمده است بیاموزند؟‏»—‏رومیان ۱۰:‏۱۴‏.‏

چندی بعد عالمان الٰهیات در دانشگاه سوربُن پاریس مانع فعالیت‌های لَفِورِ شدند.‏ آنان در آگوست سال ۱۵۲۳ مخالفت خود را با هر گونه ترجمه و تفسیر کتاب مقدّس اعلام کردند و آن را «خطری برای کلیسای کاتولیک» خواندند.‏ مخالفت آنان تا حدّی بود که قصد داشتند لَفِورِ را به عنوان شخصی مرتد محکوم کنند؛‏ اما فرانسیس اول،‏ پادشاه فرانسه،‏ آنان را از چنین کاری بازداشت.‏

لَفِورِ اجازه نداد که مخالفت عالمان الٰهیات،‏ او را از ترجمهٔ کتاب مقدّس بازدارد.‏ او پس از اتمام بخش یونانی کتاب مقدّس (‏عهد جدید)‏،‏ کتاب مزامیر را نیز در سال ۱۵۲۴ به زبان فرانسوی منتشر کرد.‏ هدف او این بود که مسیحیان بتوانند «از صمیم قلب و با ایمانی قوی‌تر» دعا کنند.‏

عالمان الٰهیات دانشگاه سوربُن بلافاصله شروع به نقد و بررسی ترجمهٔ لَفِورِ کردند.‏ سپس دستور دادند تا نسخه‌های فرانسوی بخش یونانی کتاب مقدّس در ملأعام سوزانده شود.‏ آنان برخی دیگر از نوشته‌های او را نیز بی‌اعتبار خواندند زیرا آن‌ها را «هماهنگ با طرزفکر مارتین لوتر» می‌دانستند.‏ آنان لَفِورِ را فراخواندند تا دیدگاهش را توضیح دهد و از خود دفاع کند؛‏ اما او سکوت اختیار کرد و به شهر استراسبورگ فرار کرد.‏ او در آنجا ترجمهٔ کتاب مقدّس را به شکل پنهانی ادامه داد.‏ با این که برخی سکوت لَفِورِ را نشانی از ترس می‌دانستند،‏ او خود معتقد بود که سکوت،‏ بهترین پاسخ به آنانی است که برای «مروارید» کلام خدا ارزشی قائل نیستند.‏—‏مَتّی ۷:‏۶‏.‏

حدوداً یک سال بعد،‏ فرانسیس اول،‏ لَفِورِ را به عنوان معلّم پسر چهار ساله‌اش،‏ چارلز منصوب کرد.‏ حال،‏ لَفِورِ زمان زیادی داشت تا کتاب مقدّس را به طور کامل ترجمه کند.‏ سرانجام او در سال ۱۵۳۰ ترجمهٔ کتاب مقدّس به زبان فرانسوی را به اتمام رساند.‏ سپس چاپ آن توسط امپراتور چارلز پنجم تأیید شد و در شهر آنتورپ در کشور بلژیک به چاپ رسید.‏ *

لَفِورِ در طول زندگی‌اش امیدوار بود که کلیساها احکام و سنّت‌های بشری را کنار بگذارند و به شناخت صحیحی از کتاب مقدّس دست یابند.‏ او معتقد بود که «هر شخص مسیحی نه تنها حق دارد،‏ بلکه موظف است کتاب مقدّس را شخصاً بخواند و یاد بگیرد.‏» به همین دلیل،‏ تلاش کرد تا کتاب مقدّس را در دسترس همگان قرار دهد.‏ با این که امید لَفِورِ در جهت اصلاح کلیساها ناکام ماند،‏ قدمی بزرگ در راه کمک به انسان‌ها برداشت—‏او مردم عامی را با کلام خدا آشنا کرد.‏